Cần xử lý dứt điểm tình trạng khai thác cát lậu ở Phúc Thọ

06:03, 08/03/2022
(LĐ online) - Thôn R’Hang Trụ (xã Phúc Thọ, huyện Lâm Hà) nhiều năm nay xảy ra tình trạng tranh chấp, mua bán sang nhượng đất trái phép, kéo theo hoạt động khai thác khoáng sản trái pháp luật, tạo thành điểm nóng, phức tạp về tình hình an ninh trật tự tại địa phương này.
 
Hiện trường các đối tượng khai thác cát lậu tại thôn R'Hang Trụ (xã Phúc Thọ)  diễn ra trong nhiều năm nay
Hiện trường các đối tượng khai thác cát lậu tại thôn R'Hang Trụ (xã Phúc Thọ) diễn ra trong nhiều năm nay
 
KHAI THÁC CÁT RẦM RỘ
 
Theo ghi nhận của phóng viên Báo Lâm Đồng Online, tình trạng khai thác cát trái phép diễn ra rầm rộ nhất khoảng 4 năm trở lại đây, còn trước đó việc khai thác nhỏ, lẻ diễn ra bắt đầu ngay từ những năm 2006 - 2007. Về công tác xử lý hoạt động khai thác khoáng sản trái phép tại khu vực này, cơ quan chức năng địa phương các cấp đã tổ chức nhiều đợt truy quét, kiểm tra nhưng chưa thể xử lý dứt điểm.
 
Theo phản ánh của một số hộ dân xã Phúc Thọ, người dân địa phương nhiều lần chứng kiến cùng một thời điểm có gần 30 giàn máy hút cát nằm dọc suối Đạ K'Nàng, đoạn chảy qua địa bàn thôn R'Hang Trụ (xã Phúc Thọ) hoạt động cả ngày lẫn đêm. Máy nổ rền rã dọc con suối có chiều dài trên 5 km; đồng thời, hoạt động vận chuyển khoáng sản ra khỏi khu vực khai thác khiến đường sá bụi bặm, mất an toàn, ảnh hưởng nghiêm trọng tới đời sống bà con nhân dân.
 
Ghi nhận trực tiếp tại hiện trường ngày 5/3, khu vực R'Hang Trụ giáp ranh giới xã Đạ K’Nàng (huyện Đam Rông) như một công trường khai thác với hàng trăm vị trí bị đào bới, nạo hút tạo thành những hố sâu hoắm hàng chục mét, đường kính rộng cả trăm mét. Không những nạo, hút cát ở lòng suối, những người khai thác cát tổ chức cho máy múc đào bới sâu vào bãi đất bên suối, ăn hàm ếch vào đất có cây trồng của người dân. Trong khi đó, do hoạt động khai thác cát liên tục kéo dài, dòng suối nước trở nên đục ngầu. 
 
Bất an nhất, theo người dân thôn R'Hang Trụ là thời gian hơn 1 năm trở lại đây, khu vực này liên tục xuất hiện các thành phần hung hăng tổ chức khai thác cát cả lén lút lẫn công khai. “Khi chúng tôi phản ánh lên chính quyền UBND xã cũng như huyện Lâm Hà, nhóm người khai thác cát lậu không biết thông tin từ đâu bắt đầu nhắn tin, gọi điện đe doạ. Suốt nhiều năm nay, việc khai thác cát trái phép cộng với việc vận chuyển rầm rộ khiến bà con chúng tôi bất an, không biết khi nào mới chấm dứt” - một người dân thôn R'Hang Trụ cho hay.
 
