Thứ 2, 17/03/2025, 15:31

Tiếp tục nâng cao chất lượng công tác đảng viên trong tình hình đất nước đang bước vào kỷ nguyên phát triển mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc

Đại tá, TS Trần Sinh Huy - Học viện Lục quân  11:23, 07/03/2025

(LĐ online) - Công tác đảng viên là một bộ phận hết sức quan trọng của công tác tổ chức xây dựng Đảng. Xây dựng Đảng vững mạnh về tổ chức đòi hỏi phải chú trọng chăm lo xây dựng đội ngũ đảng viên cả về số lượng và chất lượng. Đồng thời, công tác đảng viên tác động trực tiếp đến việc nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng. Đảng viên là thành tố cấu thành, là những tế bào làm nên tổ chức đảng, đảng viên tốt sẽ là điều kiện, là tiền đề, là cơ sở để xây dựng nên tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh.

Trong những năm qua, công tác kết nạp đảng viên đạt kết quả tích cực. Tiêu chuẩn, điều kiện, quy trình, thủ tục kết nạp đảng viên cơ bản được tuân thủ nghiêm túc. Các quy trình, các bước triển khai thực hiện ở các tổ chức đảng đã được thực hiện đúng quy định. Việc thí điểm kết nạp chủ doanh nghiệp tư nhân đủ tiêu chuẩn vào Đảng đạt được một số kết quả bước đầu. Tình trạng thôn, bản chưa có tổ chức đảng, đảng viên đã cơ bản được khắc phục, góp phần tăng cường sự lãnh đạo của Đảng ở những địa bàn khó khăn, biên giới, hải đảo, nơi có đông đồng bào dân tộc thiểu số, tôn giáo. Công tác giáo dục, bồi dưỡng, rèn luyện đảng viên được nhiều tổ chức đảng chú trọng và lên kế hoạch cụ thể, đảm bảo việc chọn cử đảng viên đi đào tạo, bồi dưỡng đúng với quy định, phù hợp với chức trách, nhiệm vụ công việc được giao; làm cho đội ngũ đảng viên có sự thay đổi về nhận thức, nâng cao được trình độ về chuyên môn nghiệp vụ; chú trọng bồi dưỡng, rèn luyện đảng viên thông qua gương mẫu, nêu gương tốt, qua định hướng và giúp đỡ trực tiếp ở các công việc cụ thể. Công tác quán lý đảng viên có nhiều đổi mới: Thủ tục cho đảng viên được giảm, miễn sinh hoạt đảng chặt chẽ hơn; việc chuyển sinh hoạt đảng bảo đảm đúng nguyên tắc và tạo thuận lợi cho đảng viên. Công tác đánh giá, xếp loại đảng viên thực chất hơn và gắn với kết quả thực hiện nhiệm vụ chính trị của từng địa phương, cơ quan, đơn vị. Công tác khen thưởng, kỷ luật đảng viên được chú trọng và thực hiện kịp thời, chặt chẽ, đúng đối tượng. Công tác rà soát, sàng lọc, đưa những đảng viên không còn đủ tư cách ra khỏi Đảng được tiến hành thường xuyên, nghiêm túc hơn.

Tuy nhiên, kết nạp đảng viên một số nơi còn biểu hiện chạy theo số lượng, chưa coi trọng đúng mức chất lượng, chưa quan tâm đúng mức đến việc giáo dục quần chúng, nâng cao trình độ giác ngộ chính trị. Công tác phát triển đảng ở vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, nơi có đông đồng bào dân tộc thiểu số, tôn giáo, vùng nông thôn và trong các doanh nghiệp ngoài khu vực nhà nước còn nhiều khó khăn. Sinh hoạt chi bộ ở nhiều nơi vẫn còn hình thức, sinh hoạt chuyên đề chưa được coi trọng, tính chiến đấu trong tự phê bình và phê bình còn yếu. Công tác quản lý, giáo dục, rèn luyện đảng viên chưa được quan tâm đúng mức; việc rà soát, sàng lọc đảng viên chưa thường xuyên, thiếu cương quyết. Công tác đánh giá chất lượng tổ chức đảng ở cơ sở, đảng viên ở một số nơi chưa bảo đảm đúng thực chất. Nguyên nhân chủ yếu, là một số cấp ủy, tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên chưa nhận thức đầy đủ, sâu sắc tầm quan trọng của công tác đảng viên nên chưa thực sự quan tâm đến công tác phát triển đảng viên; công tác quản lý đảng viên có nơi còn bị buông lỏng; phân công nhiệm vụ cho đảng viên còn hình thức, chưa có kế hoạch và ít kiểm tra, giám sát việc đã phân công. Chế độ chính sách đối với cán bộ làm công tác đảng viên còn nhiều bất cập; đội ngũ cấp ủy viên ít được bồi dưỡng về kỹ năng, nghiệp vụ công tác xây dựng Đảng và những kiến thức mới về xây dựng Đảng. Nhiều đảng viên chưa thực sự hiểu đúng, hiểu đủ các nội dung của công tác đảng viên, còn chưa tự giác thực hiện hoặc làm không hết trách nhiệm và nghĩa vụ phải thực hiện.

