Khi Chiến tranh Thế giới thứ hai kết thúc, Ðảng ta nhận định thời cơ cách mạng đã đến và đi đến quyết định phát động cuộc tổng khởi nghĩa giành chính quyền. Dưới sự lãnh đạo của Ðảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, nhân dân ta đã đồng loạt đứng lên giành chính quyền khắp cả nước.
Khi Chiến tranh Thế giới thứ hai kết thúc, Ðảng ta nhận định thời cơ cách mạng đã đến và đi đến quyết định phát động cuộc tổng khởi nghĩa giành chính quyền. Dưới sự lãnh đạo của Ðảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, nhân dân ta đã đồng loạt đứng lên giành chính quyền khắp cả nước. Chỉ trong vòng 15 ngày cuối tháng 8/1945, cuộc tổng khởi nghĩa đã giành thắng lợi hoàn toàn. Lần đầu tiên trong lịch sử, chính quyền trong cả nước thuộc về nhân dân.
 |
| Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn Độc lập. Ảnh: Tư liệu |
Ngày 2/9/1945, tại Quảng trường Ba Đình, trước cuộc mít tinh khổng lồ gần 1 triệu người, Chủ tịch Hồ Chí Minh thay mặt Chính phủ Lâm thời trịnh trọng đọc Bản Tuyên ngôn Độc lập, tuyên bố trước quốc dân và thế giới: Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời.
Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công một cách nhanh chóng và ngoạn mục là kết quả tất yếu của quá trình đấu tranh lâu dài, kiên cường, bất khuất; trải qua muôn vàn thử thách trong máu lửa, với các cao trào cách mạng 1930-1931, 1936-1939 và 1939 -1945; từ đó, Đảng và nhân dân ta đã tích lũy thêm nhiều kinh nghiệm quý giá trong đấu tranh cách mạng.
Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công đã chấm dứt sự thống trị của thực dân Pháp và phát xít Nhật, xóa bỏ chế độ thực dân và phong kiến, thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa - Nhà nước công nông đầu tiên ở châu Á, mở ra kỷ nguyên mới trong lịch sử dân tộc - kỷ nguyên độc lập dân tộc và CNXH, mở ra thời đại mới - thời đại Hồ Chí Minh. Cách mạng Tháng Tám thành công có tầm vóc, ý nghĩa to lớn không chỉ đối với cách mạng Việt Nam mà cả với cách mạng thế giới, nhất là các dân tộc bị áp bức. Đúng như Chủ tịch Hồ Chí Minh nhấn mạnh: “Chẳng những giai cấp lao động và nhân dân Việt Nam ta có thể tự hào, mà giai cấp lao động và nhân dân những dân tộc bị áp bức những nơi khác cũng có thể tự hào rằng lần đầu tiên trong lịch sử cách mạng của các dân tộc thuộc địa và nửa thuộc địa, một Đảng mới 15 tuổi đã lãnh đạo cách mạng thành công, đã nắm chính quyền toàn quốc”.
Kể từ ngày Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công đến nay, dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý, điều hành của Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (nay là nước Cộng hòa XHCN Việt Nam), cách mạng Việt Nam đã đi qua nhiều giai đoạn, nhiều bước ngoặt và vượt qua nhiều thử thách lớn, đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác, đó là: (1) Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945 và việc thành lập Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã xóa bỏ chế độ thực dân, nửa phong kiến, mở ra kỷ nguyên mới, kỷ nguyên độc lập dân tộc gắn liền với CNXH. (2) Thắng lợi của các cuộc kháng chiến oanh liệt giải phóng dân tộc, bảo vệ Tổ quốc, đánh thắng hai đế quốc lớn là thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, hoàn thành cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân, thực hiện thống nhất Tổ quốc, đưa cả nước đi lên CNXH, góp phần quan trọng vào cuộc đấu tranh của nhân dân thế giới vì hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội. (3) Thắng lợi của sự nghiệp đổi mới, tiến hành CNH, HĐH và hội nhập quốc tế, tiếp tục đưa đất nước quá độ lên CNXH với nhận thức và tư duy mới đúng đắn, phù hợp với thực tiễn Việt Nam.