Lực lượng chức năng Lâm Hà kiểm tra, tịch thu một các phương tiện hút cát tại thôn R'Hang Trụ ngày 6/3
Lực lượng chức năng Lâm Hà kiểm tra, tịch thu một các phương tiện hút cát tại thôn R'Hang Trụ ngày 6/3
 
“ĐIỂM NÓNG” KHAI THÁC KHOÁNG SẢN LẬU 
 
Đây là khẳng định của ông Nguyễn Minh An – Phó Chủ tịch UBND huyện Lâm Hà khi đề cập tới tình trạng khai thác cát trái phép trên địa bàn huyện thời gian qua. Trao đổi với Báo Lâm Đồng Online ngày 6/3, ông An thông tin thời gian qua, số vụ vi phạm về khoáng sản trên địa bàn đã giảm so với cùng kỳ năm 2021 nhưng số vụ nổi cộm, điển hình là tại khu vực xã Phúc Thọ lại tái diễn trở lại.
 
Về nguồn gốc đất tại khu vực khai thác cát lậu lâu nay tại thôn R'Hang Trụ, xã Phúc Thọ, ông An cho biết trước năm 2006, tỉnh Lâm Đồng có quyết định thu hồi đất giao cho Công ty Lilama 45-1 thực hiện dự án thủy điện Sardeung, tiến hành đền bù, hỗ trợ theo quy định pháp luật đối với 219 hộ dân có đất đang canh tác, sử dụng. 
 
Tuy nhiên, dự án thủy điện này do quá thời hạn, không hoàn thành các thủ tục nên UBND tỉnh Lâm Đồng đã thu hồi vào năm 2011 và giao cho UBND huyện quản lý. Bắt đầu từ năm 2006, các hộ dân nằm trong dự án liên tục khiếu kiện đòi lại đất, cùng với đó là hoạt động mua bán, sang nhượng đất trái pháp luật trong dự án Nhà nước đã thu hồi; trong đó, có thực trạng lấn chiếm và khai thác cát lậu. Bên cạnh đó, phần lớn diện tích khai thác cát lậu đều do các đối tượng mua lại trái phép của người dân. Đây là diện tích đất thuộc phạm vi thu hồi để giao cho Công ty Lilama 45-1 thực hiện dự án thuỷ điện Sardeung.
 
Để trấn chỉnh thực trạng này, riêng trong năm 2021, UBND huyện Lâm Hà đã chỉ đạo Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện cùng các cơ quan chức năng tổ chức 15 đợt kiểm tra về hoạt động khai thác cát trái phép tại thôn R'Hang Trụ (xã Phúc Thọ). Qua đó, có 6 trường hợp khai thác không phép bị xử lý hành chính với số tiền phạt 112 triệu đồng, tịch thu 4 máy múc, 27 máy nổ, 10 đầu hút, 5 bè sắt. 
 
Cùng phối hợp xử lý điểm nóng khai thác khoáng sản trái phép, Phòng Cảnh sát phòng chống tội phạm về môi trường - Công an tỉnh Lâm Đồng, lực lượng Công an huyện, UBND xã Phúc Thọ năm 2021 đã tịch thu 4 máy múc và đấu giá thu khoảng 700 triệu đồng. Còn từ tháng 1/2022 tới nay, lực lượng chức năng xã Phúc Thọ đã tổ chức 8 đợt truy quét bất ngờ; lập biên bản tịch thu 14 máy nổ, 4 sàng cát và 2 bè sắt và nhiều ống hút nhựa trên sông Làng 2, qua xã Phúc Thọ. UBND xã Phúc Thọ cũng phát hiện và xử lý 8 trường hợp thay đổi hiện trạng đất, đã lập hồ sơ xử lý 6 trường hợp với số tiền phạt là 21 triệu đồng, 1 trường hợp đang lập hồ sơ xử lý, 1 trường hợp chuyển lên UBND huyện Lâm Hà xử phạt 27,5 triệu đồng.
 
Để có biện pháp xử lý mạnh mẽ hơn, ông Nguyễn Minh An cho biết ngay trong ngày 6/3, lãnh đạo UBND huyện đã họp thông qua quyết định ban hành quy chế tạm thời, quản lý, vận hành hệ thống camera (8 chiếc) giám sát tầm cao trên địa bàn toàn huyện, tại các khu vực điểm nóng để phát hiện, xử lý hiệu quả tình trạng khai thác khoáng sản trái phép.
 
C.THÀNH-V.QUỲNH