Người đàn bà K'Ho và chuyện buôn M'Lọn

05:11, 16/11/2018

(LĐ online) - Giữa bát ngát vùng rau hoa Đơn Dương, giữa thị trấn Thạnh Mỹ êm đềm, tổn dân phố M'Lọn hay bà con vẫn quen gọi là buôn M'Lọn  bình yên như một khúc zanzao. Và góp phần vào sự yên bình ấy có bóng dáng một người phụ nữ K'Ho, bà Ro da Nai Linh, người con gái của buôn M'Lọn. 

(LĐ online) - Giữa bát ngát vùng rau hoa Đơn Dương, giữa thị trấn Thạnh Mỹ êm đềm, tổn dân phố M’Lọn hay bà con vẫn quen gọi là buôn M’Lọn  bình yên như một khúc zanzao. Và góp phần vào sự yên bình ấy có bóng dáng một người phụ nữ K’Ho, bà Ro da Nai Linh, người con gái của buôn M’Lọn. 
 
Bà Rô da Nai Linh bên nếp nhà sàn truyền thống
Bà Rô da Nai Linh bên nếp nhà sàn truyền thống
Gặp bà Rô da Nai Linh giữa căn nhà sàn hiếm hoi còn sót lại của buôn M’Lọn, bà vui vẻ kể cho khách nghe về cuộc sống của bà con. Khác hẳn với quá khứ chuyên trồng lúa nước năng suất thấp, vào vụ giáp hạt cả buôn dứt bữa, cảnh ăn vay là phổ biến thì hôm nay, M’Lọn hoàn toàn dứt cảnh đói. Bà Nai Linh bảo, bà con trong buôn giờ chỉ giữ lại diện tích lúa nước đủ ăn. Còn lại chuyển sang học người trong thị trấn trồng rau thương phẩm, trồng cà chua, cải thảo, xà lách…Việc nhà vãn thì đi làm thuê cho các trang trại. Bà bảo, toàn buôn có 308 hộ thì chỉ còn 3 hộ nghèo, trên chục hộ cận nghèo. Vậy nên cái đói là không còn, trẻ con được đi học, nhà nhà được cơm no áo ấm. 
 
Cái đói không còn, người M’Lọn giờ bắt đầu quan tâm tới môi trường, đời sống văn hóa tinh thần của cộng đồng. Toàn buôn có 4 con đường thì 2 con đường đã làm đèn thắp sáng, hai con đường còn lại đang thu tiền để chuẩn bị thi công. Hoa, cây cảnh được trồng ven rào, ven đường khiến buôn thêm màu xanh mát. Cảnh vứt rác lung tung trên đường không còn, M’Lon sạch sẽ ngay cả trong những ngày mưa dầm cao nguyên. Từ con đường thôn do nhà nước đầu tư, mỗi nhà đều tự làm đường bê tông dẫn vào ngõ nhỏ, giúp bầy trẻ đi học, bà con đi làm trên những con đường xinh đẹp.
 
Và không thể phủ nhận, trong mỗi đổi thay của buôn M’Lọn đều có bóng dáng người phụ nữ đã ngoài tuổi 60, bà Ro da Nai Linh. Là con gái của buôn, bà cũng như ông bà, cha mẹ đã gắn bó với M’Lọn, cùng bà con vượt qua những giai đoạn khó khăn, vất vả. Luôn gần gũi, chia sẻ, hiểu biết từng gia đình, từng cá nhân, uy tín của bà trong cộng đồng buôn được bà con thừa nhận. Vậy nên, với mỗi chính sách của nhà nước, bà đều tổ chức họp bà con, phân tích rõ ràng, cụ thể lợi ích cũng như trách nhiệm của người dân. Đóng tiền mắc điện thắp sáng đường quê, bà cũng tới từng gia đình để phân tích, động viên bà con. Nhiều gia đình còn nuôi trâu ngay trong sân nhà mất vệ sinh, bà cũng thường xuyên đi lại vận động, nhắc nhở. Với tục thách cưới của người K’Ho, Chu Ru trong buôn, bà cũng luôn tỷ tê, phân tích cho cha, mẹ cô dâu, chú rể để hai họ thấu hiểu. Và hôm nay, thật may mắn, tục lệ thách cưới của bà con trong buôn gần như không còn, chỉ mang tính hình thức chứ không còn là gánh nặng cho nhà gái nữa. Buôn M’Lọn có hai dân tộc anh em cùng chung sống là người K’Ho và người Chu Ru, bà luôn là người gần gũi với tất cả bà con, vận động toàn dân đoàn kết xây dựng buôn làng.
 
Bà Rô da Nai Linh chia sẻ, muốn bà con tin tưởng, làm theo, bản thân mình phải là người sống chuẩn mực. Bà có 6 người con và dù chồng mất nhiều năm, bà vẫn nuôi con khôn lớn, các con đều có công ăn việc làm và là những công dân gương mẫu. Với việc công, ngoài lòng tin, bà còn đảm bảo mọi việc phải thật minh bạch. Như việc đóng tiền lắp đèn hay kêu gọi hỗ trợ mua bảo hiểm y tế cho nhiều hộ trong buôn, bà đều đảm bảo số tiền được chi tiêu đúng mục đích, mang lại hiệu quả. Bà bảo: “Tỷ lệ mua bảo hiểm y tế của M’Lọn thấp là điều tôi vẫn trăn trở. Không có bảo hiểm thì chỉ bệnh nặng cái là gia đình tái nghèo ngay nên tôi và nhiều cán bộ trong thôn thường xuyên vận động bà con mua bảo hiểm y tế để yên tâm về sức khỏe”. Là Trưởng ban công tác mặt trận thôn đã 10 năm, bà lại vừa được bà con tín nhiệm tiếp tục công việc trong nhiệm kỳ tới. Và, bà Rô da Nai Linh vẫn tiếp tục gắn bó với bà con, gắn bó với buôn M’Lọn, đồng hành với sự đổi thay mỗi ngày của quê hương. 
 
Diệp Quỳnh