Công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, tái định cư trong các vùng dự án trên địa bàn Lâm Đồng thời gian vừa qua đã được thực hiện một cách chặt chẽ, đúng pháp luật.
Công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, tái định cư trong các vùng dự án trên địa bàn Lâm Đồng thời gian vừa qua đã được thực hiện một cách chặt chẽ, đúng pháp luật. Quyền dân chủ trực tiếp bàn bạc và quyết định những vấn đề liên quan đến lợi ích chính đáng, hợp pháp của người dân khi Nhà nước thu hồi đất để sử dụng vào mục đích quốc phòng, quan ninh, lợi ích công cộng, mục đích phát triển kinh tế trên địa bàn luôn được quan tâm và tạo điều kiện để nhân dân phát huy đúng trình tự, quy định.
Được sự lãnh đạo, chỉ đạo thường xuyên, kịp thời của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh và sự nỗ lực của các ngành, các cấp, các địa phương nên công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, tái định cư trong thời gian qua đạt được những kết quả nhất định và nhìn chung đã được thực hiện đảm bảo tính công bằng, công khai, quan tâm đến lợi ích chính đáng, hợp pháp của người dân. Kết quả tính toán bồi thường, hỗ trợ đã được đại đa số người dân đồng tình, chấp thuận. Nếu tính cả lợi thế được mua nhà, giao quyền sử dụng đất thì người dân đã đảm bảo được quyền lợi của mình và không bị thiệt thòi nhiều khi nhà nước thu hồi đất. Quy trình thực hiện công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng được thực hiện từ cơ sở một cách chặt chẽ: Tiến hành phát tờ kê khai cho các hộ dân bị ảnh hưởng bởi dự án và hướng dẫn việc kê khai, trong đó ghi rõ nguyện vọng tái định cư hoặc chuyển đổi nghề nghiệp (nếu có). Sau đó mới tiến hành kiểm tra xác định nội dung kê khai, thực hiện kiểm kê đất đai, tài sản gắn liền với đất bị thu hồi để làm căn cứ xây dựng phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư, trình thẩm định và phê duyệt theo quy định (việc kiểm kê, kiểm tra có sự tham gia của người bị thu hồi đất và chính quyền địa phương sở tại). Bên cạnh đó, những thông tin liên quan đến quy hoạch xây dựng các dự án được công bố công khai cho nhân dân trong vùng bị ảnh hưởng bởi dự án. Đặc biệt sau khi các tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng thực hiện xong phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư thì phải được lấy ý kiến của người dân trước khi trình thẩm định và trình cấp có thẩm quyền phê duyệt. Nếu có nhiều ý kiến không tán thành thì phải giải thích rõ hoặc xem xét, điều chỉnh trước khi trình thẩm định và trình phê duyệt theo quy định.
Tuy nhiên, quá trình thực hiện công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, tái định cư trong các vùng dự án trên địa bàn tỉnh vẫn còn bất cập. Ở nơi này, nơi khác vẫn có một bộ phận cán bộ, đảng viên chưa thật sự nhiệt tình, có trách nhiệm cao, cá biệt còn lợi dụng chức trách, nhiệm vụ được giao để trục lợi. Mặc dù các chính trách về bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng, tái định cư luôn được quan tâm, xem xét bổ dung, sửa đổi kịp thời theo hướng ngày càng có lợi nhiều hơn cho người sử dụng đất khi Nhà nước thu hồi đất, nhưng vẫn có không ít các hộ dân khi bị thu hồi đất còn băn khoăn, lo lắng và có tâm lý là không muốn bị thu hồi đất, bị di dời, giải tỏa, làm xáo trộn cuộc sống của họ… nên đã có những phản ứng dẫn đến công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng gặp nhiều khó khăn, không đáp ứng được yêu cầu và tiến độ bàn giao mặt bằng. Theo ông Huỳnh Văn Chín – Giám đốc Sở Tài nguyên – Môi trường tỉnh, để thực hiện tốt công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, tái định cư trong thời gian tới các tổ chức, các cơ quan chuyên môn, các tổ chức mặt trận, đoàn thể từ tỉnh đến cơ sở và đơn vị có liên quan phải gắn việc thực hiện quy chế dân chủ với cách cách thủ tục hành chính. Tổ chức đối thoại, lắng nghe ý kiến và giải quyết kịp thời những tâm tư, nguyện vọng chính đáng cũng như những bức xúc của dân trước khi lập phương án và công khai phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư. Cần minh bạch và công khai hóa những thông tin liên quan đến việc xây dựng của dự án; đồng thời phải thường xuyên tuyên truyền, phổ biến pháp luật về đất đai để nhân dân nhận thức đẩy đủ về quyền và nghĩa vụ của người sử dụng khi Nhà nước thu hồi đất. Tăng cường việc đối thoại hai chiều và nhiều chiều giữa bộ máy quản lý với người dân trong việc giải quyết những vấn đề nảy sinh khi triển khai thực hiện các dự án đầu tư.
