Để có bộ sách giáo khoa chất lượng

Tuy chưa đến tháng 7 nhưng năm học 2021 - 2022 đã gõ cửa nhà phụ huynh, bắt đầu câu chuyện lo mua sách giáo khoa (SGK) cho con em. Tuy nhiên, sách giả, sách in lậu hàng năm vẫn ngấm ngầm xuất hiện đâu đó nơi các đại lý sách trên nhiều địa phương trong cả nước.

 

Phụ huynh nhận SGK lớp 2 mới thông qua nhờ trường học mua từ Công ty Sách-TBTH

 

Lớp 1 và 6 chủ yếu sử dụng sách NXB Giáo dục Việt Nam 

 

Năm học 2021 - 2022, bắt đầu thực hiện chương trình GDPT 2018 ở lớp 2 và lớp 6. Tại Lâm Đồng, số liệu từ Sở Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) cho biết, tổng số học sinh lớp 1 đã hoàn thành chương trình lớp 1 để học lớp 2 năm học 2021 - 2022 là 25.921 em. Với lớp 6, UBND tỉnh đã phê duyệt chỉ tiêu tuyển sinh năm học 2021 - 2022 là 21.205 học sinh. Thực hiện Thông tư số 25/2020/BGDĐT ngày 26/8/2020 của Bộ GDĐT, tỉnh Lâm Đồng đã lựa chọn và phê duyệt SGK đối với 2 lớp này. Lớp 2 có 19 cuốn thuộc 9 môn học, sẽ chọn một bộ. Trong đó có 18 sách của Nhà Xuất bản Giáo dục Việt Nam (NXBGDVN), gồm Tiếng Việt; Toán; Đạo đức; Tự nhiên và Xã hội; Giáo dục thể chất; Âm nhạc; Mỹ thuật; Hoạt động trải nghiệm. Riêng môn Tiếng Anh có 3 cuốn: Tiếng Anh 2 (Family and Friends-National Edition) do Trần Cao Ngọc Bội chủ biên; Tiếng Anh 2 do Hoàng Văn Vân tổng chủ biên và Tiếng Anh 2 (i-Learn Smart Start) do Nguyễn Thị Ngọc Quyên chủ biên, NXB Đại học sư phạm thành phố Hồ Chí Minh. Với lớp 6, có 28 cuốn, trong đó 26 cuốn của NXBGDVN, 6 cuốn của NXB Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh và 1 cuốn của NXB Đại học Sư phạm. Lớp 6 có 12 môn học: Ngữ văn; Toán; Tiếng Anh; Giáo dục công dân; Khoa học tự nhiên; Lịch sử và Địa lý; Tin học; Công nghệ; Âm nhạc; Mĩ thuật; Giáo dục thể chất; Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp. Mỗi môn có nhiều từ 1 - 4 bộ. Hai bộ SGK lớp 2 và lớp 6 do NXBGDVN in là “Kết nối tri thức với cuộc sống” và “Chân trời sáng tạo”. 

 

Bà Nguyễn Thị Kim Phượng - Giám đốc Công ty Cổ phần Sách - Thiết bị trường học (CTCP Sách - TBTH) Lâm Đồng cho biết, Công ty Phát hành SGK theo 3 kênh: bán trực tiếp tại công ty (một điểm tại Đà Lạt và một điểm tại huyện Đức Trọng); hệ thống đại lý phân phối tại 12 huyện và thành phố; các trường học. Đến nay, Công ty đã phát hành khoảng 50% SGK từ lớp 1 đến lớp 12; riêng lớp 6 mới đạt khoảng 20% do NXB in chưa kịp, còn thiếu đầu sách do ảnh hưởng dịch COVID-19. “Chúng tôi ưu tiên chuyển SGK về các địa bàn vùng sâu, vùng xa trước, có bao nhiêu chuyển bấy nhiêu, sau đó bổ sung tiếp. Hiện nay địa bàn huyện Đạ Tẻh đã phát hành đạt 100% kế hoạch. Công ty cam kết đảm bảo có đủ bộ SGK chính thống của NXBGDVN cho học sinh học trước ngày khai giảng”, bà Phượng nói.

