Chàng trai tiên phong số hóa vườn sầu riêng

Khi nhắc đến Ðạ Huoai, ai cũng nghĩ đây là một huyện thuần nông, kinh tế, trình độ kỹ thuật và khoa học còn kém phát triển. Chính vì vậy, ít người có thể ngờ, ở một nơi xa xôi hẻo lánh, nắng khô hanh hao hầu như suốt bốn mùa lại có cách làm nông nghiệp ứng dụng khoa học kỹ thuật và công nghệ thông minh như của Ngô Quang Thực. Qua đó, nhằm giải phóng sức lao động và hướng đến xây dựng cuộc sống nông nhàn, giàu có, sung túc.

Canh tác sầu riêng bằng smartphone

Đạ Huoai được coi là huyện thuần nông của tỉnh, trong đó phần lớn diện tích đất trồng cây ăn trái. Thời gian gần đây, Đạ Huoai nổi lên là vùng đất cực kỳ phù hợp với cây sầu riêng. Theo thống kê, hiện toàn huyện có khoảng 2.760 ha sầu riêng các loại; trong đó, có 1.950 ha đã cho thu hoạch. Vụ thu hoạch năm nay, tổng sản lượng sầu riêng của toàn huyện ước đạt khoảng 20.000 tấn; trong đó, sầu riêng ghép các giống Thái Lan (Mong Thong, Ri6, Đô Na) đạt khoảng 14.676 tấn và sầu riêng hạt là 5.364 tấn; năng suất bình quân đạt khoảng 11,2 tấn/ha.

Khi mà mô hình chăm sóc vườn rau, vườn hoa bằng smartphone ở thành phố rau hoa công nghệ cao Đà Lạt vẫn còn chưa thật sự phổ biến thì cách mà một nông dân ở thôn Phước Trung, xã Phước Lộc, Đạ Huoai đưa công nghệ thông minh này vào áp dụng cho vườn cây ăn trái - sầu riêng của mình ở một vùng đất khô cằn sỏi đá tận vùng sâu của huyện Đạ Huoai đã khiến không ít người địa phương “đàm tiếu” nghi ngờ về tính hiệu quả của cách làm này. Bỏ qua những lời gièm pha, nghi ngại, nông dân trẻ Ngô Quang Thực sau quá trình học hỏi từ sách vở, internet, đến thực tế tại các vườn cây ăn trái ở miền Tây, đã tự vẽ mô hình theo khung diện tích vườn của mình rồi gom tiền đi mua ống nước, hệ thống tưới tiêu về tự lắp ráp, cài đặt hệ thống và cho chạy thử nghiệm kỹ thuật mới này vào vườn sầu riêng rộng 7 sào nằm ở ngay bên hông căn nhà của gia đình.

Bây giờ thì từ công đoạn tưới nước đến phun thuốc đã được anh số hóa và chỉ cần lướt nhẹ những đầu ngón tay trên chiếc điện thoại smartphone là sáng sớm đã có thể thảnh thơi ngồi ở chiếc bàn nhỏ đặt bên cửa sổ nhà nhìn ra vườn, vừa ăn sáng vừa trò chuyện với vợ con và ngắm vườn sầu riêng giống mới được trồng theo tiêu chuẩn VietGAP xanh mát đang đón những giọt nước sạch trong “nhảy múa” dưới nắng sớm. Một ngày làm nông của thanh niên trẻ vùng nông thôn Đạ Huoai một năm nay bắt đầu đơn giản và nhẹ nhàng như thế!

Chỉ cần lướt điện thoại, 10 phút sau, 7 sào sầu riêng đã được tưới với độ ẩm đồng đều

“Gần đây, một số hộ gia đình cũng đang bắt đầu thử nghiệm cách làm nông nghiệp thông minh này để tiết kiệm sức lao động, dù cho chi phí ban đầu để thiết kế kỹ thuật đầu tư cũng khá tốn kém. Việc di chuyển để tưới nước, phun thuốc, bón phân trên diện tích vài sào cho đến vài hecta sầu riêng ở vùng đất lòng chảo của cao nguyên B’Lao vốn nổi tiếng ít gió với cái nắng hanh hao là không hề dễ dàng. Những vườn sầu riêng rộng lớn hiện đang đúc rút kinh nghiệm từ mô hình đi trước để tổ chức tốt hơn trên vườn của họ, thay thế cho sức lao động của những người nông dân” - ông Ngô Duy Lực, Chủ tịch UBND xã Phước Lộc cho biết.

Nói về chi phí đầu tư cho mô hình kỹ thuật này, Ngô Quang Thực chia sẻ: “Thực ra tất cả mọi người đều có thể tự làm được mà không cần phải thuê thợ về làm. Ở nông thôn như tụi em thì ai cũng biết đi đường ống nước, biết gắn và nối các đầu ống tưới. Chi phí chỉ tập trung vào việc mua ống nước, hệ thống tưới tiêu và chi phí dành cho thuốc, nước... Như trên diện tích 7 sào sầu riêng VietGAP của gia đình, em đầu tư hết khoảng 100 triệu đồng. Bù lại, mình giải phóng được rất nhiều sức lao động mỗi ngày cho việc tưới nước, phun thuốc cho cây. Từ khi áp dụng mô hình kỹ thuật này, năng suất vườn sầu riêng cũng tăng lên khoảng 30%”.

