Khi sân cỏ World Cup có... ''nữ hoàng''

Không để trọng tài nam “ông vua sân cỏ” làm mưa làm gió, FIFA tại World Cup lần này đã thêm vào danh sách cầm còi các trọng tài nữ để điều hành một số trận đấu!

 

Từ trái sang phải là Salima Mukansanga, Stéphanie Frappart và Yoshimi Yamashita. Ảnh: Internet

 

Đây là lần đầu tiên mà các trọng tài nữ nhận nhiệm vụ trong một kỳ World Cup với giải đấu của nam. Vì thực ra các trọng tài nữ trước đó vẫn thường xuyên điều hành các trận đấu tại World Cup bóng đá nữ thế giới. 

 

Trong danh sách mà Liên đoàn Bóng đá thế giới - FIFA công bố, vòng chung kết Giải Bóng đá thế giới 2022 tại Qatar kỳ này có 36 trọng tài chính, 69 trợ lý và 24 trọng tài ngồi bàn theo dõi hệ thống trợ lý trọng tài qua màn hình VAR (Video Assistant Referee).

 

Thông thường FIFA tổ chức lựa chọn các trọng tài từ khá sớm, trước 3 năm khi World Cup diễn ra. Để được chọn, các trọng tài phải trên 25 tuổi và dưới 45 tuổi, đảm bảo sức khỏe và độ nhanh nhạy để điều hành trận đấu một cách tốt nhất. 

 

Theo quy trình, một danh sách chừng 50 tổ trọng tài được đề cử trên khắp thế giới. Căn cứ trên danh sách đề cử này, Hội đồng Trọng tài FIFA với một ủy ban gồm 16 người, trong đó có 10 cựu trọng tài từ các quốc gia và 2 người khác vẫn còn điều hành ở giải vô địch quốc gia cùng đại diện y tế đánh giá rất kỹ các tổ trọng tài này trước khi được chọn. 

 

Sau khi được chọn, FIFA sẽ lên danh sách trọng tài được phân công cho từng trận đấu tại vòng bảng. Mỗi trận đấu như vậy FIFA sẽ tiếp tục đánh giá, chỉ các trọng tài làm tốt nhiệm vụ mới tiếp tục được phân công ở các vòng kế tiếp. Cần lưu ý là dù công tâm đến mấy thì các trọng tài cũng không được phân công điều hành các trận đấu có mặt đội tuyển quốc gia nước mình thi đấu.

 

Đáng chú ý trong danh sách các trọng tài làm nhiệm vụ tại World Cup lần này có 6 trọng tài nữ, trong đó có 3 trọng tài chính và 3 trợ lý. 3 trọng tài nữ trong 36 trọng tài chính là Stephanie Frappart (người Pháp), Salima Mukansanga (người Rwanda) và Yoshimi Yamashita (người Nhật). Còn 3 trợ lý trọng tài nữ gồm Neuza Back (người Brazil), Karen Diaz Medina (người Mexico) và Kathryn Nesbitt (người Mỹ).

 

Với 3 trọng tài nữ được bắt chính các trận đấu trong danh sách, họ đều rất nổi danh ở đất nước và châu lục của mình. Như Yoshimi Yamashita chẳng hạn, năm nay 36 tuổi (sinh tháng 2/1986) là một trọng tài quốc tế nữ nổi tiếng tại Nhật, từng được đề cử làm trọng tài tại vòng chung kết vô địch bóng đá Nữ thế giới năm 2019 - FIFA Women’s World Cup tại Pháp. 

 

Trong năm 2021, Yoshimi Yamashita tiếp tục đảm nhiệm vai trò trọng tài ở Olympic Tokyo 2020 trong trận đấu giữa hai đội bóng đá quốc gia nữ của Mỹ và Thụy Điển. Trong năm 2021, Yoshimi Yamashita đã trực tiếp cầm còi các trận đấu bóng đá nam chuyên nghiệp tại giải J-League Nhật Bản, sau đó là các trận trong giải vô địch châu Á - AFC Champions League. Tại World Cup lần này, Yoshimi Yamashita đã vượt qua nhiều đề cử khác của châu Á để được chọn là 1 trong 3 trọng tài nữ của vòng chung kết World Cup 2022. 

 

Còn Salima Mukansanga, 34 tuổi (sinh 1988) người Rwanda, từng là trọng tài quốc tế rất sớm khi 24 tuổi. Trong danh sách trọng tài nữ của FIFA năm 2012 khu vực châu Phi đã có tên của Salima Mukansanga. Năm 2019 cô được đề cử tham gia điều hành vòng chung kết Vô địch Bóng đá nữ - FIFA Women's World Cup tại Pháp. 

