Võ Nguyên Giáp, một vị tướng văn - võ song toàn

04:08, 26/08/2021

Võ Nguyên Giáp - vị Đại tướng đầu tiên của Quân đội Nhân dân Việt Nam...

Võ Nguyên Giáp - vị Đại tướng đầu tiên của Quân đội Nhân dân Việt Nam (QĐNDVN). Ông là nhà chỉ huy quân sự lỗi lạc tài ba bên cạnh Hồ Chí Minh, tham gia và lãnh đạo nhiều chiến dịch lớn như Chiến dịch Biên giới thu đông 1950, Chiến dịch Điện Biên Phủ (1954), Chiến dịch Tết Mậu Thân (1968), Chiến dịch năm 1972, Chiến dịch Hồ Chí Minh 1975 - kết thúc thắng lợi cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. 
 
Đại tướng Võ Nguyên Giáp có tên khai sinh Võ Giáp, bí danh là Văn, sinh ngày 25/8/1911 ở làng An Xá, xã Lộc Thủy, huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình trong một gia đình nhà nho nghèo, giàu lòng yêu nước. Cuộc đời Đại tướng gắn liền với sự nghiệp cách mạng to lớn của Đảng và Nhân dân ta. Ông là một trong những bậc “khai quốc công thần”, được giao nhiều trọng trách và có nhiều đóng góp to lớn cho Đảng, Nhà Nước và Nhân dân ta; trong đó công lao, đóng góp to lớn nhất là xây dựng QĐNDVN hùng mạnh, chính quy, tinh nhuệ, ngày càng hiện đại. 
 
Là một nhà trí thức lớn yêu nước, sớm giác ngộ lý tưởng cách mạng cao đẹp, được Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh trực tiếp giáo dục, dìu dắt, Đại tướng Võ Nguyên Giáp là một trong những học trò xuất sắc nhất của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Những kiến thức và tài năng quân sự của Võ Nguyên Giáp không phải từ các trường lớp quân sự chính quy, mà chủ yếu đều do tự học và nghiên cứu từ lịch sử chống giặc ngoại xâm của dân tộc Việt Nam và lịch sử quân sự thế giới; tự rèn luyện, đúc rút kinh nghiệm qua thực tế chiến đấu của Quân đội ta để trở thành một vị Đại tướng của Nhân dân. Chính điều ấy đã làm nên sự khác biệt, nâng ông lên tầm một vị tướng của huyền thoại, khiến thế giới khâm phục, suy tôn là danh tướng, một trong những thống soái kiệt xuất nhất trong lịch sử nhân loại, một trong số ít những người có khả năng làm thay đổi dòng chảy lịch sử. Trong tác phẩm “Võ Nguyên Giáp - Con người và huyền thoại” - 1962, nhà báo, nhà sử học Bernard Fall đã đánh giá rất xác đáng: “Trong một tương lai có thể thấy trước, phương Tây chưa thể đào tạo được một vị tướng nào sánh kịp Võ Nguyên Giáp”.
 
Thiên tài quân sự và những cống hiến to lớn, xuất sắc của Đại tướng Võ Nguyên Giáp không chỉ đối với cách mạng Việt Nam, mà còn cả phong trào giải phóng dân tộc trên thế giới, đã được nhiều học giả, sách báo trong nước và thế giới ngợi ca. Trong khuôn khổ một bài báo khó lòng nói lên tất cả, mà chỉ hầu mong tổng hợp được một số đặc điểm nổi bật về vị Đại tướng huyền thoại. 
 
Trước hết, Đại tướng Tổng Tư lệnh Võ Nguyên Giáp là một thiên tài quân sự, một nhà chỉ huy có tài thao lược kiệt xuất, bậc thầy về chiến lược, chiến thuật. Là vị tướng tài ba, luôn chủ động bắt buộc đối phương phải bị động, sa lầy, buộc thay đổi thế cờ và đánh theo cách đánh của ông, dẫn đến phá sản về chiến thuật, chiến dịch, chiến lược và đi đến thất bại hoàn toàn. Trong các chiến dịch lớn có tính chất quyết định, ông luôn thể hiện sự quyết đoán, sắc bén về tư duy quân sự và có tài chỉ huy đặc biệt. Bách khoa toàn thư quân sự Bộ Quốc phòng Mỹ xuất bản năm 1993 viết: “Tài thao lược của Tướng Giáp về chiến lược, chiến thuật và hậu cần được kết hợp nhuần nhuyễn với chính trị và ngoại giao... Sức mạnh hơn hẳn về kinh tế, tính ưu việt về công nghệ cùng với sức mạnh áp đảo về quân sự và hỏa lực khổng lồ của các quốc gia phương Tây đã phải khuất phục trước tài thao lược của một vị tướng từng một thời là thầy giáo dạy sử”.
 