 

Bà Phượng cũng cho biết, tại Công văn số 1215 ngày 7/5/2021, NXB GDVN có nội dung: “Năm học 2021 - 2022, Nhà Xuất bản Giáo dục Việt Nam lựa chọn Công ty CP Sách và TBTH Lâm Đồng chịu trách nhiệm cung ứng đầy đủ, đồng bộ, kịp thời sách và các sản phẩm giáo dục của NXBGDVN (sách theo chương trình giáo dục phổ thông (GDPT) 2000 và theo chương trình giáo dục phổ thông 2018) tại địa bàn tỉnh Lâm Đồng”. Công văn do ông Nguyễn Đức Thái - Chủ tịch Hội đồng thành viên ký còn đặt vấn đề với Sở GDĐT tỉnh Lâm Đồng định hướng, chỉ đạo các cơ sở giáo dục đặt mua sách của nhà xuất bản này “để tránh mua phải sách in lậu, sách giả”.

 

Sách ngoài luồng chính thống xuất hiện nhiều 

 

Ngày 30/6, chúng tôi đặt vấn đề với bà Nguyễn Thị Kim Phượng có hay không sách ngoài luồng chính thống của NXB (sách giả, sách in lậu) trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng. Bà Phượng khẳng định: “Lâm Đồng có nhiều lắm, rất là nhiều luôn, nhưng không biết xác định được nó ở đâu thôi”. Tình trạng trôi nổi SGK giả, in lậu chưa dẹp được lâu nay trên nhiều địa phương cả nước. Ngay cả những đại lý của các đơn vị phát hành sách ở các tỉnh, thành, họ cũng khó có thể kiểm soát nổi. Bà Phượng cũng cho rằng, “Bằng trực quan thì rất khó phát hiện. Để đảm bảo quyền lợi đối với người sử dụng sách chính thống, chất lượng thì cơ quan chức năng phải thường xuyên kiểm tra để hạn chế”. Đúng vậy, chỉ khi áp dụng các nghiệp vụ thẩm định, xác định nguồn gốc thì mới ngăn chặn được nạn sách giả, sách in lậu. Qua tìm hiểu, loại SGK giả, in lậu tập trung nhiều ở sách Tiếng Anh, nhất là sách ở các lớp theo chương trình GDPT 2006. 

 

Bà Trinh - Trưởng phòng Kinh doanh của CTCP Sách - TBTH cũng dẫn chứng một số cuốn bị làm giả nhiều như Tiếng Anh 7 (NXBGDVN), Smart Start Grade 4 (NXB Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh)… Mức giá SGK trôi nổi bên ngoài thường thấp hơn giá bìa của SGK chính thống dao động từ 25-30%, thậm chí có cuốn thấp hơn 40%. Chính giá cả thấp hơn là yếu tố để những người bán sách giả, sách in lậu phát huy và lợi dụng đối với người mua sách khi họ không phân biệt được đâu là sách đảm bảo chất lượng đâu là sách kém chất lượng.

 

Chúng tôi có mặt tại quầy bán SGK trực tiếp của CTCP Sách - TBTH ở đường Nguyễn Văn Cừ, Đà Lạt và gặp hai mẹ con đến mua SGK lớp 6. Sau khi hỏi giá từ nhân viên, hai mẹ con bỏ đi và lý giải với tôi rằng: “Ở đây mắc quá, gần 600 ngàn còn ở Nhà sách Ái Liên ở Chợ số 4 (đường Ngô Quyền) chỉ có hơn 500 ngàn”. Chúng tôi tìm đến nhà sách này, có bảng treo “Phục vụ sách giáo khoa từ lớp 1 đến lớp 12” ngay ở cửa. Theo bà Phượng, không tin lời nói của vị phụ huynh này vì SGK lớp 6 Công ty chưa phân về cho đại lý Ái Liên. Chúng tôi cũng có mặt tại Nhà sách Chí Thành, đường Bùi Thị Xuân và được biết, ở đây đã bán SGK lớp 2 còn SGK lớp 6 thì nhân viên bảo chưa có nhưng trên bàn chưng bảng giá 588.000 đồng.

 

Muốn tiếp cận và tìm hiểu sớm SGK, nhất là đối với sách theo chương trình mới lần đầu sử dụng là chính đáng và nẩy sinh tâm lý lo lắng trong phụ huynh, học sinh khi chưa có sách rất cần chia sẻ. Khi SGK chính thống không đáp ứng kịp thời vô hình trung càng tạo kẽ hở để SGK thiếu chất lượng lưu hành. Và chính người tiêu dùng cũng vô hình trung “tiếp tay” cho các sản phẩm đó. Chỉ sự vào cuộc có hiệu quả thực sự của ngành chức năng trong công tác quản lý nhà nước về hoạt động xuất bản, in, phát hành và thực thi chế tài, có mức phạt thích đáng đối với hành vi vi phạm pháp luật thì mới giảm thiểu được nạn sách giả, sách in lậu.

 

MINH ĐẠO