Mùa khoai

10:12, 03/12/2015

Ông An xuống vườn từ sáng sớm. Sáng nào cũng vậy, ông thức giấc lúc 5 giờ, tự pha bình trà, ông vừa uống trà vừa tính chuyện trong ngày trước khi xuống thăm vườn. Ông ngồi một mình trong buổi sáng tinh khôi, vừa ngẫm nghĩ vừa lắng nghe tiếng trở mình thức giấc của vạn vật quanh nhà. 

Ông An xuống vườn từ sáng sớm. Sáng nào cũng vậy, ông thức giấc lúc 5 giờ, tự pha bình trà, ông vừa uống trà vừa tính chuyện trong ngày trước khi xuống thăm vườn. Ông ngồi một mình trong buổi sáng tinh khôi, vừa ngẫm nghĩ vừa lắng nghe tiếng trở mình thức giấc của vạn vật quanh nhà. Sáng nay ông pha một bình trà Ô long từ gói trà của Bằng biếu ông hôm qua. Ông không biết vì sao Bằng biết ông thích uống trà, Bằng đem một gói trà được hút chân không đến nhà, Bằng nói:
 
- Chú Năm à, cháu có gói trà gởi chú, chú uống thử, đây là trà Ô long lên hương tự nhiên đó chú.
 
Ông An ngắm những viên trà bằng ngón tay út đang ngậm nước nở ra thành những đọt trà, ông chế nước ra một cái tách rồi đổ lại vào bình. Chỉ cần ba lần như vậy được một bình trà ngon. Quả thật thằng Bằng không nói khoác, mùi và vị của loại trà này vừa thơm vừa đậm, uống đến giọt cuối cùng mà mùi hương vẫn còn đọng dưới đáy tách. Thằng Bằng kể người ta làm ra loại trà này kỳ công lắm, không bón phân hóa học, chỉ dùng phân hữu cơ như hèm bia, bánh dầu, không sử dụng thuốc hóa học, chỉ phun sữa đậu nành hàng tháng… Còn khi thu hái thì chỉ hái trước 10 giờ sáng, hái xong chế biến liền, trải qua hai mươi mấy công đoạn làm liên tục trong vòng 36 giờ mới hoàn tất. Ông An ngẫm nghĩ quả nghề nào cũng có cái khắc nghiệt riêng, làm vườn đã cực còn làm trà Ô long chắc cũng cực không thua. Đây là gói trà người ta cho Bằng khi nó chở một vị khách xuống Cầu Đất hồi năm ngoái. Ông An biết vì sao thằng Bằng biếu mình gói trà, ông nói như trách:
 
- Chú mày bày đặt quá, làm vườn là một cái nghiệp, lúc nào cũng lo, trời mưa quá cũng lo, nắng quá cũng lo, cây rau có chút đốm vàng cũng lo… Có gì tao sẽ chỉ cho, miễn sao chú mày phải ráng làm là được.
 
Bằng nói cháu cảm ơn chú, có gì chú bày vẽ giúp cháu. Vừa nói Bằng vừa gãi đầu, đám tóc xoăn tít giống y như một cây xà lách cô rôn. Ông An cười ha hả với sự phát hiện đó, ông nói:
 
- Bây giờ chú mày định trồng gì?
 
Bằng thuê lại miếng vườn gần hai sào của ông Hương, miếng vườn ông Hương sát với vườn ông An ngăn cách bởi một con suối bắt nguồn từ cánh rừng thông thưa thớt phía trên thượng nguồn gần Thung lũng Tình Yêu. Nói cho cùng, nhiều người dùng nước con suối này lắm, nên khi tất cả các máy bơm cùng chạy, nước không đủ cung cấp cho tất cả các khu vườn. Ông Hương nói với Bằng điều đó khi ông ký hợp đồng cho thuê vườn, giọng ông có chút ngậm ngùi:
 
- Ngày trước, khi tui vô đây khai phá vườn này, nước dùng không hết, con nước chảy mạnh lắm chớ không rù rì như bây giờ đâu. Nước luồn lách qua các đám lau sậy, trong veo thấy cả mấy hòn sỏi trắng nõn dưới đáy.
 
