Một ngày cuối năm cũ, mở mạng zalo gặp anh "Trị cơ khí" ở Liên Nghĩa, Đức Trọng đăng status của mình: "Miền Bắc 15 độ C. Rét mướt!". Tôi chạm tay vào phím gọi. Sau tiếng alô, tôi nghe rõ tiếng người chộn rộn hòa trong tiếng gió mùa Đông Bắc tràn về. "Mình đang trình diễn chiếc máy gieo hạt ngô tại xã Mộc Bắc, huyện Duy Tiên, tỉnh Hà Nam. Hàng trăm nông dân đang tham quan, tìm hiểu, đặt ra nhiều câu hỏi cần mình tư vấn…" - anh Trị nói.
Một ngày cuối năm cũ, mở mạng zalo gặp anh “Trị cơ khí” ở Liên Nghĩa, Đức Trọng đăng status của mình: “Miền Bắc 15 độ C. Rét mướt!”. Tôi chạm tay vào phím gọi. Sau tiếng alô, tôi nghe rõ tiếng người chộn rộn hòa trong tiếng gió mùa Đông Bắc tràn về. “Mình đang trình diễn chiếc máy gieo hạt ngô tại xã Mộc Bắc, huyện Duy Tiên, tỉnh Hà Nam. Hàng trăm nông dân đang tham quan, tìm hiểu, đặt ra nhiều câu hỏi cần mình tư vấn…” - anh Trị nói.
“Nô nức” mùa gió đông
Hơn tuần sau, vừa trở về tới xưởng cơ khí ở Liên Nghĩa, Đức Trọng, anh Trị lại cho thấy tác phong công nghiệp khi “thông báo khẩn” cho tôi: “3 ngày nữa, mình phải bay xuống các vùng nông nghiệp công nghệ cao ở Sài Gòn để đàm phán sản xuất các loại máy gieo hạt thế hệ mới…”. Tranh thủ giờ không nghỉ trưa, anh hàn huyên những ngày mùa đông ở đồng ruộng xứ Bắc. Chuyện bắt đầu qua các phương tiện truyền thông trong nước phản ánh nhiều giải thưởng sáng chế tiêu biểu cấp địa phương, trung ương và cấp khu vực Đông Nam Á mà anh Trị giành được trong nhiều năm trở lại đây đối với chiếc máy gieo hạt rau, hoa công nghệ cao và nhiều loại máy công nghiệp nông thôn khác ở Lâm Đồng; đồng thời đối chiếu với thực tế, năng lực chế tạo cơ khí hiện thời, vào hạ tuần tháng 12/2014, Viện Khoa học nông nghiệp Việt Nam (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) đã chính thức “đánh giấy mời” anh Trị ra tỉnh Hà Nam trình diễn công nghệ gieo hạt ngô và làm bầu công nghiệp nhân Hội nghị “Đánh giá mô hình thâm canh ngô Đông trên đất 2 lúa ở đồng bằng sông Hồng và Bắc Trung Bộ”.
Suốt mấy ngày đêm vận chuyển chiếc máy gieo hạt ngô từ Lâm Đồng đến Hà Nam, anh Trị đã bỗng chốc quên hết chặng đường xa khi tiếp đón hàng trăm nông dân “nô nức” đến tận nơi nghe, thấy và tiếp xúc, đặt câu hỏi. “Thật vô cùng tiện lợi. Chỉ 2 người đứng bên máy thao tác nhẹ nhàng, nhưng có thể đạt công suất lao động hơn hai chục người ra đồng gieo hạt ngô!”- lời trầm trồ không ngớt “thốt” ra từ số đông người xem. Anh “Trị cơ khí” cũng với tư thế sẵn lòng giải đáp những câu hỏi khám phá của người tham quan, dẫn chứng theo đó bằng các số liệu của chiếc máy gieo hạt ngô như: công suất gieo 300 khay/giờ (80 ô hạt/khay); rút ngắn thời gian từ 10 - 15 ngày chăm sóc ngô ngoài đồng; tỷ lệ hạt giống nảy mầm gần như tuyệt đối, cây con phát triển đồng đều, đáp ứng đầy đủ dinh dưỡng từ giá thể phối trộn sẵn; giữ đất an toàn sạch bệnh cho vụ lúa kế tiếp; tăng năng suất thu hoạch từ 25 - 30%...
Mở rộng ra với quy mô sản xuất đồng trà, đồng vụ khoảng 100ha vụ ngô đông ở đồng bằng sông Hồng và Bắc Trung Bộ, anh Trị giới thiệu thêm mô hình 1 chiếc máy liên hợp “4 trong 1” (gồm máy xay giá thể, máy trộn giá thể, máy vô bầu đất và máy gieo hạt) và 1 chiếc máy chuyên dụng trồng cây ngô giống trực tiếp từ bầu đất ra đồng, giá từ 150 - 200 triệu đồng/chiếc, bước đầu đã thu hút hàng chục hộ nông dân Hà Nam thỏa thuận ghi nhớ để đặt hàng sản xuất trong năm mới 2015.
