(LĐ online) - Cao trào cách mạng 1930-1931, đỉnh cao là Xô viết Nghệ - Tĩnh, một sự kiện lịch sử trọng đại trong lịch sử cách mạng Việt Nam dưới sự lãnh đạo của Đảng, đã để lại nhiều bài học quý báu, trong đó có bài học lớn về sức lôi cuốn, tập hợp được đông đảo các tầng lớp nhân dân.
(LĐ online) - Cao trào cách mạng 1930-1931, đỉnh cao là Xô viết Nghệ - Tĩnh, một sự kiện lịch sử trọng đại trong lịch sử cách mạng Việt Nam dưới sự lãnh đạo của Đảng, đã để lại nhiều bài học quý báu, trong đó có bài học lớn về sức lôi cuốn, tập hợp được đông đảo các tầng lớp nhân dân.
Ngay sau khi Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời (3/2/1930), một cao trào cách mạng đã dấy lên khắp nơi trong cả nước. Nghệ - Tĩnh là nơi phong trào phát triển mạnh mẽ nhất. Mở đầu bằng cuộc biểu tình nhân ngày Quốc tế lao động 1/5 tại khu vực Vinh - Bến Thủy; công nhân Nhà máy xe lửa Trường Thi và các nhà máy Diêm, Cưa, Điện Vinh - Bến Thủy và nông dân các huyện Hưng Nguyên, Nghi Lộc đã sát cánh cùng nhau đứng dậy đấu tranh. Sau ngày 1/5, những cuộc biểu tình của nông dân tại các huyện Nghi Lộc, Anh Sơn, Nam Đàn, Quỳnh Lưu,… diễn ra thường xuyên. Đến tháng 8, quần chúng không chỉ đưa đơn thỉnh cầu hay yêu sách, mà còn có những cuộc đập phá công đường, sở rượu, dùng áp lực buộc quan lại sở tại phải hứa thực hiện đòi hỏi của nhân dân đã diễn ra ở Can Lộc (4/8), Nam Đàn (6/8); nhân dân huyện Thanh Chương kéo đến huyện lỵ phá nhà giam, giải thoát tù chính trị, đốt giấy tờ sổ sách. Cuối tháng 8 đầu tháng 9, những cuộc biểu tình lớn của nhân dân được tổ chức ở Nghi Lộc (19/8), Nam Đàn (30/8), Võ Liệt - Thanh Chương (1/9), Can Lộc (7/9), Thạch Hà, Cẩm Xuyên, Anh Sơn, Kỳ Anh (8/9).
Đỉnh cao là ngày 12/9/1930, tại Hưng Nguyên khoảng 8.000 nông dân đã liên kết với nông dân Nam Đàn tổ chức một cuộc biểu tình lớn với mục đích ủng hộ cuộc bãi công của công nhân Bến Thủy, hưởng ứng những cuộc đấu tranh của nông dân các tỉnh bạn. Máy bay của thực dân Pháp được điều đến dội bom và xả súng vào đoàn biểu tình, làm chết 174 người. Ngày hôm sau khi dân làng tổ chức đưa tang những người bị hại, thực dân Pháp lại cho máy bay đến ném bom, làm chết thêm 43 người nữa. Như vậy, trong hai ngày 12 và 13 tháng 9/1930 thực dân Pháp giết hại 217 người, làm bị thương 125 người. Ngày 12/9 đi vào lịch sử đấu tranh cách mạng Việt Nam và trở thành ngày tưởng niệm những người đã ngã xuống vì Tổ quốc.
Sau ngày 12/9, phong trào đấu tranh của nhân dân Nghệ - Tĩnh dâng cao, phát triển thành cuộc đấu tranh vũ trang, làm cho hệ thống chính quyền của thực dân, phong kiến bị tê liệt và tan rã ở nhiều nơi. Trước tình hình đó, các chi bộ và tổ chức Nông hội đỏ đã quản lý và điều hành mọi hoạt động trong làng xã, lập ra chính quyền Xô viết - chính quyền Xô viết đầu tiên ở Việt Nam. Tuy còn sơ khai, nhưng Xô viết đã thực sự làm chức năng của chính quyền cách mạng do giai cấp công nhân lãnh đạo.
Chính quyền Xô viết đã ban hành và thực thi nhiều chủ trương, chính sách đem lại lợi ích chính đáng cho nhân dân; tỏ rõ bản chất cách mạng và tính ưu việt của mình - thực sự là một chính quyền của dân, do dân và vì dân. Xô viết Nghệ - Tĩnh tuy chỉ tồn tại trong vòng 7 tháng và còn sơ khai nhưng đã để lại những dấu ấn tốt đẹp về một Nhà nước công - nông đầu tiên, chưa có trong tiền lệ lịch sử, đáp ứng khát vọng độc lập, tự do cháy bỏng của người dân mất nước, nô lệ; đã trở thành ngọn cờ quy tụ và là nguồn cổ vũ mạnh mẽ quần chúng lao động trong cả nước. Quốc tế Cộng sản đã nhiệt liệt biểu dương và đánh giá cao phong trào. Báo Vô sản Pháp số ra tháng 10-1931 đã đánh giá: “Cuộc vận động này là một bước lớn trong cuộc phản đế và điền thổ, có ảnh hưởng to lớn trong lịch sử giải phóng Đông Dương”. Đánh giá về ý nghĩa lịch sử to lớn của phong trào cách mạng 1930 - 1931, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã viết: “Tuy đế quốc Pháp đã dập tắt phong trào đó trong một biển máu nhưng Xô viết Nghệ Tĩnh đã chứng tỏ tinh thần oanh liệt và năng lực cách mạng của nhân dân lao động Việt Nam. Phong trào tuy thất bại, nhưng nó rèn lực lượng cho cuộc Cách mạng Tháng Tám thắng lợi sau này”.
