(LĐ online) - Lâm Đồng là địa phương dẫn đầu cả nước về ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất nông nghiệp. Đặc biệt, đối với ngành nhân giống cây trồng, một số đơn vị đã áp dụng những kỹ thuật đặc thù để nuôi cấy, bảo tồn nguồn gen quý hiếm cũng như phát triển thương mại các giống cây này.
Viện Nghiên cứu hạt nhân (trụ sở tại thành phố Đà Lạt, Lâm Đồng) là đơn vị đi đầu về lĩnh vực sinh học nông nghiệp trong ngành năng lượng nguyên tử Việt Nam. Trong đó, chọn tạo giống bức xạ là một lĩnh vực tồn tại từ lâu và phát triển cho đến ngày nay. Hiện, Trung tâm Công nghệ bức xạ và Công nghệ sinh học (Viện Nghiên cứu hạt nhân) còn áp dụng kỹ thuật chiếu xạ gây đột biến trên cây hoa, lá trang trí và cả lan Giả hạc quý hiếm.
Quy trình chiếu xạ khá nhanh gọn, với máy chiếu xạ tia Gama Cobalt công nghệ mới, quy trình này chỉ mất khoảng 1 - 2 phút và hoàn toàn tự động. Ngay sau đó, mẫu chiếu sẽ được đưa đến phòng tách để nuôi cấy trong dung dịch dinh dưỡng trong một thời gian nhất định. Nhờ kết hợp với phương pháp In-vitro, áp dụng kỹ thuật ra hoa trong ống nghiệm để chọn lọc nhanh các dạng đột biến màu sắc hoa, rút ngắn thời gian chọn lọc, giảm chi phí phân lập dòng đột biến mà như trước đây phải trồng ra đồng ruộng để chọn lọc.
Theo ông Lê Văn Thức - Phó Giám đốc Trung tâm Công nghệ bức xạ và Công nghệ sinh học, bằng kỹ thuật chiếu xạ, chúng ta có thể chọn lọc được các tính trạng về màu sắc hoa hoặc chọn các tính trạng kháng với điều kiện bất lợi của môi trường như ngăn bệnh nấm, vi khuẩn trên cây.
Công nghệ In-vitro (nhân giống bằng nuôi cấy mô tế bào thực vật) đã không còn xa lạ và được ứng dụng rất phổ biến nhưng đây là lần đầu tiên được ứng dụng để nhân giống cây Giả hạc xuân Di Linh - một loại hoa lan “nức tiếng” của giới chơi lan trong và ngoài tỉnh Lâm Đồng.
Sau khi hoàn thiện quy trình nhân giống In-vitro, 500 cây giống lan Giả hạc đầu tiên được đưa ra vườn ươm tại Trạm thực nghiệm Đơn Dương (huyện Đơn Dương) tiếp tục trồng thử nghiệm trên nhiều loại giá thể khác nhau trong vòng 3 tháng. Từ các kết quả nghiên cứu của đề tài, Trung tâm Ứng dụng Khoa học và Công nghệ Lâm Đồng đã tiến hành xây dựng tiêu chuẩn cơ sở cho cây giống lan Giả hạc Di Linh và được Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tiếp nhận. Qua đó, góp phần bảo tồn và phát triển nguồn gen lan rừng quý hiếm có nguồn gốc tại địa phương.
Ông Đỗ Minh Ngọc - Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Lâm Đồng nhận định, chiếu xạ là một công cụ, một giải pháp công nghệ để tạo giống mà nhiều nơi trên thế giới đã thực hiện. Tuy nhiên, việc chọn lọc, duy trì những tính trạng đột biến hết sức quan trọng và đòi hỏi về mặt thời gian, kinh nghiệm thì những đối tượng cây trồng này mới trở thành nguồn giống phục vụ cho ngành sản xuất khác.
Nội dung: NGUYỄN DŨNG
Thiết kế: HẠ AN
Ý tưởng: HỮU SANG