 |
| Nhà sáng chế Lê Thanh Trị (bên trái) được Chủ tịch nước Trương Tấn Sang khen thưởng |
Cơ giới “cất cánh”…
Khép lại năm 2014, anh Trị đã nối dài những “bước đi cơ giới” khá ấn tượng của mình, tạo ra những “hiệu ứng” tích cực từ trên đồng ruộng về nhà xưởng chế biến nông sản và đến cả trang trại chăn nuôi trong và ngoài tỉnh Lâm Đồng. Điển hình ở Lâm Đồng, những sản phẩm cơ giới của anh Trị “trình làng” gồm ở ngoài đồng đất với chiếc máy dập lỗ màng phủ ni lông trồng rau, hoa công nghệ cao, ngăn côn trùng gây hại sinh sôi nảy nở từ trong đất; máy cắt, băm cỏ di động công suất lớn, vận chuyển về tận chuồng trại cho bò sữa ăn (trước đó phải cắt cỏ voi bằng lưỡi liềm tay giữa đồng, sau đó chất lên máy cày, xe máy chở về nhà băm từng bó qua chiếc máy cơ khí nhỏ, cuối cùng mới đổ vào máng ăn cho bò sữa); ở trong nhà xưởng chế biến nông sản có máy chẻ sợi carrot, sợi củ cải tự động với năng lực sản xuất gần như không hạn chế trong diện tích chuyên canh thu hoạch của hộ gia đình mỗi ngày; máy ép nước chanh dây không còn hạt để xuất khẩu (ép nước hàng tấn nguyên liệu trái chanh dây mỗi ngày); ở trong trang trại chăn nuôi có chiếc máy phối trộn các chất dinh dưỡng từ bắp, mì, đậu nành, gạo, cám…ép nén lại thành cám viên thức ăn cho heo (một ngày máy ép cũng lên đến cả tấn thành phẩm)… Ở các vùng đồng bằng trồng lúa ngoài tỉnh Lâm Đồng, anh Trị còn cung ứng cho bà con chiếc máy gieo mạ trên khay (650 khay/giờ), giải phóng sức lao động.
Dù chưa thể thống kê tất cả mức lợi nhuận trên từng “chiếc cơ giới” mang lại, nhưng đã có một vài chủ nhân “ghé tai” anh Trị: “năm rồi xuất khẩu được mấy container nông sản chế biến, đạt lãi hơn 5 tỷ đồng” hoặc “nhờ tăng năng suất, giảm giá thành nên giá trị thu nhập trên diện tích đất nông nghiệp ước tăng 25-30% trong năm 2014”…
…Và bay xa hơn
Nhớ lại 6 năm trước, “giã từ” công việc quản lý với mức lương kha khá ở một doanh nghiệp chế biến rau quả đứng chân tại huyện Đơn Dương, Lâm Đồng, anh Trị ra thị trấn Liên Nghĩa, Đức Trọng thuê một căn nhà gỗ nghiên cứu chế tạo máy gieo hạt tự động. Nguồn vốn duy nhất là một kiến thức nền và một tinh thần say mê nghề cơ khí chế tạo máy móc từ hồi còn ngồi trên giảng đường đại học ở Sài Gòn, nay tự mình “đánh thức dậy”. Tay trắng, anh chỉ đủ sức nhờ vả một số người thân giúp số vốn ban đầu khoảng hơn 50 triệu đồng. Rồi sau 2 năm hết nghiên cứu đến thực hành, phải qua thất bại ở lần sáng chế đầu tay, anh Trị mới bước từng nấc thang một cho đến ngày này. “Chiếc máy gieo hạt tự động sáng chế thành công từ 4 năm trước đã cho tôi hành trang làm nghề cơ giới hóa trên đồng ruộng đến giờ…” - anh Trị chia sẻ khiêm tốn. Nhưng tôi và nhiều người quan tâm đến sự phát triển cơ giới nông nghiệp ở Lâm Đồng nói riêng, cả nước nói chung đều biết anh Trị đã gặt hái những kết quả vô cùng quan trọng chỉ trong một thời gian chưa quá 5 năm khởi nghiệp. Vinh hạnh nhất đối với anh Trị là được Chủ tịch nước Trương Tấn Sang gặp mặt, biểu dương, tặng Bằng khen tại thủ đô Hà Nội vào dịp đón xuân 2014.
Từ nghề cơ khí sáng chế đã cho anh Trị gặp nhiều đối tác tìm đến thị trấn Liên Nghĩa, Đức Trọng của Lâm Đồng trực tiếp mời bay sang các nước Malaysia, Thái Lan nghiên cứu, thiết kế sản xuất hàng chục sản phẩm máy móc, thiết bị theo nhu cầu của mỗi vùng nông nghiệp. Năm mới Ất Mùi đến, anh Trị và 10 công nhân cơ khí cùng hăm hở bắt tay ngay vào sản xuất 16 sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu mới, áp dụng trên cả 3 khu vực sản xuất ở đồng bằng Bắc Bộ, đồng bằng Nam Bộ và miền núi Nam Tây Nguyên. Một ngày như mọi ngày tiếp nhận lời yêu cầu sản xuất của khách hàng làm nông, anh Trị ít khi giấu vui mừng trước mục tiêu “được phục vụ” của mình. Vâng, tên đầy đủ của anh là Lê Thanh Trị (sinh năm 1957), chủ nhân của thương hiệu “cơ khí nông nghiệp Thanh Trị”, tọa lạc tại thị trấn Liên Nghĩa, huyện Đức Trọng, tỉnh Lâm Đồng.
Bút ký: VĂN VIỆT