Cao trào cách mạng 1930 - 1931, đỉnh cao là Xô viết Nghệ - Tĩnh đã để lại nhiều bài học quý báu, trong đó có bài học lớn về sức lôi cuốn, tập hợp được đông đảo các tầng lớp nhân dân; bài học về xây dựng khối liên minh công - nông, nòng cốt để thu hút các tầng lớp nhân dân trong mặt trận đấu tranh chống đế quốc, phong kiến.
Chính từ bài học về sức lôi cuốn, tập hợp được đông đảo các tầng lớp nhân dân trong phong trào Xô viết Nghệ - Tĩnh, mà Đảng ta đã rút ra kinh nghiệm lịch sử quý báu là bao giờ nhân dân lao động cảm nhận được những lợi ích của mình trong đường lối, các chủ trương, chính sách và việc làm cụ thể của giai cấp lãnh đạo, thì họ sẽ tích cực, tự giác tham gia hưởng ứng. Điều này ngay từ đầu đã được Đảng ta thể hiện trong Cương lĩnh, các chủ trương, khẩu hiệu đấu tranh, đáp ứng được khát vọng cháy bỏng của nhân dân, đó là giành độc lập, thoát khỏi ách nô lệ; giành ruộng đất, nhà máy về tay công - nông; thực hiện những quyền dân sinh, dân chủ cơ bản đầu tiên. Bên cạnh bài học về lôi cuốn, tập hợp quần chúng, phong trào Xô viết Nghệ Tĩnh còn để lại bài học về xây dựng khối đoàn kết toàn dân, mà nòng cốt là liên minh công - nông. Sở dĩ phong trào Xô viết Nghệ -Tĩnh bắt đầu nổ ra từ công nhân Vinh - Bến Thủy, sau đó lan rộng khắp hai tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh là nhờ có sự sát cánh bên nhau giữa giai cấp công nhân và giai cấp nông dân, tạo nên sức mạnh hùng hậu làm tê liệt và tan rã hệ thống chính quyền của đế quốc, phong kiến ở nhiều nơi. Hai bài học to lớn này không chỉ có ý nghĩa và giá trị sâu sắc trong sự nghiệp đấu tranh chống đế quốc, phong kiến, giành lại độc lập, tự do trước đây, mà còn cả trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay.
Ngày nay, trong sự nghiệp đổi mới toàn diện đất nước, thực hiện chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN, việc hoàn thiện đường lối, chủ trương, chính sách, cơ chế phù hợp với xu thế phát triển thời đại và nguyện vọng, lợi ích thiết thực, chính đáng của nhân dân để hình thành động lực, sức mạnh tổng hợp cho sự nghiệp đổi mới đang là nhiệm vụ cấp bách, to lớn của Đảng và Nhà nước ta. Vấn đề đặt ra là hình thành và hoàn thiện đường lối, chủ trương, chính sách, cơ chế như thế nào để sự phát triển của đất nước phải thực sự gắn liền với lợi ích vật chất - tinh thần của mọi tầng lớp, mỗi con người Việt Nam thì mới tạo được động lực thúc đẩy và phát huy cao độ sức mạnh của nhân dân, của các tổ chức trong xã hội. Việc tiếp tục đẩy mạnh CNH, HĐH, sớm đưa nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại; thực hiện thành công mục tiêu dân giàu, nước mạnh, công bằng, dân chủ, văn minh; thực hiện được tư tưởng vĩ đại của Bác Hồ và khát vọng cháy bỏng của các chiến sĩ Xô viết Nghệ - Tĩnh là giữ vững nền độc lập, chủ quyền quốc gia, toàn vẹn lãnh thổ, để ai cũng có cơm ăn, áo mặc, có nhà để ở và tiến tới được ăn ngon, mặc ấm, mặc đẹp, có nhà ở khang trang; ai cũng được học, học có chất lượng; người có bệnh được chữa bệnh chu đáo; mọi người sống với nhau có nghĩa có tình, đầm ấm, hạnh phúc… Đó chính là động lực cách mạng to lớn trong thời kỳ mới.
Thời gian ngày một lùi xa, nhưng giá trị bền vững và bài học quý báu của cao trào cách mạng 1930-1931, đỉnh cao là phong trào Xô Viết Nghệ - Tĩnh vẫn trường tồn cùng với tiến trình phát triển của cách mạng Việt Nam. Kỷ niệm 90 năm Xô Viết Nghệ - Tĩnh không chỉ tiếp tục khẳng định ý nghĩa to lớn, khơi dậy niềm tự hào, đúc kết những bài học quý báu của sự kiện trọng đại này, mà còn góp phần giáo dục truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ; nâng cao niềm tin của cán bộ, đảng viên và nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng; khơi dậy, phát huy tinh thần, ý chí cách mạng của Xô viết Nghệ Tĩnh trong công cuộc đổi mới toàn diện đất nước và hội nhập quốc tế hiện nay.
LINH NHÂN
