Ngày 13/9/1945, thay mặt Chính phủ lâm thời Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký ban hành Sắc lệnh số 33-C thiết lập các tòa án (TA) quân sự. Trên cơ sở đó, ngày 13/9 hàng năm đã trở thành ngày truyền thống của ngành TAND Việt Nam.
Ngày 13/9/1945, thay mặt Chính phủ lâm thời Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký ban hành Sắc lệnh số 33-C thiết lập các tòa án (TA) quân sự. Trên cơ sở đó, ngày 13/9 hàng năm đã trở thành ngày truyền thống của ngành TAND Việt Nam. Nhân kỷ niệm 70 năm Ngày truyền thống ngành TAND, phóng viên Báo Lâm Đồng đã phỏng vấn ông Nguyễn Dương - Phó Chánh án TAND tỉnh Lâm Đồng về truyền thống 70 năm ngành TAND Việt Nam và 40 năm ngày truyền thống ngành TAND tỉnh Lâm Đồng.
PV: Thưa ông, ông đánh giá như thế nào về truyền thống 70 năm của ngành TAND Việt Nam và 40 năm truyền thống của ngành TAND tỉnh Lâm Đồng?
 |
| Ông Nguyễn Dương - Phó Chánh án TAND tỉnh Lâm Đồng |
Ông Nguyễn Dương: Tổ chức hoạt động của TAND được quy định phù hợp với từng giai đoạn phát triển của đất nước, hiến pháp và yêu cầu đấu tranh phòng chống tội phạm. Nếu như theo Hiến pháp năm 1946, tổ chức hoạt động của TAND các cấp với nhiệm vụ trọng tâm là trấn áp, đè bẹp mọi sự phản kháng của bọn thực dân, phong kiến, thì Hiến pháp năm 1959, tổ chức hoạt động của TAND có nhiệm vụ phục vụ cách mạng XHCN ở miền Bắc, đấu tranh giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Sau chiến thắng lịch sử mùa xuân 1975, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, ngành TAND đã kịp thời được thành lập ở các địa phương miền Nam theo các Sắc lệnh 01, 02, 03 ngày 15/3/1976 của Chính phủ cách mạng lâm thời CHMNVN. Nhiều cán bộ ngành TA từ miền Bắc chi viện cho miền Nam, đảm bảo cho TAND các địa phương phía Nam hoạt động có hiệu quả bảo vệ vững chắc thành quả; chính quyền cách mạng và ANCT-TTATXH.
Sau Đại hội lần thứ VI của Đảng (1986), Việt Nam bước vào thời kỳ đổi mới toàn diện đất nước, việc cải cách, hoàn thiện hệ thống các cơ quan pháp luật, trong đó có ngành TA là một yêu cầu cấp thiết. Trước yêu cầu đó, triển khai Nghị quyết 08/NQ-TW của Bộ Chính trị ngày 2/1/2002 về “Một số nhiệm vụ trọng tâm công tác tư pháp trong tình hình mới”; Nghị quyết Đại hội X của Đảng và Nghị quyết 49/NQ-TW ngày 2/6/2005 của BCT về “Chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020” và quy định cụ thể của Hiến pháp 2013 về chức năng, nhiệm vụ và nguyên tắc tranh tụng trong xét xử, TAND hai cấp ngày càng thể hiện rõ vai trò là cơ quan bảo vệ công lý, bảo vệ quyền con người, quyền công dân, bảo vệ chế độ XHCN, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân. Để thực hiện đúng vai trò, nhiệm vụ đó, bộ máy tổ chức của ngành TAND không ngừng được lớn mạnh về tổ chức bộ máy, năng lực chuyên môn, nghiệp vụ và ý thức “Phụng công, thủ pháp, chí công, vô tư”. Từ đó, đáp ứng được nhu cầu giải quyết án ngày càng lớn, chất lượng án ngày càng cao. Nếu như khi mới được thành lập, mỗi năm chỉ giải quyết được vài nghìn vụ án, thì đến năm 2014, ngành TA đã giải quyết lên đến 385.365 vụ án các loại. Cùng với đó, các vụ án đã từng bước được xét xử đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, góp phần ổn định chính trị, TTATXH, tăng cường pháp chế XHCN, tạo niềm tin của quần chúng nhân dân vào Đảng, Nhà nước, sự công bằng của pháp luật Việt Nam XHCN. Nhờ vậy, 70 năm qua, ngành TAND đã được Đảng - Nhà nước đánh giá cao và ghi nhận những thành tích đạt được bằng việc tặng thưởng nhiều danh hiệu cao quý.