Với ứng dụng tiên tiến, chỉ trong khoảng 10 phút thôi thì công việc vốn mất 2 đến 3 giờ đồng hồ mỗi ngày khi thực hiện bằng tay đã được hoàn thành. Mục tiêu của Ngô Quang Thực là giảm gánh nặng thể chất và cải thiện năng suất. Kỹ thuật này khi ứng dụng vào vườn sầu riêng có đầu tư ban đầu không quá lớn bởi mọi người đều có thể tự làm, bù lại, chi phí lao động lại giảm đi không ít và năng suất cây trồng nhờ được kiểm soát chặt chẽ nên cũng tăng đáng kể.

Tuy nhiên, việc áp dụng công nghệ vào nông nghiệp không đồng nghĩa với việc bỏ mặc cho công nghệ ở mọi công đoạn. “Việc còn lại của chúng ta sau khi giải phóng được sức lao động là để tâm đến thể trạng cây cối, dành thời gian thăm nom cây cối trong vườn để hiểu hơn về bệnh tình của cây, nhằm có hướng xử lý kịp thời trong trường hợp cây bị bệnh, trái không đạt chuẩn như mong muốn” - Ngô Quang Thực nói.

Rất nhiều nông dân trong vùng cũng như ngoài huyện đã tìm đến vườn của Ngô Quang Thực để tìm hiểu, học hỏi kinh nghiệm và cả chia sẻ những hiểu biết cũng như nhận định của họ để góp ý cho kỹ thuật đang ứng dụng trên vườn của anh. Hiện anh vẫn đang tiếp tục không ngừng cải tiến kỹ thuật ghép nối các đầu nối ống tưới nước và có ý định tách hệ thống tưới nước và phun thuốc riêng để tăng độ bền và độ an toàn cho hệ thống ống. Theo Quang Thực, cách này sẽ đảm bảo tiết kiệm nhất và giữ được tuổi thọ bền hơn cho hệ thống.

Thiết bị thông minh không chỉ giúp điều khiển tưới tiêu như một chiếc remote từ xa, mà còn giúp quản lý cả nhật ký đồng ruộng, có thể quản lý và xác định lượng thuốc trừ sâu hoặc lượng phân bón cần thiết, giúp nông dân dễ dàng đánh giá và đưa ra phân tích chính xác và hợp lý cho vườn cây.

Thúc đẩy ứng dụng công nghệ cao vào nông nghiệp ở Ðạ Huoai

Vài năm trở lại đây, vượt lên những khắc nghiệt của thời tiết và sự cằn cỗi của đất đai, ngày càng nhiều người ở huyện cửa ngõ Lâm Đồng này biết cách đưa công nghệ vào ứng dụng trong hoạt động trồng trọt, nhất là đối với các vườn cây ăn trái, đặc biệt là cây sầu riêng, một loại cây ăn trái đang dần trở thành “bản sắc” khi nhắc đến vùng đất này. Đã xuất hiện rất nhiều những mô hình trồng sầu riêng ghép giống mới cho thu hoạch “khủng” đang được ứng dụng công nghệ hiện đại vào một số khâu quan trọng trên ruộng vườn để giảm tối đa sức lực cho người nông dân. Chính nhờ thế mà dù có gặp khó khăn về địa hình và thời tiết khắc nghiệt thì nông nghiệp Đạ Huoai hiện cũng đang phát triển nhảy vọt và trở thành loại hình top đầu giúp nông dân làm giàu trên mảnh đất khô cằn sỏi đá này.

Tác giả tham quan, nghe giới thiệu về mô hình kỹ thuật do Ngô Quang Thực tự lắp ráp
tại vườn sầu riêng VietGAP

Theo số liệu thống kê của huyện, phát triển nông nghiệp, đặc biệt là cây sầu riêng theo hướng khoa học công nghệ cao, bền vững có sản lượng và chất lượng cao đáng kinh ngạc mà vài năm về trước chắc khó có ai dám mơ tới. Sự hiệu quả của nông nghiệp công nghệ cao được thể hiện ở chỗ mang lại nguồn thu nhập rất lớn hàng năm cho mỗi hộ gia đình. Ước tính năm 2018, cây sầu riêng đã mang lại cho người dân Đạ Huoai nguồn thu hơn 800 tỷ đồng. Trong đó, nhiều hộ dân có được nguồn thu nhập từ 2 - 4,5 tỷ đồng/hộ.

Nguyễn Tấn Tài, một thương lái thu mua sầu riêng ở vùng này nhận định, công nghệ đang hiện đại hóa nông nghiệp và đang thu hút ngày càng nhiều những người trẻ tuổi trở lại với đất đai. “Rất nhiều vườn sầu riêng tôi thu mua ở vùng này ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất, từ khâu giống đến việc ứng dụng thiết bị thông minh vào quá trình tưới tiêu, canh tác. Họ đều đang có tư duy rất mới là sẽ ứng dụng các thiết bị điều khiển từ xa ở các khâu được coi là độc hại như phun thuốc trừ sâu, bón phân... Tương lai không xa, cách làm này không chỉ góp phần tăng năng suất lao động, năng suất và chất lượng sản phẩm mà còn đang thu hút nhiều người trẻ quay trở lại với nghề nông vốn một thời gian dài bị cho là nghề cùng đường chỉ dành cho những người nghèo và ít kiến thức”.

NGUYÊN THI