Thứ hai, là người có công lớn nhất trong hình thành và phát triển học thuyết quân sự “Chiến tranh nhân dân” nổi tiếng, “lấy chính nghĩa thắng bạo tàn” được kế thừa quan điểm quân sự Hồ Chí Minh, tinh hoa nghệ thuật đánh giặc của tổ tiên, tri thức quân sự thế giới, lý luận quân sự Mác-Lênin và đúc rút từ kinh nghiệm cá nhân thông qua cập nhật, tổng kết trong nhiều cuộc chiến tranh mà nổi bật là chiến tranh chống Pháp và chống Mỹ xâm lược. Đường lối chiến tranh Nhân dân của Việt Nam được Đại tướng hoạch định và tổ chức thực hiện hết sức độc đáo, sáng tạo, sinh động và đầy hiệu quả; đánh thắng kẻ thù nhưng ta thương vong thấp nhất... đó là nhân cách phi thường của một thiên tài quân sự. Ông là chuyên gia lỗi lạc hàng đầu về đường lối chiến tranh Nhân dân của phong trào giải phóng dân tộc Việt Nam và trên thế giới.
 
Nghệ thuật quân sự độc đáo, sáng tạo của Võ Nguyên Giáp là lấy ít địch nhiều, lấy yếu chế mạnh, lấy thô sơ thắng hiện đại. Ông cho rằng: “Ta có thể đánh thắng địch trong khi chúng đông quân nhất, nhiều vũ khí nhất và ngay cả khi chúng cho là ta không thể thắng chúng, miễn là ta có cách đánh đúng, thích ứng với tình hình thực tế...”. Từ đó, ông đề ra phương châm quân sự là hạn chế chỗ mạnh, khoét sâu chỗ yếu của đối phương buộc chúng phải thay đổi hoặc làm phá sản ý đồ chiến lược. Chẳng hạn: Khi Pháp và Mỹ áp dụng phương thức tác chiến tập trung quy mô lớn và hiện đại, đánh nhanh thắng nhanh, thì Việt Nam lại áp dụng phương châm tiến hành chiến tranh quy mô nhỏ, chiến tranh du kích, toàn dân, toàn diện, trường kỳ đánh giặc. Khi địch chiếm ưu thế về binh hỏa lực, thì ta tổ chức phòng ngự, cầm cự, tấn công tiêu hao, tiêu diệt nhiều sinh lực địch, tránh tổn thất lớn cho ta và khi đã tạo được thế cân bằng hoặc vượt trội, thì lập tức chuyển sang phản công, tấn công mạnh mẽ làm cho địch tổn thất nặng nề. Khi địch tập trung binh hỏa lực mở những cuộc hành quân quy mô lớn, các đơn vị vũ trang Việt Nam biết cách phân tán lực lượng, tránh đối đầu trực diện, khiến địch không tìm thấy đối phương; đánh vào chỗ trống, tốn rất nhiều sức lực, tiền của nhưng không mang lại hiệu quả như mong muốn,..v.v...
 
Thứ ba, Đại tướng Võ Nguyên Giáp luôn sáng suốt, nhạy bén, sắc sảo và hành động một cách hết sức quyết liệt, mau lẹ, khi có thời cơ thì không để bỏ qua mà kịp thời thực hiện ngay học thuyết của mình về “Trận đánh quyết định”. Tiêu biểu như: cuộc tổng khởi nghĩa vũ trang tháng 8/1945, ở mặt trận Điện Biên Phủ 1954, trong trận “Hà Nội-Điện Biên Phủ trên không” 1972 và trong Chiến dịch Hồ Chí Minh 1975. Hơn 30 năm cầm quân, Võ Nguyên Giáp chưa từng bao giờ phạm sai lầm về chiến lược. Ngược lại, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp của Hồ Chủ tịch và Bộ Chính trị, cùng với quân và dân Việt Nam anh hùng, Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã buộc 10 danh tướng tổng chỉ huy quân đội Pháp, Mỹ mắc sai lầm về chiến lược và thua trận, trong đó có 7 đại tướng Pháp (Philíp Lơcléc, Êchiên Valuy, C. Bledô, M.Các păngchiê, Đờ lát đờ tátxinhi, Raun Xalăng, Hăngri Nava) và 3 đại tướng Mỹ (Oetsmolen, C.Abram, F.C. Uaayen).
 