Với những thắng lợi đó, Việt Nam từ một nước thuộc địa nửa phong kiến đã trở thành một quốc gia độc lập tự do, nhân dân làm chủ đất nước, làm chủ xã hội; đang bước vào thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH theo con đường XHCN; có quan hệ quốc tế rộng lớn, có vị thế ngày càng quan trọng trên thế giới...
Từ thực tiễn đấu tranh giành độc lập dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hơn bảy thập kỷ qua, chúng ta đã rút ra được nhiều bài học kinh nghiệm quý báu cho những chặng đường tiếp theo, đó là: Nắm vững ngọn cờ độc lập dân tộc và CNXH là hai nhiệm vụ chiến lược có quan hệ chặt chẽ với nhau, đảm bảo sự thắng lợi vững chắc của cách mạng Việt Nam; Sự nghiệp cách mạng là của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân, chính nhân dân là người làm nên những thắng lợi lịch sử; Không ngừng củng cố, tăng cường khối đại đoàn kết (đoàn kết toàn Đảng, đoàn kết toàn dân, đoàn kết dân tộc, đoàn kết quốc tế), là truyền thống quý báu và là nguồn sức mạnh to lớn của cách mạng nước ta; Kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại, sức mạnh trong nước với sức mạnh quốc tế; Sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng là nhân tố hàng đầu quyết định mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam.
Hiện nay, tình hình thế giới tiếp tục diễn biến phức tạp, thay đổi nhanh chóng, tạo ra cả thời cơ và thách thức đan xen. Đối với nước ta, bên cạnh những thành tựu không ai có thể phủ nhận được, chúng ta vẫn còn những khuyết điểm, yếu kém và đang phải đương đầu với những khó khăn, thách thức, đặc biệt là những nguy cơ mà Đại hội XII của Đảng tiếp tục cảnh báo. Bên cạnh đó, các thế lực thù địch tiếp tục đẩy mạnh hoạt động chống phá trên các lĩnh vực; tăng cường thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”… nhằm xóa bỏ sự lãnh đạo của Đảng, thay đổi chế độ chính trị ở nước ta.
Trong bối cảnh đó, đòi hỏi toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta phải tiếp tục phát huy tinh thần quật khởi, tư tưởng tiến công và những bài học của Cách mạng Tháng Tám, nỗ lực tận dụng thời cơ, vượt qua thách thức, phấn đấu thực hiện thắng lợi hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Trước hết, chúng ta phải quán triệt sâu sắc và thực hiện có hiệu quả Nghị quyết Đại hội lần thứ XII của Đảng, các nghị quyết BCH Trung ương Đảng (khóa XII), nghị quyết đại hội Đảng các cấp. Đặc biệt, chúng ta phải thực hiện quyết liệt Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) về “Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ”, gắn với thực hiện Chỉ thị 05 của Bộ Chính trị (khóa XII) về học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh một cách thiết thực và hiệu quả. Đây là những vấn đề cực kỳ hệ trọng, vừa cơ bản vừa cấp bách nhằm không ngừng nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu, bản lĩnh chính trị và trí tuệ của Đảng; nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên; thực hiện nghiêm túc nguyên tắc tập trung dân chủ, nói đi đôi với làm, thắt chặt mối quan hệ giữa Đảng với dân; luôn đề cao cảnh giác trước âm mưu “Diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch... Đồng thời, xây dựng tổ chức bộ máy tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; đẩy mạnh cải cách hành chính, xây dựng chính quyền gần dân, hiểu dân, phục vụ nhân dân; đẩy mạnh đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, quan liêu; nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân; mở rộng, phát huy dân chủ phải đi liền với giữ vững kỷ luật, kỷ cương; đề cao trách nhiệm công dân và đạo đức xã hội; phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc; bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc; giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước… Có như thế mới phát huy cao độ tinh thần bất diệt của Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9.
Kỷ niệm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, chúng ta càng nhận thức đầy đủ hơn trách nhiệm của thế hệ hôm nay trong việc vận dụng và phát triển những bài học kinh nghiệm quý giá của Cách mạng Tháng Tám, của công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc 72 năm qua vào sự nghiệp đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước và hội nhập quốc tế, vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.
NGUYỄN VĂN HƯƠNG
