Tổng kết 10 năm thực hiện Chỉ thị 35 của Bộ Chính trị về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo”

(LĐ online) - Chiều 22/8, Tỉnh ủy Lâm Đồng tổ chức Hội nghị Tổng kết 10 năm thực hiện Chỉ thị số 35-CT/TW ngày 26/5/2014 của Bộ Chính trị về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo". 

Hội nghị dưới sự chủ trì của Quyền Bí thư Tỉnh uỷ Nguyễn Thái Học; Phó Bí thư Thường trực Tỉnh uỷ, Trưởng Đoàn ĐBQH Trần Đình Văn, với sự tham dự của đông đủ lãnh đạo Tỉnh uỷ, HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ, các ban xây dựng Đảng, các sở, ngành, đơn vị, địa phương.

Các đồng chí chủ trì hội nghị

• CÔNG TÁC GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI, TỐ CÁO ĐẠT NHIỀU KẾT QUẢ QUAN TRỌNG

Tại hội nghị, đồng chí Trần Đình Văn đã báo cáo tóm tắt về kết quả 10 năm thực hiện Chỉ thị 35, nêu lên những tồn tại, hạn chế và nhiệm vụ giải pháp trọng tâm thực hiện trong thời gian tới.

Trong 10 năm qua, các vụ việc khiếu nại trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng xảy ra chủ yếu trong lĩnh vực đất đai, lĩnh vực tư pháp… Đơn thư tố cáo chủ yếu trong lĩnh vực hành chính, tư pháp, nội dung liên quan đến cán bộ, đảng viên vi phạm trong thực hiện nhiệm vụ được giao. Một số vụ việc kéo dài nhiều năm đã được các cấp chính quyền từ địa phương đến Trung ương rà soát, giải quyết, vận động, giải thích nhưng người dân vẫn không chấp nhận kết quả mà tiếp tục gửi đơn khiếu nại nhiều lần. Một số vụ việc đông người, phức tạp, kéo dài, vượt cấp, gây bức xúc, tiềm ẩn nguy cơ phát sinh “điểm nóng” về an ninh, trật tự.

Giám đốc Công an tỉnh Trương Minh Đương báo cáo những điểm nổi cộm về đơn thư KNTC

Trong 10 năm, người đứng đầu cấp ủy đã tổ chức tiếp 15.415 cuộc/3.459 vụ việc, đã chỉ đạo giải quyết 3.459 vụ; người đứng đầu UBND các cấp, các sở, ban, ngành tổ chức tiếp 36.182 cuộc/11.862 vụ việc, đã giải quyết dứt điểm 11.816 vụ.

Việc giải quyết khiếu nại, tố cáo (KNTC) cơ bản thực hiện đúng quy định pháp luật, đảm bảo quyền, lợi ích chính đáng của người dân. Trong 10 năm, tiếp nhận 61.844 đơn KNTC, kiến nghị, phản ánh, trong đó có 43.793 đơn đủ điều kiện xử lý (bằng 70,8% số đơn tiếp nhận) với 9.699 đơn khiếu nại, 2.508 đơn tố cáo và 31.586 đơn kiến nghị, phản ánh.

Đại diện lãnh đạo Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh báo cáo tại hội nghị về những tồn tại liên quan giải quyết đơn thư KNTC

Ban Thường vụ Tỉnh ủy tiến hành 7 cuộc kiểm tra, 4 cuộc giám sát chuyên đề đối với công tác tiếp dân và giải quyết đơn thư KNTC; Ban Nội chính Tỉnh ủy kiểm tra, giám sát, đôn đốc thường xuyên đối với 12 huyện ủy, thành ủy trong thực hiện Chỉ thị 35-CT/TW. Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy thực hiện 22 cuộc kiểm tra có nội dung tiếp công dân, giải quyết KNTC đối với 44 tổ chức đảng. Ngành thanh tra đã tiến hành 543 cuộc thanh tra trách nhiệm Giám đốc các sở, ban, ngành, Chủ tịch UBND cấp huyện, Chủ tịch UBND cấp xã trong việc thực hiện các quy định của pháp luật về tiếp công dân, giải quyết KNTC. Qua công tác kiểm tra, giám sát, đã chỉ đạo, kiến nghị chấn chỉnh, khắc phục các khuyết điểm, vi phạm, nâng cao hiệu quả công tác này...

