Về Nam Ban nghe câu hát gừng cay, muối mặn

“Bao giờ Hồng Lĩnh hết cây, sông Lam hết nước thì đó với đây mới hết tình” - giữa Nam Ban nghe câu hát da diết ấy bằng giọng quê nằng nặng nghĩa tình, lời ca ngọt ngào, sâu lắng mới thấy hết tình yêu của những người con xa quê hướng về miền ví, giặm. 

 

CLB Dân ca xứ Nghệ làm lan tỏa câu hò, điệu ví trên quê mới Lâm Hà

 

Ở đâu có người xứ Nghệ ở đó có dân ca ví, giặm; ở đâu có dân ca ví, giặm là ở đó lưu truyền những nét đẹp văn hóa Nghệ Tĩnh: chân chất, mộc mạc, ý chí nghị lực, chịu thương, chịu khó, nhân nghĩa, thủy chung… Vào lập nghiệp từ những năm 90 của thế kỷ XX, mang theo câu hát gừng cay, muối mặn, mỗi khi nhớ quê những người con xứ Nghệ lại ngân nga câu hò, điệu ví. Vậy nên, Câu lạc bộ (CLB) Dân ca xứ Nghệ thị trấn Nam Ban thuộc tổ dân phố Chi Lăng 3 - nơi có gần 100 hộ dân từ Nghệ An, Hà Tĩnh đến sinh cơ lập nghiệp - ra đời cách đây ba năm là thế. 

 

Gần 3 năm hoạt động, CLB đã ghi nhiều dấu ấn, thu hút ngày càng đông thành viên cùng chung tình yêu với những làn điệu dân ca, với quê hương xứ Nghệ tham gia. CLB hiện có 21 thành viên, tuổi đời cao nhất 65, thấp nhất là 37; các thành viên trong CLB chủ yếu làm nông nghiệp, trồng dâu, nuôi tằm, trồng cà phê, chè. Hàng tuần họ lại tụ họp, cùng nhau hát, say sưa luyện tập, ôn tiết mục cũ, tập hát những làn điệu mới. Họ cùng mang nét độc đáo của loại hình nghệ thuật dân gian đặc biệt vào trong đời sống tinh thần của người dân nơi đây. Chị Mai Thúy tâm sự: “Người dân xứ Nghệ xa quê, mỗi khi nghe câu hò, điệu ví là bồi hồi xúc động. Từ nhỏ, tôi đã say mê hát ví, giặm, CLB ra đời nuôi dưỡng niềm đam mê, quy tụ các thế hệ để gìn giữ bảo tồn các làn điệu, cùng nhau sưu tầm, viết lời mới cho những làn điệu dân ca, rồi phổ biến rộng rãi trong Nhân dân”. Đến nay, CLB đã dàn dựng được 18 tiết mục, tổ chức giao lưu với 9 CLB dân ca từ các xã trong huyện Lâm Hà và trong tỉnh.

 

Mỗi lần dàn dựng tiết mục mới, các thành viên đều cùng nhau lựa chọn bài, sưu tầm những làn điệu, nhất là những làn điệu khó, hiếm gặp, những bài hát lời cổ có nguy cơ bị mai một, thất truyền; đề xuất ý tưởng dàn dựng, diễn xuất, cách hát nên ngày càng thêm nhiều tiết mục hát múa phụ họa làm cho tiết mục nổi bật, hấp dẫn.

 

Cùng với việc trình diễn các bài ví, giặm lời cổ, CLB cũng tích cực sáng tạo lời mới trên làn điệu ví, giặm gắn với đời sống hiện đại, ngợi ca cuộc sống mới không ngừng đổi thay đi lên trên quê mới Lâm Hà và cả bài hát được sáng tác mang âm hưởng dân ca ví, giặm.

 

Lấy Ngày sinh nhật Bác là ngày truyền thống, hàng năm cứ đến ngày 19/5, CLB tổ chức các hoạt động giao lưu, mời nhiều CLB dân ca các vùng, miền, từ các xã trong huyện Lâm Hà cùng tụ hội, biểu diễn. CLB nhận được sự đón nhận, cổ vũ của bà con xứ Nghệ trong thị trấn Nam Ban ủng hộ cả về vật chất, tinh thần. Những buổi biểu diễn dân ca ví, giặm nhân các ngày lễ, tết, hay những buổi sinh hoạt thường xuyên của CLB hàng tuần, đặc biệt là các sự kiện giao lưu dân ca đã ghi dấu ấn đậm nét, làm ấm lòng người xứ Nghệ xa quê. Các buổi biểu diễn của CLB luôn thu hút đông đảo bà con tham dự, đó là nguồn động viên lớn để khơi dậy niềm đam mê tiếng hát, gìn giữ dân ca, ví giặm trên quê mới. Ai cũng vui mừng, phấn khởi khi văn hóa xứ Nghệ, hồn cốt của văn hóa xứ Nghệ, dân ca ví, giặm Nghệ Tĩnh ngày càng được lan tỏa, có sức hút mạnh mẽ. 

 

Bên cạnh các thành viên là người quê gốc Nghệ An, Hà Tĩnh, CLB còn thu hút nhiều thành viên đến từ các vùng, miền văn hóa, các tỉnh, thành trong cả nước tham gia CLB vì tình yêu với câu hò, điệu ví. Cùng với nhiều nghệ nhân cao tuổi, có nhiều nghệ nhân còn rất trẻ như Hữu Thắng, Mai Thúy đã làm nên sức sống cho CLB.

 

Ông Trần Quốc Thìn - Phó Chủ nhiệm CLB cho biết, các thành viên trong CLB nhận thức rõ yêu dân ca xứ Nghệ, yêu những câu ví, giặm là cội nguồn của tình yêu quê hương đất nước. Giữ gìn và phát huy các làn điệu dân ca xứ Nghệ cũng là phát huy cốt cách của người xứ Nghệ. Trong thời gian tới, CLB quan tâm phát triển thêm nhiều thành viên mới, sưu tầm các bài ví giặm cổ, tập hát đúng làn điệu, tiến tới hát hay; xây dựng các tiểu phẩm, hài kịch mang đậm bản sắc đặc trưng con người xứ Nghệ. Tăng cường giao lưu với các đơn vị bạn, học hỏi kinh nghiệm tổ chức để CLB phát triển bền vững, đưa cái hay, cái đẹp của câu hò, điệu ví lan tỏa trong đời sống, làm điểm tựa tinh thần của những người con xa quê, góp phần tích cực trong phong trào văn nghệ quần chúng ở địa phương.

 

Nặng tình với quê hương, yêu tha thiết điệu hò, câu ví, các thành viên trong CLB Dân ca xứ Nghệ thị trấn Nam Ban đang góp phần làm cho các làn điệu ví giặm Nghệ Tĩnh - kiệt tác văn hóa phi vật thể của nhân loại được UNESCO vinh danh ngày càng có sức sống mãnh liệt, tỏa sáng trên miền quê mới.

 

QUỲNH UYỂN