Minh họa: H.T
Minh họa: H.T

Đó là những ngày vàng son của ông Hương. Đã mấy chục năm trời trôi qua rồi chớ ít gì đâu. Bằng ngồi nghe ông Hương kể chuyện ngày xưa mà hồn để tận đâu đâu. Tiếng là sống ở vùng ven chuyên trồng rau hoa nhưng Bằng không có một ngày làm vườn. Hồi nhỏ Bằng đi học, mẹ Bằng ngày ngày vào làm công nhân Trại gà nuôi Bằng, còn ba thì Bằng không biết mặt. Mẹ kể rằng ba bỏ mẹ con Bằng đi theo vợ nhỏ, Bằng ghét ba từ ngày có chút trí khôn. Lớn kên, học không đến nơi đến chốn, Bằng không biết làm gì bèn xin đi phụ việc cho một tiệm sửa xe. Đến khi thành nghề, nghĩa là có thể mở một tiệm riêng thì Bằng không có vốn mà cũng không có địa điểm để mở tiệm. Lúc đó Bằng lại gặp Thắm, yêu và cưới Thắm mà không nghĩ một chút gì đến tương lai. Thấy Bằng thất nghiệp, bà dì họ của Thắm gọi Bằng vào nhà cho chiếc xe Simson không xài đến để Bằng chạy xe ôm. Vậy là cái nghề xe ôm nó vận vào Bằng từ cái ngày thằng con Bằng vừa tượng hình chừng một tháng tuổi. Chiếc xe Simson đã qua ba lần đại tu, Bằng cất ở nhà làm kỷ niệm. Bằng đã mua được một chiếc xe Win, rồi lại bán Win mua lại một chiếc Future. Hàng ngày Bằng chở Thắm đi làm và đón Thắm về. Cái nghề quét rác của Thắm vậy mà cũng phải làm theo ca. Ca sáng Thắm làm liên tục từ 5 giờ đến 11 giờ, còn nếu làm ca chiều thì từ 5 giờ đến 11 giờ đêm. 
 
Cái gì ở Bằng, Thắm cũng chịu hết duy chỉ có chuyện đi lại với con Thủy là Thắm không thể bỏ qua. Thắm đay nghiến chồng suốt mấy đêm liền khi hai thằng con đã ngủ. Bằng trước sau như một cứ nói chỉ một câu “anh không làm gì con Thủy hết, chỉ giúp nó thay cái bóng nê ông”. Thắm lồng lộn, Thắm muốn hét thật to nhưng cố kềm giọng “vậy tại sao ông ký vô cái giấy nhận nợ hai chục triệu để thằng Trung không làm to chuyện?”. Bằng ú ớ “cái này… cái này…”. Không cái này cái kia gì hết, Thắm tức đến ói máu khi nghĩ đến cảnh chồng nằm trên một người đàn bà khác không phải là mình. Không có lửa sao có khói chứ? Bằng phải có gì đó thằng Trung mới bắt Bằng ký giấy nhận nợ để nó tha cho cái tội tòm tem với vợ nó chứ? Mà cái thằng Trung thiệt là tệ, tệ hết chỗ nói, lấy cái ô nhục của vợ mình để đổi lấy hai chục triệu rồi dông đi mất. Chắc là nó lại chui vô một sòng bạc nào đó, những đồng tiền khốn khổ lại chui vô túi của những quân bất lương để lại đằng sau những mảnh vỡ cuộc đời! Nghĩ đến đó Thắm ứa nước mắt, nhưng khi nhớ lại khuôn mặt chảy dài của chồng, Thắm thấy nao lòng. Bằng không quen nói láo, Thắm biết từ lâu lắm, từ hồi Bằng vừa gãi đầu vừa nói là yêu Thắm dưới bóng của một cây thông. Cây thông giờ vẫn còn ở đường Hồ Tùng Mậu, nó đứng lặng lẽ nghe lời tỏ tình của Bằng với Thắm, hốt nhiên khi Bằng vừa nói xong nó lặng thinh tặng cho hai người một trái thông. Thắm còn giữ trái thông đó trong tủ ly, những cánh đen đen của trái thông gợi ra trong lòng Thắm nước da đen “sao mà đen thế” của Bằng. Đứa con đầu lòng của hai người, Bằng và Thắm thống nhất rất nhanh khi đặt tên Thông. Đứa thứ hai tên là Minh. Thông minh mà lại ngu dại một giờ, chồng ơi là chồng ơi….
 
