Tôi giáp mặt mimosa lần đầu sau ngày giải phóng miền Nam, năm 1975. Thật tình không ấn tượng lắm bên cạnh rực rỡ muôn màu hoa Đà Lạt. Có thể cữ ấy chưa đến mùa. Phải chờ chuyến đi sau, một ngày thu bãng lãng nắng sương. Đêm mở cửa phòng, gặp một nhành lá xanh hoa vàng vẫy tay chào khách. "Nghe nói hoa này gốc gác mãi từ đảo Corse bên Tây" - bạn tôi giới thiệu.
Thưởng ngoạn hoa, người ta chỉ cần hoa đẹp, hoa thơm, sắc hương hòa quyện; tặng hoa thì quý nhất là cái tình bên trao bên nhận, mấy ai cắc cớ nghĩ đến cội nguồn của hoa như chàng nhạc sĩ tài hoa Trần Kiết Tường:
Mimosa, từ đâu em tới…
Tôi giáp mặt mimosa lần đầu sau ngày giải phóng miền Nam, năm 1975. Thật tình không ấn tượng lắm bên cạnh rực rỡ muôn màu hoa Đà Lạt. Có thể cữ ấy chưa đến mùa. Phải chờ chuyến đi sau, một ngày thu bãng lãng nắng sương. Đêm mở cửa phòng, gặp một nhành lá xanh hoa vàng vẫy tay chào khách. “Nghe nói hoa này gốc gác mãi từ đảo Corse bên Tây” - bạn tôi giới thiệu.
Hai mươi năm sau, tôi có dịp đến Corse, hòn đảo đẹp ngang tàng giữa Địa Trung Hải.
 |
| Mimosa Đà Lạt. Ảnh: Hà Hữu Nết |
Nhân được mấy ngày nghỉ lễ, hai vợ chồng người bạn làm việc tại Paris mời tôi về thăm quê anh chị. Bạn không để khách lưu tại khách sạn đầy đủ tiện nghi nhưng đâu cũng giống đâu mà có nhã ý mời về nhà riêng, một ngôi nhà gỗ từa tựa nhà rường xứ Huế ta, có thêm tầng gác chắc để tận hưởng gió biển hơi rừng, tọa lạc giữa một trang trại rộng cả chục hecta xen kẽ vườn cây ăn trái và rừng già. “Tôi nghe nói đảo Corse mình là quê hương hoa mimosa. Có đúng vậy không, anh chị?” - tôi nôn nóng hỏi.
Chị chủ nhà nở nụ cười: “Mimosa? Anh có muốn nhìn mimosa nhà này?”. Và đặt tách cà phê đang uống dở xuống bàn, chị đứng dậy túm cánh tay tôi: “Mời anh ra đây”.
Tôi theo anh chị ra vườn, đi một đoạn đến bờ rừng, quẹo sang một lối hẹp, thêm mươi bước nữa thế là sừng sững hiện lên một cây cổ thụ gốc cằn cỗi tựa cây si ngàn năm tuổi bên ta, mà bên trên tất cả các cành lại xanh mượt lá và sum suê hoa. “Cha tôi bảo cây này dễ hơn hai trăm năm tuổi”, chị nói.
Tôi đến gần cây để chụp bức hình. Thật khó khăn, nhất là đối với bà chủ, bởi tưởng chỉ cần sải mấy bước băng qua vạt bụi cũng nở rộ hoa, có ngờ đâu bên dưới ẩn đầy gai góc.
- Hoa mọc tại cội nguồn có khác, - tôi trầm trồ, không tin nổi mắt mình.
Bà chủ lại nở nụ cười. Không, đảo Corse chúng tôi chưa phải là cội nguồn của mimosa. Các chàng trai thủy thủ người đảo này vốn quen bôn ba đủ các đại dương, đã đưa hoa này về từ châu Úc. Và mimosa đã nhanh chóng sinh sôi. Chắc hợp thổ nhưỡng. Đảo chúng tôi khí hậu mát lành, mùa đông chẳng mấy khi có tuyết, quanh năm đêm se lạnh, ngày nhiều nắng, sáng dịu dàng, trưa nồng ấm…
Trời! Thì ra hoa mimosa ta đã làm mấy cuộc viễn du. Từ Nam Đại Dương băng sang Đại Tây Dương, để rời Địa Trung Hải trở lại Thái Bình Dương mà lên định cư tại Đà Lạt đất trời mây nước mênh mông… Chị chủ nhà nói tiếp: “Cữ này ta chỉ gặp mimosa tại Corse và một số nơi ven Địa Trung Hải. Những vùng khí hậu lạnh hơn, phải chờ sau hè. Có dịp đến Paris khoảng ấy, anh có thể mang mimosa về tặng chị. Đối với người Pháp, mimosa là fleur d’amour, hoa tình yêu. Riêng tại nước này đã có gần chục đô thị có đường phố mang tên mimosa”.
Hoa vàng bội bạc, lá xanh lạnh lùng… Trong đầu tôi chợt âm vang câu ca tuổi học trò. Oan cho mimosa quá! Xưa nay trong nhiều nền văn hóa, đông cũng như tây, nếu màu trắng thể hiện sự thơ ngây trong trắng, sắc đỏ mối tình đắm say, xanh da trời là bình yên thanh thản, thì màu lá cây đậm đà sức sống, sắc vàng nói lên lạc quan và thành đạt. Lá mimosa xanh màu lục đậm, hoa mimosa ánh sắc vàng tươi - bạn còn muốn đòi hỏi gì hơn, hỡi chàng trai yêu quý?
- Có điều, - chị chủ nhà cười cười nói tiếp - xin anh nhớ cho, cành mimosa đẵn từ gốc mang về, phải dùng cái búa đập nhẹ cho dập đầu cành rồi mới cắm vào bình nước có pha ít đường”.
- Tại sao?
- Các nhà bán hoa mimosa vẫn dặn khách mua như vậy. Anh thử hỏi mua, khắc nhận được lời khuyên.
Tại sao? Tôi cứ ngẩn người. Chuyện thật hay đùa?
- Tại sao? - chị nhún vai. Tôi không rõ. Tại kinh nghiệm nhà vườn. Cũng có thể tại mimosa là hoa tình yêu, mối tình duy nhất, thủy chung - vous êtes mon seul amour. Mà đã yêu thì có kinh qua bầm dập mới tận cảm cái ngọt ngào.
Ajaccio1995 - Hà Nội 2016.
PHAN QUANG