Tuy công tác tiếp dân, giải quyết KNTC đã đạt được một số kết quả quan trọng, song tình hình khiếu kiện tiếp tục diễn biến phức tạp. Công tác theo dõi, nắm bắt, dự báo tình hình KNTC ở cơ sở nhiều lúc thiếu kịp thời, sâu sát nên vẫn tiềm ẩn nguy cơ bị động, bất ngờ khi phát sinh các tình huống khiếu kiện đông người, phức tạp.

Chánh án Toà án nhân dân tỉnh Đào Chiến Thắng báo cáo tại hội nghị

Công tác tuyên truyền, quán triệt, phổ biến Chỉ thị 35-CT/TW và các quy định của Đảng, pháp luật Nhà nước về tiếp công dân, giải quyết KNTC hiệu quả chưa cao. Một số cấp ủy, người đứng đầu, cán bộ, đảng viên chưa nhận thức đúng, đủ trách nhiệm của mình, chưa thực sự “đúng vai, thuộc bài” trong lãnh đạo, chỉ đạo, thực hiện công tác tiếp công dân, giải quyết KNTC.

Việc giải quyết KNTC thuộc thẩm quyền tại một số cơ quan, đơn vị, địa phương còn chậm, còn tình trạng giải quyết kéo dài quá thời hạn quy định, giải quyết chưa đúng nguyên tắc, trình tự, thủ tục, pháp luật, chưa phù hợp với thực tiễn. Còn hiện tượng né tránh, đùn đẩy trách nhiệm; chưa quyết tâm, quyết liệt trong giải quyết các vụ việc KNTC tồn đọng, phức tạp, kéo dài. Có vụ việc đã đủ điều kiện chấm dứt thụ lý nhưng chậm ban hành thông báo chấm dứt thụ lý, có nơi chỉ chú trọng giải quyết hết thẩm quyền mà chưa quan tâm đến các biện pháp giải quyết dứt điểm vụ việc.

Chánh Thanh tra tỉnh Ngô Kiểm báo cáo kết quả và nguyên nhân của hạn chế trong tiếp dân, giải quyết đơn thư KNTC

Công tác phối hợp giữa các cấp, các ngành, cơ quan, tổ chức trong công tác tiếp công dân, giải quyết KNTC, nhất là các vụ việc khiếu kiện đông người, phức tạp, kéo dài chưa chặt chẽ, việc trao đổi thông tin chưa kịp thời, đầy đủ, thậm chí thiếu thông tin dẫn tới quan điểm xử lý thiếu thống nhất làm cho việc xử lý thêm phức tạp, kéo dài. Có vụ việc đã được cơ quan chức năng giải quyết hết thẩm quyền, đúng quy định của pháp luật, thấu tình đạt lý nhưng cơ quan Trung ương vẫn chuyển đơn nên người KNTC tiếp tục lợi dụng để yêu cầu giải quyết gây khó khăn cho địa phương.

Quyền Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Thái Học kết luận hội nghị

• CÒN NHỮNG HẠN CHẾ DO CHỦ QUAN

Thẳng thắn nhìn nhận và phân tích rõ nguyên nhân của những hạn chế, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh uỷ nêu rõ: Nguyên nhân khách quan chủ yếu là do trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội của địa phương cần thiết phải thu hồi đất, giải phóng mặt bằng để thực hiện các dự án về kinh tế, xã hội nhưng chưa giải quyết thống nhất, hài hòa được lợi ích giữa Nhà nước, nhà đầu tư, người sử dụng đất. Giá bồi thường đất bị thu hồi thường thấp hơn giá thị trường, nhất là trong những năm gần đây sốt đất diễn ra ở các địa phương trong khi một số chủ trương, chính sách, pháp luật về đất đai còn bất cập nên trong một số trường hợp chưa có sự thống nhất về quan điểm, cách giải quyết nên phát sinh khiếu kiện phức tạp, kéo dài.

Những tồn tại có tính lịch sử như việc cho thuê, cho mượn, trưng thu, trưng mua, thu hồi đất, tài sản thực hiện từ nhiều năm trước không có hoặc không lưu giữ được tài liệu, sổ sách gây khó khăn cho công tác giải quyết khiếu nại.

Quang cảnh hội nghị

Một số vụ việc có tính chất phức tạp liên quan đến nhiều cấp, nhiều ngành và địa phương, cần nhiều thời gian để xác minh trong khi khối lượng công việc của cán bộ, công chức ngày càng nhiều và áp lực nên ảnh hưởng đến thời hạn, chất lượng giải quyết KNTC.