Chuyện gì rồi cũng nguôi ngoai, Thắm không lẽ lại nổi cơn ghen đến độ bỏ chồng được sao? Dù sao con Thủy cũng thấy xấu hổ, nó đóng cửa nhà về Nha Trang ở chơi với mẹ, phụ mẹ ra chợ Đầm bán đặc sản biển mặc kệ chồng với chiếc xe tải chạy thuê và những canh bạc cuộc đời. Bằng vẫn lặng lẽ ngày ngày chạy xe ôm, bỏ ngoài tai những lời đàm tiếu của thiên hạ. Cũng may dạo sau cái ngày bi kịch đó Bằng chạy xe đắt hẳn, ngày nào cũng đưa cho Thắm trên trăm bạc, ông Trời cũng công bằng, mất cái kia thì phải được cái này mà. Chưa hết, Bằng còn hên nữa khi ngồi ăn tô mì tại xe hủ tiếu mì của thằng Luông nghe ông Hương có ý định cho thuê vườn. Ông Hương nói già rồi làm vườn không nổi nữa, vả, ông bà phải vào Sài Gòn coi cháu cho con Lợi và con Lắm. Nghe xong Bằng nói ngay:
 
- Hay là chú cho tui thuê vườn đi, tui muốn đổi nghề thử xem thời vận ra sao? 
 
Ông Hương nhìn Bằng với một cặp mắt ngạc nhiên:
 
- Cậu muốn làm vườn à, để tui tính coi, cha, chú Luông đây cũng hỏi cho thằng em. Để tui tính coi sao?
Bằng ngước nhìn ông Hương chờ đợi. Còn ông Hương ra vẻ khó xử, ông trầm ngâm uống ly nước trà mà Luông rót đưa tận tay. Đổi đời, Bằng cũng muốn đổi đời đó thôi, bao nhiêu năm ròng chạy xe ôm, nói phải tội, Bằng không chê công việc đó, nhưng cơ hội thay đổi cuộc sống đang tới, nếu không chộp lấy, cơ hội sẽ vụt bay mất thôi.
 
Cuối cùng thì ông Hương cũng đưa ra quyết định:
 
- E… hèm, thì tui tính vầy. Tổng cộng trước giờ tui khai phá được 5 sào đất tính từ dưới suối lên. Thôi thì cậu Bằng hỏi thuê sau, tui cho cậu thuê miếng vườn trên đồi, chỗ đó đất tốt, bằng phẳng hợp với các loại cây trồng. Cậu Bằng cũng đừng bỏ nghề chạy xe ôm, khi rảnh cậu chạy cái rẹt ra làm vườn, xong việc lại ra ngã ba kiếm chút cháo, chắc cũng đỡ lắm. Còn chú Luông tui cho thuê 3 sào vườn gần suối, bởi chú Luông hỏi trước mà. Sao, tui tính vậy được không?
 
Hai khuôn mặt ngước nhìn ông Hương ngời hy vọng, hai gương mặt đen đen của những người quen cùng sương gió…
 
Giờ nghe ông An hỏi trồng gì, Bằng ngớ người ra. Bằng cười bẽn lẽn:
 
- Cháu cũng chưa tính chú ơi, chuyện nó đến cứ như giấc mơ cháu đã tính được gì đâu. 
 
Ông An nói:
 
- Cái đất này nó hợp với hành tây, nhưng chú mày mới ra nghề không trồng thứ đó được đâu. Thôi chú trồng khoai tây đi, giờ sắp tới mùa nắng hợp với khoai, mùa khoai mà. Vả, miếng đất này lâu lắm rồi ông Hương không trồng khoai, khoai đất lạ, mạ đất quen mà. Để tao nói thằng Phúc cháu tao giúp chú mày ít giống.
 