Từ những vấn đề chung về công tác đảng viên trên, đòi hỏi nâng cao chất lượng công tác đảng viên là yêu cầu tất yếu, cấp thiết đối với đất nước ta đang bước vào kỷ nguyên phát triển mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, cần thực hiện những giải pháp cơ bản sau:

Một là, nâng cao nhận thức của cấp ủy, tổ chức đảng, đảng viên về vị trí, vai trò của đảng viên và sự cần thiết phải nâng cao chất lượng đảng viên

Tạo sự thống nhất cao về chính trị, tư tưởng của cấp ủy, tổ chức đảng, từng đảng viên đối với công tác đảng viên góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên và xác định chủ trương, giải pháp lãnh đạo chỉ đạo, xây dựng nội dung, xác định hình thức, biện pháp công tác đảng viên cho phù hợp với nhiệm vụ chính trị và đặc điểm của tổ chức đảng. Nâng cao bản lĩnh chính trị, năng lực lãnh đạo, kỹ năng và nghiệp vụ công tác đảng cho đội ngũ cấp ủy viên cơ sở, nhất là bí thư, cấp ủy. Tăng cường công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, bồi dưỡng lý tưởng cách mạng cho đảng viên.

Hai là, cụ thể hóa tiêu chuẩn đảng viên phù hợp với tình hình mới và đặc điểm từng địa phương, cơ quan, đơn vị

Tiêu chuẩn đảng viên là những chuẩn mực cơ bản về phẩm chất chính trị, đạo đức và năng lực của người đảng viên theo quy định của Đảng:

Có bản lĩnh chính trị vững vàng, tuyệt đối trung thành với lý tưởng và sự nghiệp cách mạng của Đảng, không có biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, hoang mang dao động trước mọi khó khăn, thách thức, tích cực thực hiện đường lối đổi mới của Đảng, hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị được giao; có ý thức giữ vững, nêu cao vai trò lãnh đạo của Đảng, truyền thống đoàn kết thống nhất trong Đảng, tình thương yêu đồng chí, đồng nghiệp; luôn tiên phong, gương mẫu, thực sự là chỗ dựa tin cậy của nhân dân.

Không ngừng học tập nâng cao trình độ và năng lực, có kiến thức cơ bản về quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước; có trình độ học vấn cao hơn mặt bằng chung của quần chúng nơi đảng viên công tác và sinh hoạt; có trình độ chuyên môn nghiệp vụ, kiến thức về kinh tế, văn hóa, xã hội đủ sức hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao; có năng lực tổ chức thực tiễn, năng lực vận động và lãnh đạo quần chúng; chống bảo thủ và trì trệ, biểu hiện ở sự tự thoả mãn với những gì đã có mà không thấy hết đòi hỏi ngày một cao của công cuộc đổi mới.

Có tinh thần trách nhiệm cao, gương mẫu đi đầu trong công tác, đặt lợi ích của Đảng và Tổ quốc lên trên; liên hệ mật thiết với nhân dân, tôn trọng và bảo vệ quyền làm chủ của nhân dân; có lối sống trong sạch, lành mạnh, chấp hành tốt đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, không có biểu hiện suy thoái về đạo đức, lối sống, quan liêu, tham nhũng, lãng phí và kiên quyết đấu tranh chống các hiện tượng tiêu cực trong xã hội; gia đình gương mẫu, tiến bộ. Chú trọng phát hiện, bồi dưỡng kết nạp vào Đảng những đoàn viên, thanh niên ưu tú, trưởng thành trong lao động, học tập, công tác; quan tâm phát triển đảng viên là công nhân, trí thức, doanh nhân để tạo nguồn cán bộ cho hệ thống chính trị các cấp.

Việc kết nạp đảng viên và công nhận đảng viên chính thức phải bảo đảm đúng tiêu chuẩn, điều kiện, quy trình, thủ tục theo quy định; đặc biệt phải coi trọng tiêu chuẩn giác ngộ chính trị, đạo đức, lối sống và năng lực công tác; cần kết nạp vào Đảng những quần chúng ưu tú có động cơ vào Đảng đúng đắn, được rèn luyện trong thực tiễn, phát huy vai trò tiền phong, gương mẫu, có liên hệ với quần chúng và được quần chúng tín nhiệm.

Ba là, tăng cường công tác giáo dục, rèn luyện, phân công và quản lý đảng viên

Tăng cường công tác giáo dục, rèn luyện đảng viên, kiên định lập trường tư tưởng, nêu cao vai trò tiền phong, gương mẫu, có phẩm chất đạo đức cách mạng, có ý thức tổ chức kỷ luật và năng lực hoàn thành các nhiệm vụ được giao; phát huy tinh thần chủ động, sáng tạo và tính tự giác của người đảng viên. Chủ động khắc phục những biểu hiện phai nhạt lý tưởng, chủ nghĩa cơ hội, thực dụng, vụ lợi, cá nhân, trung bình chủ nghĩa; bảo vệ những đảng viên trung thực, thẳng thắn trong đấu tranh chống tiêu cực, lãng phí.

