Hội thảo quốc tế Nâng cao năng lực chống buôn bán trái phép các tài sản văn hóa: Ngăn chặn, hợp tác và thu hồi/ hoàn trả, diễn ra từ 15-17/12 tại Bảo tàng Lịch sử Quốc gia, Hà Nội. Nội dung này do UNESCO phối hợp với Bộ Văn hóa - thể thao và Du lịch (VH-TT&DL) Việt Nam tổ chức với sự tham gia của các chuyên gia đến từ UNESCO, cán bộ văn hóa, hải quan, công an và bảo tàng từ 6 nước trong khu vực Đông Nam Á.
Hội thảo quốc tế Nâng cao năng lực chống buôn bán trái phép các tài sản văn hóa: Ngăn chặn, hợp tác và thu hồi/ hoàn trả, diễn ra từ 15-17/12 tại Bảo tàng Lịch sử Quốc gia, Hà Nội. Nội dung này do UNESCO phối hợp với Bộ Văn hóa - thể thao và Du lịch (VH-TT&DL) Việt Nam tổ chức với sự tham gia của các chuyên gia đến từ UNESCO, cán bộ văn hóa, hải quan, công an và bảo tàng từ 6 nước trong khu vực Đông Nam Á.
 |
| Một số cổ vật triều Nguyễn bị rao bán tại nước ngoài |
Vấn đề thất thoát, buôn bán, xuất nhập khẩu trái phép tài sản văn hóa đã trở thành một vấn đề quốc tế được các quốc gia trên thế giới đặc biệt quan tâm. Công ước UNESCO 1970 về các biện pháp cấm buôn bán, xuất nhập khẩu và chuyển giao trái phép quyền sở hữu tài sản văn hóa và các Công ước liên quan khác về lĩnh vực này đã trở thành công cụ pháp lý quốc tế quan trọng để các quốc gia thành viên trên thế giới cùng hợp tác giải quyết vấn nạn này. Riêng tại Việt Nam, nguyên nhân thất thoát cổ vật từ thế kỷ XIX đến nay được xác định do các nguyên nhân chiến tranh, đào bới trái phép các di chỉ khảo cổ học, lấy cắp cổ vật trong các di tích để mua bán trong nước cũng như xuất khẩu trái phép ra nước ngoài… Theo Thứ trưởng Bộ VH-TT& DL Đặng Thị Bích Liên, nhằm nỗ lực ngăn chặn tình trạng thất thoát, buôn bán, xuất nhập khẩu trái phép quyền sở hữu tài sản văn hóa, trong những năm qua, Việt Nam đã ban hành nhiều văn bản quy phạm pháp luật cũng như triển khai nhiều hoạt động quan trọng để thực thi bảo vệ các tài sản văn hóa này.
| “Việt Nam đã có nỗ lực nhằm ngăn chặn những thất thoát, song việc ngăn chặn tình trạng thất thoát, chống buôn bán, xuất nhập khẩu trái phép quyền sở hữu tài sản văn hóa luôn diễn ra một cách gay go phức tạp. Trên bình diện quốc tế không dễ gì để một quốc gia sẵn lòng trao trả những hiện vật quý giá mà họ có được bằng cách này hay cách khác trở về những nước xuất xứ của những hiện vật đó”, ông Trần Đình Thành, Phó Cục Trưởng Cục Di sản Văn hóa, chia sẻ. |
Ông Phạm Sanh Châu, Tổng Thư ký Ủy ban Quốc gia UNESCO của Việt Nam nhấn mạnh, sự ra đời của Cộng đồng kinh tế ASEAN vào cuối năm nay sẽ thúc đẩy mạnh mẽ sự phát triển và gắn kết của khu vực Đông Nam Á trên mọi lĩnh vực: chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội. Thị trường chung rộng mở, trong đó có thị trường nghệ thuật; sự giao lưu ngày càng tăng, cùng với việc gia tăng thương mại qua Internet tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển các giao dịch buôn bán trái phép các tài sản văn hóa từ nước này sang nước khác. “Để đối phó với những thách thức ngày càng gia tăng của nguy cơ buôn bán trái phép tài sản văn hóa ở các quốc gia, chúng ta cần tập trung vào các hoạt động: hỗ trợ kỹ thuật để xây dựng công cụ pháp lý hiệu quả; củng cố các cơ quan địa phương trong việc bảo vệ, chống trộm cắp tại các khu di sản văn hóa; xây dựng năng lực kiểm kê và sử dụng các công cụ nghiệp vụ; tăng cường nhận thức về các quy trình thu hồi/ hoàn trả; xây dựng mạng lưới bảo vệ di sản văn hóa cấp quốc gia và khu vực; đồng thời nâng cao hiệu quả các chương trình quảng bá và giáo dục về cuộc đấu tranh này trong khu vực…”, ông Phạm Sanh Châu phát biểu.
Trong bối cảnh thực tế nêu trên, UNESCO đã tổ chức một loạt hội nghị chuyên đề dành cho khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Hội thảo quốc tế lần này được xây dựng dựa trên hội nghị chuyên đề Tiểu vùng tại Bangkok năm ngoái về chống lại nạn buôn bán trái phép về di sản văn hóa, nhằm tiếp tục ủng hộ việc phê chuẩn Công ước năm 1970 của UNESCO về các biện pháp ngăn cấm xuất nhập khẩu và chuyển nhượng trái phép quyền sở hữu tài sản văn hóa và Công ước UNIDROIT 1995 về tài sản văn hóa bị đánh cắp hay xuất khẩu trái phép, cũng như cung cấp những hướng dẫn chi tiết để thực hiện hiệu quả các văn kiện này.
Ông Edouard Planche, Thư ký Công ước 1970 của UNESCO cho biết Đông Nam Á vẫn đang là một trung tâm lớn về buôn bán trái phép, đồng thời là nguồn của các hiện vật văn hóa và điểm trung chuyển. Ông Edouard Planche nhấn mạnh “Cần nhận thức được rằng cuộc chiến này chỉ có thể hiệu quả nếu có nỗ lực ở cấp quốc tế. Các quốc gia phải hành động vượt ra ngoài biên giới và cùng nhau ngăn chặn dòng chảy buôn bán trái phép những di sản văn hóa độc đáo, không gì có thể thay thế được...
TS tổng hợp (theo baovanhoa.vn và nongnghiep.vn)