Khoảng một tháng sau, Bằng “vô chưn” cho đám khoai, nhìn những luống khoai xanh um trong nắng sớm lòng Bằng dậy lên hy vọng. Khi rải phân bón đến luống khoai cuối cùng, Phúc chạy máy đánh rãnh đến, Phúc cười toe khoe hàm răng trắng trên khuôn mặt đen dưới vành nón lá:
 
- Chà, mới ra nghề làm vườn mà ông trồng được đám khoai lên đều xanh nghít như vầy là hết sẩy. Bây giờ ông xăm đất cho phân lọt xuống dưới để cây nó dễ ăn, tui phụ ông một tay. Lát nữa tui đánh rãnh ông tém đất vô gốc khoai nghe. Tém kỹ chút nghe, nếu không mai mốt khi tạo củ, củ khoai bị nắng làm cho xanh hết là ăn cám đó!
 
Bằng rạng rỡ:
 
- Tui mới ra nghề có gì ông bày tui với, ba cái vụ này tui biết chết liền!
 
- Yên chí, yên chí, chiều chiều tui đi ngang qua “nghía” vườn khoai của ông là biết phải làm gì. Chừng đầu tháng mười một ta đám khoai này thu được rồi, không biết lúc đó giá cả ra sao chớ nhìn “nước da” đám khoai tui biết một bụi cầm chắc từ 7 lạng đến 1 ký lô.
 
Một mùa khoai đang chờ phía trước, chắc Bằng gởi gắm điều gì đó trong đám khoai tây, Bằng cười khoe hàm răng trắng trên khuôn mặt đen thui, màu của gương mặt Bằng đen không thua gì của Phúc.
 
… Ông An an ủi Bằng:
 
- Chú mày mới làm vườn lứa đầu tiên bị như vầy thì hơi sốc, còn bọn tao thì thấy thường. Được mùa rớt giá là cái chuyện của người làm vườn mình mà, mới nửa tháng trước mấy bà chợ đầu mối còn nhập khoai Trung Quốc về nhuộm đất đỏ giả khoai Đà Lạt, giờ thì khoai Đà Lạt thứ thiệt lại rớt giá như vậy đó. Bằng nè, không lẽ người ta cứ để hoài như vậy sao, tao nghĩ phải vạch mặt loại khoai giả đó ra cho thiên hạ biết chớ?
 
Ông An nhìn Bằng như dò hỏi, Bằng nói:
 
- Chú yên tâm đi, cháu nghĩ ông nhà nước không để yên cho bọn gian lận đó đâu, mất mặt bầu cua hết còn gì! Mà chú ơi, hôm qua, bà Sáu qua chồng tiền, trừ hết chi phí và không tính công hơn ba tháng, cháu còn lại được số tiền khoảng mấy chục chuyến xe ôm!
 
Bằng tiếp:
 
- Tuy không được như ý lắm, nhưng con Thắm nó mừng lắm. Thôi thì lứa đầu tiên mà được vậy cháu cũng mừng. 
 
Ông An bàn với Bằng đất cứ để vậy, qua bà Tám mua mấy chục ngàn cây xà lách cô rôn cấy vô, chừng hơn tháng là bán non được rồi. Trong thời gian đó ông An sẽ gieo giúp Bằng một hộp hành giống, bán xong lứa cô rôn quay qua cấy hành, kệ thử thời vận coi ra sao…
 
Mùa khoai chưa hết, đâu đó vẫn còn những vạt khoai tây đang xuống củ, dân vườn nín thở chờ giá. Hôm Bằng mang giỏ khoai hạng nhứt đến biếu ông An, gặp Phúc. Phúc động viên:
 
- Thua keo này ta bày keo khác, Bằng à. Mà ông có biết khoai đang nhích lên mấy giá không, tôi có mấy chục rò (luống) xuống giống sau ông mươi ngày, tôi đang chờ giá lên mới thu. Đúng làm vườn như đánh bạc!
 
Đất cũ đâu có đãi người mới? Thôi thì cũng ráng đánh bạc một keo nữa coi sao, người ta hay nói đen tình thì đỏ bạc…
 
Bằng cười tủm với ý nghĩ thoáng qua đó. Chiếc Future khựng lại khi chạy đến gần ngã ba, Thủy giang tay vẫy:
 
- Em xin lỗi anh, em để anh khổ tâm lâu nay, em trả anh hai chục triệu. Em có thằng chồng không ra gì, em xin lỗi anh…
 
Truyện ngắn: VÕ ANH CƯƠNG