Mặt khác do sự thiếu hiểu biết và ý thức chấp hành pháp luật của một bộ phận người dân còn hạn chế nên KNTC không đúng, gửi đơn vượt cấp, gửi đơn không đúng thẩm quyền…

Về nguyên nhân chủ quan do công tác lãnh đạo, chỉ đạo của một số cấp ủy, người đứng đầu còn thiếu sâu sát, cụ thể và quyết liệt; còn tư tưởng “khoán trắng” cho cơ quan chức năng, cấp dưới, còn chủ quan cho rằng vụ việc đã được các cấp, các ngành giải quyết hết thẩm quyền nên không đối thoại để xem xét các yếu tố phát sinh đơn.

Công tác quản lý nhà nước trên một số mặt còn yếu kém, kỷ cương, kỷ luật hành chính nói chung và trong công tác tiếp công dân, giải quyết KNTC nói riêng có nơi, có lúc chưa nghiêm, thiếu chế tài xử lý trách nhiệm người đứng đầu để xảy ra khiếu nại tồn đọng, kéo dài do lỗi chủ quan. Trong tiếp công dân, giải quyết KNTC còn tình trạng né tránh, đùn đẩy, vô cảm, bảo thủ, cứng nhắc trong áp dụng pháp luật, thiếu quan tâm đến quyền, lợi ích hợp pháp của người dân vẫn xảy ra. Trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của một số cán bộ, công chức vẫn còn hạn chế, chưa đồng đều.

Trước yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, quá trình đô thị hóa và phát triển công, nông nghiệp công nghệ cao, thương mại, dịch vụ, du lịch ngày càng nhanh, việc thu hồi đất để thực hiện những dự án, công trình trọng điểm… kéo theo nhiều hệ lụy (người dân thiếu đất sản xuất, thiếu việc làm, ô nhiễm môi trường, tranh chấp đất rừng, lừa đảo công nghệ cao, chênh lệch giàu nghèo, tệ nạn xã hội…) nên thời gian tới tình hình KNTC còn diễn biến phức tạp nhất là những nơi mất dân chủ, có sai phạm, sơ hở, yếu kém trong quản lý nhà nước thuộc các lĩnh vực quản lý, sử dụng đất, bảo vệ tài nguyên môi trường, đầu tư xây dựng cơ bản, giao thông vận tải, chính sách xã hội, tài chính ngân sách, tư pháp… và tình trạng suy thoái, tiêu cực, tham nhũng, sách nhiễu chưa được khắc phục.

Bên cạnh đó, nhiều sự kiện chính trị quan trọng, những ngày lễ lớn của đất nước diễn ra; trong đó năm 2025 là năm tiến hành Đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng. Đây là thời điểm dự báo phát sinh nhiều đơn thư KNTC, các thế lực thù địch luôn tìm cách chống phá, những phần tử xấu tiếp tục lợi dụng quyền tự do, dân chủ, quyền KNTC để xúi giục, lôi kéo, kích động người dân khiếu kiện vượt cấp, chống người thi hành công vụ, gây mất ổn định chính trị, trật tự, an toàn xã hội.

Tỉnh uỷ xác định trong thời gian tới cần tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện nghiêm túc Chỉ thị 35-CT/TW và các văn bản chỉ đạo của Đảng, pháp luật của Nhà nước, của tỉnh về công tác tiếp công dân, giải quyết KNTC. Xác định đây là nhiệm vụ chính trị quan trọng, thường xuyên; làm tốt công tác này là đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của công dân; củng cố lòng tin của nhân dân đối với Đảng, chính quyền; tạo môi trường thuận lợi để phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng - an ninh, xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị; phòng chống tham nhũng, tiêu cực.

Người đứng đầu phải thực hiện nghiêm chế độ tiếp dân theo quy định của Luật Tiếp công dân; dành đủ thời gian tập trung chỉ đạo, phối hợp giải quyết dứt điểm các vụ việc khiếu kiện tồn đọng, phức tạp, đông người, nổi cộm, kéo dài, khắc phục tình trạng đùn đẩy, chuyển đơn qua lại trong giải quyết KNTC. Chú trọng công tác tiếp công dân tại cơ sở, lắng nghe ý kiến, nguyện vọng của người dân để xử lý từ sớm, từ đầu, không để khiếu kiện vượt cấp…

Tại hội nghị, các đại biểu đại diện Thanh tra tỉnh, Viện Kiểm sát nhân dân, Công an tỉnh đã báo cáo về một số kết quả trong thực hiện Chỉ thị 35 và kiến nghị một số giải pháp để khắc phục tồn tại, khó khăn; lãnh đạo Huyện uỷ Đức Trọng, Lâm Hà cũng báo cáo về kết quả, kinh nghiệm và hạn chế, khó khăn trong quá trình tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo… Đại diện lãnh đạo UBND tỉnh, Phó Chủ tịch Nguyễn Ngọc Phúc cũng trao đổi, phân tích làm rõ thêm một số kết quả, hạn chế và đề xuất giải pháp khắc phục thời gian tới.

• GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI, TỐ CÁO LÀ ĐỂ CHO DÂN, PHỤC VỤ DÂN

Phát biểu kết luận hội nghị, Quyền Bí thư Tỉnh uỷ nhấn mạnh: Việc tổng kết thực hiện Chỉ thị 35 cuả Bộ Chính trị vào thời điểm này của Lâm Đồng là hết sức có ý nghĩa; các báo cáo phân tích,nhận định chung đã lột tả thực trạng tình hình, xác định nguyên nhân của tồn tại, hạn chế và giải pháp nhiệm vụ. Vấn đề hiện nay là làm như thế nào nữa thôi.

Đi thẳng vào chỉ đạo những vấn đề trọng tâm, chủ yếu về công tác tiếp công dân, giải quyết đơn thư KNTC, Quyền Bí thư Tỉnh uỷ nhấn mạnh: Việc giải quyết KNTC đã được quy định cụ thể trong các quy định văn bản của Đảng, Nhà nước từ cấp xã đến cấp tỉnh đều quy định rất rõ. Đảng ban hành Chỉ thị 35 nhằm “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo”… Quy định của Đảng, văn bản quy phạm pháp luật của Nhà nước đã quy định rất rõ. Tuy nhiên, thực tế tình hình công dân KNTC ngày một phức tạp, nóng bỏng, số lượng công dân đến gặp lãnh đạo và đơn thư KNTC rất nhiều.

Điều này cho thấy chất lượng tiếp dân, giải quyết KNTC còn nhiều tồn tại, hạn chế, chưa đáp ứng yêu cầu; người không có thẩm quyền lại tiếp dân, tiếp thay người có thẩm quyền; còn tình trạng thiếu kiên quyết trong giải quyết KNTC, tiếp cho có, qua loa đại khái, không giải quyết dứt điểm; tiếp nhận đơn thư nhưng không thụ lý giải quyết; hoặc thụ lý chậm, thụ lý không đúng, là biểu hiện rất cụ thể trong tiếp công dân… Về nguyên nhân chủ quan là các cơ quan có thẩm quyền, người có thẩm quyền chưa làm tròn trách nhiệm, cho nên dân mới bức xúc, khiếu kiện.

Quyền Bí thư Tỉnh ủy đề nghị, thời gian tới các đồng chí lãnh đạo cần tập trung nhận thức sâu sắc hơn về kênh KNTC là kênh thông tin có ý nghĩa hết sức quan trọng để lắng nghe, nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của dân, nắm được điểm nóng chỗ nào để phục vụ quá trình lãnh đạo, chỉ đạo nói chung. Việc tiếp dân, giải quyết KNTC là nghĩa vụ của tổ chức Đảng và người đứng đầu; để có thái độ đúng với dân; quá trình giải quyết đơn thư KNTC của công dân phải đúng trình tự thủ tục; phải giải quyết đúng bản chất của vấn đề, tránh để dân bức xúc; cần làm nền nếp, bài bản, có chất lượng, làm thường xuyên nhằm giữ ổn định tình hình an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội…

Kết quả của việc giải quyết đơn thư KNTC sẽ phản ảnh khả năng và năng lực của người đứng đầu. Trong quá trình thực hiện công tác tiếp dân, giải quyết đơn thư KNTC phải thưởng phạt nghiêm minh, làm đúng, làm tốt thì khen thưởng; còn nếu làm không tốt sẽ phải chịu xử lý trách nhiệm theo quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước; nhất là ở những địa phương có đơn thư nhiều, đơn thư vượt cấp, để dân có bức xúc… sẽ xem xét nghiêm minh. Chúng ta phải nhận thức rõ việc giải quyết KNTC là để cho dân, phục vụ dân, chứ không phải làm vừa lòng cán bộ; quán triệt rõ việc tiếp công dân, giải quyết KNTC cần phải làm đúng quy định của Đảng,  quy định của pháp luật; xử lý dứt điểm đơn thư tồn đọng, kéo dài. Qua đây sẽ góp phần tạo chuyển biến từ tỉnh đến huyện, cơ sở về công tác tiếp công dân, giải quyết KNTC theo tinh thần Chỉ thị 35 của Bộ Chính trị.