Những điểm mới của Chỉ thị 35 về Đại hội Đảng các cấp

Ngày 14/6/2024, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng ký ban hành Chỉ thị số 35 của Bộ Chính trị về đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng (từ đây gọi là Chỉ thị số 35 (mới)). Chỉ thị này thay thế Chỉ thị 35, ngày 30/5/2019 của Bộ Chính trị về đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng (từ đây gọi là Chỉ thị 35 (cũ)). 

• NỘI DUNG CƠ BẢN CỦA CHỈ THỊ 

Chỉ thị 35 (mới) đề ra 7 yêu cầu bao gồm: Công tác chuẩn bị và tổ chức đại hội đảng bộ các cấp. Lãnh đạo tổ chức thảo luận thật kỹ lưỡng, sâu sắc, hiệu quả các quan điểm, mục tiêu, chủ trương, định hướng lớn nêu tại dự thảo các văn kiện Đại hội XIV của Đảng và Đại hội đảng bộ cấp trên. Công tác nhân sự phải bảo đảm sự lãnh đạo trực tiếp, toàn diện của Đảng, cấp ủy. Công tác chuẩn bị nhân sự và bầu cử phải thực hiện đúng nguyên tắc, quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước; bảo đảm đồng bộ, tổng thể, liên thông, chặt chẽ, dân chủ, khoa học, khách quan, công tâm, minh bạch, trách nhiệm giải trình… Có cơ chế, tiêu chí sàng lọc hiệu quả để không bỏ “sót” những người thật sự có đức, có tài… Đoàn đại biểu dự Đại hội đảng bộ cấp trên. Trong quá trình chuẩn bị và tiến hành đại hội phải thường xuyên làm tốt công tác chính trị, tư tưởng, nhất là công tác thông tin, tuyên truyền…

Nội dung đại hội đảng bộ các cấp: Thực hiện 4 nội dung: Tổng kết thực hiện nghị quyết Đại hội Đảng bộ nhiệm kỳ 2020 - 2025 và xác định phương hướng, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp của nhiệm kỳ 2025 - 2030. Thảo luận, đóng góp ý kiến vào dự thảo các văn kiện Đại hội XIV của Đảng và văn kiện Đại hội đảng bộ cấp trên trực tiếp. Bầu Ban chấp hành Đảng bộ nhiệm kỳ 2025 - 2030. Bầu Đoàn đại biểu dự Đại hội đảng bộ cấp trên. Chỉ thị cũng nêu rõ là những nơi thực sự có khó khăn về công tác chuẩn bị nhân sự, được cấp ủy có thẩm quyền đồng ý, thì đại hội với 3 nội dung, chưa tiến hành bầu cấp ủy khóa mới.

Chuẩn bị văn kiện đại hội và tổ chức thảo luận các dự thảo văn kiện: Chỉ thị quy định dự thảo văn kiện của cấp ủy trình đại hội gồm hai báo cáo chủ yếu là báo cáo chính trị của đảng bộ và báo cáo kiểm điểm của cấp ủy. Việc xây dựng và đóng góp ý kiến vào văn kiện phải phát huy dân chủ, trí tuệ tập thể, tổ chức lấy ý kiến đóng góp của các cấp ủy, tổ chức Đảng trực thuộc; có hình thức phù hợp, thiết thực để lấy ý kiến các đồng chí cán bộ lão thành, cán bộ nguyên lãnh đạo, giới trí thức, nhà khoa học, chuyên gia và ý kiến tham gia, góp ý, hiến kế của cán bộ, đảng viên, Nhân dân. Có kế hoạch tuyên truyền về dự thảo báo cáo chính trị trên các phương tiện thông tin đại chúng để Nhân dân tham gia đóng góp ý kiến. Các cấp ủy chuẩn bị dự thảo nghị quyết đại hội, để đại hội thảo luận, quyết định. Đại hội các cấp phải dành thời gian thỏa đáng, phát huy dân chú, trí tuệ, đề cao trách nhiệm của đại biểu.

Về công tác chuẩn bị nhân sự và bầu cử cấp ủy: Việc lựa chọn, giới thiệu nhân sự cấp ủy khóa mới phải quán triệt sâu sắc Nghị quyết số 26, ngày 19/5/2018 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng; tiêu chuẩn cán bộ nêu tại Quy định số 89, ngày 4/8/2017, Quy định số 214, ngày 2/01/2020 của Bộ Chính trị khóa XII và các quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước, cấp ủy các cấp căn cứ vào yêu cầu, tiêu chuẩn chung nêu tại chỉ thị này để cụ thể hóa cho phù hợp với tình hình, đặc điểm ở cấp mình theo quy định.