Thực hiện nghiêm túc các chế độ sinh hoạt đảng theo quy định. Giao nhiệm vụ cho đảng viên cần phù hợp với khả năng, điều kiện, sở trường của đảng viên; kịp thời động viên, khích lệ đảng viên thực hiện tốt nhiệm vụ. Nắm chắc những biểu hiện về đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên và thực hiện chính xác việc đánh giá, xếp loại đảng viên hằng năm. Qua đó, kịp thời phát hiện những đảng viên suy thoái, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”. Nghiêm túc xây dựng cam kết tu dưỡng, rèn luyện, thực hiện các nghị quyết, quy định của Đảng và kiểm tra, giám sát việc thực hiện cam kết.

Tăng cường quản lý đảng viên về lập trường tư tưởng chính trị, việc chấp hành Cương lĩnh chính trị, Điều lệ Đảng, các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Quản lý và giáo dục đảng viên thực hiện đúng việc phát ngôn, viết bài, cung cấp tài liệu, đưa tin trên các phương tiện thông tin đại chúng, trên Internet, các trang mạng xã hội... theo quy định. Tuyên truyền, giáo dục và quản lý đảng viên nói, làm đúng nghị quyết của Đảng. Quản lý tốt việc chấp hành chế độ sinh hoạt đảng, việc thực hiện tự phê bình và phê bình, kịp thời phát hiện và xử lý các trường hợp vi phạm chế độ sinh hoạt đảng. Chấp hành nghiêm túc những quy định về việc giới thiệu đảng viên giữ mối liên hệ với tổ chức đảng và nhân dân nơi cư trú. Nâng cao chất lượng đánh giá, xếp loại đảng viên và công tác khen thưởng và kỷ luật đảng viên.

Bốn là, thường xuyên rà soát, sàng lọc, kiên quyết đưa những đảng viên không còn đủ tư cách ra khỏi Đảng

Đề cao tính kỷ luật, kỷ cương của Đảng, tính chiến đấu, tự phê bình và phê bình, nâng cao trách nhiệm đảng viên trong sinh hoạt chi bộ. Kịp thời phát hiện, làm rõ những đảng viên không hoàn thành nhiệm vụ, không thực hiện đúng chế độ chuyển sinh hoạt, vi phạm kỷ luật Đảng, pháp luật Nhà nước, thiếu gương mẫu, uy tín trong nhân dân thấp. Chủ động phát hiện những đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, những đảng viên vi phạm kỷ luật Đảng đến mức không còn đủ tư cách đảng viên và những đảng viên tự bỏ sinh hoạt đảng... để kịp thời đưa ra khỏi Đảng. Thủ tục tiến hành đưa những đảng viên không đủ tư cách ra khỏi Đảng phải đúng các bước theo quy định. Thường xuyên rà soát, đơn giản hóa quy trình, thủ tục và đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác đảng viên.

Năm là, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo, kiểm tra của cấp ủy cấp trên

Cấp ủy cấp trên, nhất là cấp trên trực tiếp của tổ chức cơ sở đảng, phải hướng về cơ sở và đi sâu, đi sát cơ sở; thường xuyên chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra việc thực hiện công tác đảng viên ở cơ sở; phân công ủy viên ban thường vụ, cấp ủy viên trực tiếp phụ trách cơ sở; có kế hoạch, quy định thời gian làm việc với cấp ủy, chính quyền, đoàn thể chính trị - xã hội ở cơ sở để nắm chắc tình hình, cùng cơ sở tháo gỡ khó khăn; tăng cường đầu tư kinh phí để xây dựng cơ sở vật chất, bảo đảm điều kiện làm việc và trang thiết bị cần thiết phục vụ công tác đảng ở cơ sở.

Thực hiện kiểm tra, giám sát thường xuyên, toàn diện, công khai, dân chủ, nghiêm túc, thận trọng và chặt chẽ. Qua kiểm tra, giám sát để kịp thời nhắc nhở, cảnh báo, chấn chỉnh, ngăn chặn những hành vi vi phạm chủ trương, đường lối, quỵ định của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, sự thiếu gương mẫu của đảng viên; đồng thời, kiên quyết xử lý những đảng viên vi phạm. Định kỳ sơ kết, tổng kết công tác đảng viên, qua đó chấn chỉnh và đưa công tác đảng viên vào nền nếp; thực hiện việc giao cấp ủy cơ sở tự kiểm tra, rà soát các mặt công tác đảng viên và báo cáo kết quả với cấp ủy cấp trên.

Tài liệu nghiên cứu:

1. Đảng Cộng sản Việt Nam: Điều lệ Đảng Cộng sản Việt Nam, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, H., 2016.

2. Đảng Cộng sản Việt Nam: Nghị quyết số 21-NQ/TƯ, ngày 16/6/2022 về tăng cường củng cố, xây dựng tổ chức cơ sở đảng và nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên trong giai đoạn mới của ban Chấp hành Trung ương Đảng, khóa XIII, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, H., 2022.

3. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, H., 2021, t.II.