Tại Lâm Đồng, sau ngày miền Nam giải phóng, thống nhất đất nước, tòa án quân sự đặc biệt được thiết lập để xét xử các vụ án xảy ra trên địa bàn Lâm Đồng và Tuyên Đức. Sau khi hợp nhất tỉnh Lâm Đồng và Tuyên Đức, ngày 16/4/1976, TAND tỉnh Lâm Đồng được thành lập theo quyết định của Bộ trưởng Bộ Tư pháp Chính phủ cách mạng lâm thời CHMNVN. Những năm đầu mới thành lập, TAND tỉnh Lâm Đồng chỉ hình thành các Tổ xét xử, Tổ hành chính tư pháp, Tổ văn phòng - quản trị. Đến nay, TAND tỉnh Lâm Đồng cơ cấu hai cấp: TAND tỉnh có 7 phòng nghiệp vụ và 12 TAND cấp huyện, với tổng số 234 cán bộ, công chức và 31 lao động. Khối lượng công việc của TAND hai cấp tỉnh Lâm Đồng cũng không ngừng tăng qua hàng năm. Nếu như năm 1978, TAND các cấp trong tỉnh chỉ giải quyết được 300 vụ án các loại và năm 2002 TAND hai cấp tỉnh Lâm Đồng thụ lý khoảng 3.000 vụ án các loại, thì đến năm 2014 thụ lý 6.419 vụ án các loại. Việc xét xử án hình sự cơ bản đảm bảo đúng người, đúng tội, đúng pháp luật. Công tác giải quyết các vụ án dân sự, hôn nhân gia đình, kinh doanh thương mại, lao động, hành chính cũng có nhiều tiến bộ, tạo được lòng tin của cán bộ, nhân dân vào sự công minh của pháp luật. Với sự tiến bộ đó, 40 năm qua, nhiều tập thể, cá nhân của TAND tỉnh Lâm Đồng đã được Chánh án TANDTC, Chính phủ, UBND tỉnh tặng thưởng nhiều Bằng khen. Đặc biệt, TAND tỉnh, Văn phòng TAND tỉnh, TAND TP Đà Lạt, Tòa hình sự và nhiều cá nhân được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Ba, một cá nhân được tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Nhất.
PV: Những nhiệm vụ trọng tâm của ngành TAND tỉnh Lâm Đồng trong những năm tới là gì, thưa ông?
Ông Nguyễn Dương: Tiếp tục triển khai thực hiện Hiến pháp 2013; Luật TAND năm 2014 và các nhiệm vụ cải cách tư pháp theo tinh thần Nghị quyết của Đảng và Chỉ thị của Chánh án TANDTC. Chú trọng công tác quản lý, xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức tòa án hai cấp TSVM, gắn với công tác xây dựng Đảng trong từng đơn vị. Tiếp tục đổi mới thủ tục hành chính - tư pháp, thực hiện công khai, minh bạch các hoạt động của tòa án theo quy định của pháp luật. Thường xuyên tổ chức thực hiện phong trào thi đua yêu nước, gắn với việc thực hiện nhiệm vụ chuyên môn và đẩy mạnh việc tự phê bình, phê bình theo tinh thần Nghị quyết TW 4 (khóa XI) “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay” và Chỉ thị 03/CT-TW của BCT về “Tiếp tục đẩy mạnh Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”. Bám sát chủ đề thi đua xuyên suốt “Phụng công, thủ pháp, chí công, vô tư”, với phương châm “gần dân, hiểu dân, giúp dân, học dân”.
PV: Cảm ơn ông đã trả lời phỏng vấn và xin chúc ngành TAND tỉnh Lâm Đồng không ngừng lớn mạnh, xứng đáng với truyền thống 70 năm của ngành TAND Việt Nam!
HOÀNG KIẾN GIANG