Thứ tư, Võ Nguyên Giáp có công lớn trong xây dựng một đội quân hùng mạnh, có bản sắc và hành động văn hóa cao cả, tốt đẹp, góp phần quyết định cùng toàn dân đánh thắng 3 đế quốc xâm lược (Nhật, Pháp, Mỹ). QĐNDVN bắt đầu chỉ 34 chiến sĩ và vài chục khẩu súng trường, súng kíp thô sơ, rồi từng bước lớn lên thành những trung đoàn, đại đoàn, quân binh đoàn thiện chiến, kiên cường chiến đấu và chiến thắng kẻ thù xâm lược trong hoàn cảnh đất nước nghèo nàn, lạc hậu, thiếu thốn trăm bề. Trong xây dựng các lực lượng vũ trang, ông coi trọng trước hết phải có các tổ chức đảng lãnh đạo thật sự trong sạch, vững mạnh, đảng viên phải tiên phong, gương mẫu; cán bộ, chiến sĩ phải có bản lĩnh chính trị, bản lĩnh chiến đấu cao cường, tinh thông kỹ chiến thuật quân sự, khả năng tác chiến đạt hiệu suất cao; thường xuyên đề cao giáo dục, bồi dưỡng phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”…
 
Thứ năm, không chỉ tỏa sáng rực rỡ trong lĩnh vực quân sự, một Đại tướng lừng lẫy được thế giới ca ngợi, tôn vinh, Đại tướng Võ Nguyên Giáp còn là một trong những nhà văn hóa, ngoại giao lớn của Việt Nam. Ông đã dành nhiều tâm sức cho việc viết hồi ký, nghiên cứu lịch sử và là nhà tổng kết lịch sử hàng đầu của nền sử học đương đại Việt Nam; đồng thời cũng là một nhà báo uy tín của nền báo chí cách mạng Việt Nam. Đặc biệt, với 3 chuyên luận về Bác Hồ, ông đã góp phần đưa tư tưởng Hồ Chí Minh vào cuộc sống, trở thành nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động của toàn Đảng, toàn quân và toàn dân ta. Đại tướng cũng có nhiều đóng góp quan trọng cho việc phát triển khoa học - kỹ thuật, giáo dục - đào tạo, dân số... của đất nước. Đối với phong trào cách mạng thế giới, ông có những đóng góp rất quan trọng trong cuộc đấu tranh vì hòa bình, độc lập dân tộc, tiến bộ xã hội, chống áp bức, bóc lột, bất công ở các nước thuộc địa châu Á, châu Phi, châu Mỹ la tinh, được các nhân vật, lực lượng chính trị và xã hội ở nhiều nước của các châu lục thừa nhận. Võ Nguyên Giáp thực sự là con người tài - đức vẹn tròn; văn - võ song toàn; một nhà văn hóa, ngoại giao lớn.
 
Thứ sáu, Đại tướng Võ Nguyên Giáp được đánh già là một vị tướng có nhiều cái Nhất, đó là: Đại tướng trẻ nhất (37 tuổi); Đại tướng giỏi nhất (30 năm cầm quân đánh thắng 3 đế quốc to, được vinh danh là vị tướng nhân dân); Đại tướng đánh thắng nhiều Đại tướng nhất (10 đại tướng); Đại tướng viết nhiều sách nhất (64 đầu sách, trên 10 vạn trang in); Đại tướng có những quyết định đậm dấu ấn lịch sử; Đại tướng giàu tình cảm nhất; Đại tướng đức độ, suốt đời thực hiện lời dạy của Bác Hồ “Dĩ công vi thượng”; Đại tướng yêu hòa bình trong độc lập tự do được thể hiện đậm nét không chỉ trong lời nói mà bằng cả những hành động, việc làm cụ thể.
 
103 tuổi đời, hơn 70 tuổi Đảng, Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã sống trọn cuộc đời tin tưởng, thủy chung, son sắt với Đảng, với Nhân dân. Cuộc đời của Đại tướng mãi là tấm gương của một vị tướng có nhân cách văn hóa lớn, liêm khiết, giản dị và khoan dung. Đánh giá về ông, trong lời điếu tại Lễ quốc tang của Đại tướng, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh: “Đảng, Nhà nước và Nhân dân ta đánh giá cao công lao to lớn của Đại tướng Võ Nguyên Giáp, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ quân đội ta suy tôn đồng chí là anh Cả của QĐNDVN. Con người, nhân cách và những cống hiến to lớn của đồng chí in đậm trong lòng Nhân dân, là vị tướng của Nhân dân, mãi mãi lưu danh trong lịch sử dân tộc".
 
Kỷ niệm 110 năm Ngày sinh Đại tướng Võ Nguyên giáp, cả dân tộc Việt Nam không khỏi bồi hồi xúc động tưởng nhớ về một vị tướng huyền thoại - tài ba, vị tướng của Nhân dân: "Trí - Dũng - Nhân - Tín - Liêm - Trung".
 
VĂN NHÂN