• NHỮNG ĐIỂM MỚI CỦA NỘI DUNG CHỈ THỊ 35 (MỚI)

Về yêu cầu: Chỉ thị 35 (mới) điều chỉnh, bổ sung câu từ mục 1, 2, 3, 4, 6, 7 và bổ sung mục 5 của phần “yêu cầu”. Mục 5 mới là: “Có cơ chế, tiêu chí sàng lọc hiệu quả để không bỏ “sót” những người thật sự có đức, có tài; đồng thời, kiên quyết không để “lọt” vào cấp ủy khóa mới những người: Bản lĩnh chính trị không vững vàng, không kiên định đường lối, quan điểm của Đảng; phẩm chất, đạo đức, năng lực, uy tín giảm sút, ý thức tổ chức kỷ luật kém, mất đoàn kết; né tránh, đùn đẩy, sợ trách nhiệm, không dám làm; có biểu hiện cơ hội chính trị, tham vọng quyền lực, tư duy nhiệm kỳ, xu nịnh, chạy chọt, tham nhũng, tiêu cực, quan liêu, cục bộ, “lợi ích nhóm”, có biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”,...; vi phạm kỷ luật của Đảng, pháp luật của Nhà nước; vi phạm tiêu chuẩn chính trị, những điều đảng viên không được làm và quy định về kiểm soát quyền lực trong công tác cán bộ; kê khai tài sản, thu nhập không trung thực, có biểu hiện giàu nhanh, nhiều tài sản mà không giải trình rõ được nguồn gốc; vi phạm trách nhiệm nêu gương, để bản thân hoặc vợ (chồng), con có lối sống thiếu gương mẫu, lợi dụng chức, quyền để thu lợi bất chính; để nội bộ mất đoàn kết nghiêm trọng hoặc xảy ra tham nhũng, thất thoát lớn, vụ việc tiêu cực gây ảnh hưởng xấu ở địa phương, cơ quan, đơn vị trong thời gian phụ trách. Nhân sự không trúng cử cấp ủy cấp dưới, thì không giới thiệu để bầu cấp ủy cấp trên.

Về công tác chuẩn bị nhân sự và bầu cử cấp ủy: Chỉ thị 35 (mới) vẫn quy định thực hiện tiêu chuẩn chung về công tác cán bộ theo 6 tiêu chuẩn mà Chỉ thị 35 (cũ) đã nêu trước đây, chỉ thay đổi một số từ ngữ phù hợp.

Về thời điểm tính độ tuổi tham gia cấp ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội, Chỉ thị 35 (mới) bỏ nội dung: Dừng việc bổ sung cấp ủy viên và ủy viên ban thường vụ cấp ủy nhiệm kỳ 2015 - 2020 trước 6 tháng tính đến thời điểm đại hội ở mỗi cấp. Trường hợp đặc biệt do cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.

Quy định về những đồng chí được giới thiệu tái cử cấp ủy: Bổ sung thêm đối tượng với cấp xã, theo đó: “Cán bộ, công chức cấp xã: Nam sinh từ tháng 1/1966, nữ sinh từ tháng 6/1970 trở lại đây. Trưởng công an cấp xã: Còn thời gian công tác ít nhất 30 tháng theo quy định về độ tuổi nghỉ hưu nêu tại Luật Công an Nhân dân (sửa đổi, bổ sung năm 2023). Cán bộ hoạt động không chuyên trách: Giao ban thường vụ tỉnh ủy, thành ủy trực thuộc Trung ương quy định cụ thể độ tuổi tái cử cấp ủy bảo đảm theo tinh thần Kết luận số 64, ngày 28/5/2013 của Ban Chấp hành Trung ương khóa XI”.

Về cơ cấu cấp ủy: Chỉ thị 35 (cũ) quy định tỷ lệ cán bộ trẻ (dưới 40 tuổi đối với cấp tỉnh, cấp huyện). Chỉ thị 35 (mới) nâng độ tuổi lên 42 tuổi đối với cấp tỉnh, cấp huyện. Chỉ thị 35 (mới) cũng bổ sung độ tuổi đối với cấp xã là dưới 40 tuổi.

Số lượng ủy viên ban thường vụ, phó bí thư cấp ủy cấp huyện và tương đương nhiệm kỳ 2025 - 2030: Chỉ thị 35 (cũ) quy định số lượng là 9-11 đồng chí. Chỉ thị 35 (mới) quy định là từ 11-13 đồng chí và bổ sung đối với huyện đảo không quá 9 đồng chí.

Số lượng ủy viên ban thường vụ cấp cơ sở: Chỉ thị 35 (cũ) không quy định số lượng ban thường vụ. Chỉ thị 35 (mới) quy định ban thường vụ không quá 5 đồng chí.

Ngoài ra Chỉ thị 35 (mới) còn bổ sung các nội dung: đối với các đảng bộ thực hiện chủ trương hợp nhất, sáp nhập; bổ sung điều kiện tổ chức hội nghị, rút gọn các bước; bỏ bước tổ chức hội nghị cán bộ chủ chốt và bỏ bước tổ chức hội nghị ban thường vụ và ban chấp hành lần 2 đối với quy trình nhân sự tái cử; bỏ nội dung giấy khai sinh trong danh mục hồ sơ nhân sự…

Để thực hiện Chỉ thị 35 (cũ), Ban Tổ chức Trung ương đã ban hành Hướng dẫn số 26, ngày 18/10/2019 “Hướng dẫn một số nội dung Chỉ thị số 35 của Bộ Chính trị về đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng. Để triển khai thực hiện Chỉ thị 35 (mới) này, tới đây Ban Tổ chức Trung ương có thể sẽ ban hành hướng dẫn thực hiện.