 

Trong năm 2022, Mukansanga trở thành nữ trọng tài đầu tiên tham gia điều hành tại Cúp các quốc gia châu Phi và là một trong những trọng tài nữ xuất sắc về sử dụng công nghệ VAR tại giải đấu này. Cô còn cầm còi tại Giải Bóng đá vô địch nữ châu Phi. Với việc được chọn vào danh sách trọng tài bắt chính tại vòng chung kết Giải Vô địch Bóng đá thế giới 2022 lần này, cô là trọng tài nữ châu Phi đầu tiên có mặt tại World Cup bóng đá nam.

 

Tương tự, Stéphanie Frappart, 39 tuổi (sinh tháng 12/1983), người Pháp cũng cực kỳ nổi tiếng tại châu Âu. Ngay từ nhỏ cô đã bộc lộ năng khiếu làm trọng tài, mới 13 tuổi đã là trọng tài của các giải trẻ. Năm 18 tuổi Frappart làm trọng tài cho Giải U19 quốc gia của Pháp; năm 2011, cô là trọng tài cho Giải Bóng đá Nam hạng ba Pháp; năm 2014 là trọng tài nữ đầu tiên của Pháp cầm còi tại Giải Hạng nhì chuyên nghiệp Bóng đá quốc gia Pháp - Ligue 2. Trong năm 2015 Frappart là trọng tài tại vòng chung kết Bóng đá Nữ thế giới - FIFA Women's World Cup tại Canada.

 

 Năm 2019, Frappart tiếp tục là trọng tài tại vòng chung kết Bóng đá Nữ thế giới - FIFA Women's World Cup tại Pháp, trong đó chính cô cầm còi điều hành trận chung kết giữa Mỹ và Hà Lan. Cũng trong năm 2019, Frappart là trọng tài nữ đầu tiên nước Pháp lên cầm còi tại Ligue 1- giải đấu cao nhất nước Pháp. Sau đó Liên đoàn Bóng đá châu Âu - UEFA đã mời cô cầm còi cho trận tranh Siêu cúp châu Âu giữa Liverpool và Chelsea. 

 

Trong năm 2020, Frappart cũng là trọng tài nữ đầu tiên điều hành trực tiếp trận đấu trong UEFA Champions League giữa Juventus và Dynamo Kyiv. Năm 2021, Frappart trực tiếp cầm còi trận đấu vòng loại World Cup giữa Hà Lan và Latvia. Tại Euro 2020 (diễn ra năm 2021), Frappart được UEFA mời làm nhiệm vụ trong vai trò là trợ lý.

 

Cỏ vẻ với 3 trọng tài nữ được phân công bắt chính các trận đấu tại World Cup năm nay đã có những bước đi rất mạnh mẽ để xóa bỏ định kiến về việc các nữ trọng tài không thể điều hành những trận đấu của nam giới. Lâu nay, bóng đá nam tại các kỳ World Cup dường như là lãnh địa riêng của các “ông vua sân cỏ”, cầm còi làm mưa làm gió. Nay đã từng bước xuất hiện thêm các nhân tố mới để cuộc chơi này mang yếu tố “công bằng” hơn theo nghĩa đen và cả nghĩa bóng, đó là công nghệ VAR - và lần này là các bóng hồng, hay “nữ hoàng sân cỏ” xuất hiện trên sân. 

 

Cựu trọng tài lừng danh Pierluigi Collina người Italia, Chủ tịch Hội đồng trọng tài của FIFA, cho rằng tiêu chuẩn để chọn lựa trọng tài là chất lượng được đặt lên hàng đầu chứ không phải giới tính. “Các trọng tài được chọn đại diện cho trình độ trọng tài cao nhất trên thế giới” - ông cho biết. 

 

Chính vì vậy, các trọng tài nữ được FIFA chọn lần này, theo ông Collina, vì họ đã tích lũy nhiều kinh nghiệm trong các giải đấu bóng đá nam quốc tế. “Họ xứng đáng có mặt tại FIFA World Cup vì đã liên tục thể hiện mình ở một đẳng cấp cao và đó chính là yếu tố quan trọng với chúng tôi” - ông nói và bày tỏ hy vọng rằng trong tương lai, việc phụ nữ cầm còi trong các trận đấu của nam giới sẽ trở thành điều bình thường.

 

VIẾT TRỌNG