Các tổ chức thực hiện công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, tái định cư cần phải tranh thủ sự phối hợp cộng tác của số đồng người dân đồng tình, ủng hộ việc quy ghoạch giải tỏa của Nhà nước để tuyên truyền, vận động những người dân còn có những băn khoăn cùng hợp tác, từ đó cô lập những cá biệt gây khó khăn, không hợp tác trong việc di dời, giải tỏa, bàn giao mặt bằng cho dự án. Chú trọng dân chủ song phải đề cao pháp luật, xiết chặt kỷ luật, kỷ cương. Phải đổi mới phong cách làm việc, thực hiện theo phương châm “Trọng dân, gần dân, hiểu dân, học dân và có trách nhiệm với dân; nghe dân nói, nói dân hiểu, làm dân tin”.
Được sự lãnh đạo, chỉ đạo thường xuyên, kịp thời của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh và sự nỗ lực của các ngành, các cấp, các địa phương nên công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, tái định cư trong thời gian qua đạt được những kết quả nhất định và nhìn chung đã được thực hiện đảm bảo tính công bằng, công khai, quan tâm đến lợi ích chính đáng, hợp pháp của người dân. Kết quả tính toán bồi thường, hỗ trợ đã được đại đa số người dân đồng tình, chấp thuận. Nếu tính cả lợi thế được mua nhà, giao quyền sử dụng đất thì người dân đã đảm bảo được quyền lợi của mình và không bị thiệt thòi nhiều khi nhà nước thu hồi đất. Quy trình thực hiện công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng được thực hiện từ cơ sở một cách chặt chẽ: Tiến hành phát tờ kê khai cho các hộ dân bị ảnh hưởng bởi dự án và hướng dẫn việc kê khai, trong đó ghi rõ nguyện vọng tái định cư hoặc chuyển đổi nghề nghiệp (nếu có). Sau đó mới tiến hành kiểm tra xác định nội dung kê khai, thực hiện kiểm kê đất đai, tài sản gắn liền với đất bị thu hồi để làm căn cứ xây dựng phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư, trình thẩm định và phê duyệt theo quy định (việc kiểm kê, kiểm tra có sự tham gia của người bị thu hồi đất và chính quyền địa phương sở tại). Bên cạnh đó, những thông tin liên quan đến quy hoạch xây dựng các dự án được công bố công khai cho nhân dân trong vùng bị ảnh hưởng bởi dự án. Đặc biệt sau khi các tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng thực hiện xong phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư thì phải được lấy ý kiến của người dân trước khi trình thẩm định và trình cấp có thẩm quyền phê duyệt. Nếu có nhiều ý kiến không tán thành thì phải giải thích rõ hoặc xem xét, điều chỉnh trước khi trình thẩm định và trình phê duyệt theo quy định.
Tuy nhiên, quá trình thực hiện công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, tái định cư trong các vùng dự án trên địa bàn tỉnh vẫn còn bất cập. Ở nơi này, nơi khác vẫn có một bộ phận cán bộ, đảng viên chưa thật sự nhiệt tình, có trách nhiệm cao, cá biệt còn lợi dụng chức trách, nhiệm vụ được giao để trục lợi. Mặc dù các chính trách về bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng, tái định cư luôn được quan tâm, xem xét bổ dung, sửa đổi kịp thời theo hướng ngày càng có lợi nhiều hơn cho người sử dụng đất khi Nhà nước thu hồi đất, nhưng vẫn có không ít các hộ dân khi bị thu hồi đất còn băn khoăn, lo lắng và có tâm lý là không muốn bị thu hồi đất, bị di dời, giải tỏa, làm xáo trộn cuộc sống của họ… nên đã có những phản ứng dẫn đến công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng gặp nhiều khó khăn, không đáp ứng được yêu cầu và tiến độ bàn giao mặt bằng. Theo ông Huỳnh Văn Chín – Giám đốc Sở Tài nguyên – Môi trường tỉnh, để thực hiện tốt công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, tái định cư trong thời gian tới các tổ chức, các cơ quan chuyên môn, các tổ chức mặt trận, đoàn thể từ tỉnh đến cơ sở và đơn vị có liên quan phải gắn việc thực hiện quy chế dân chủ với cách cách thủ tục hành chính. Tổ chức đối thoại, lắng nghe ý kiến và giải quyết kịp thời những tâm tư, nguyện vọng chính đáng cũng như những bức xúc của dân trước khi lập phương án và công khai phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư. Cần minh bạch và công khai hóa những thông tin liên quan đến việc xây dựng của dự án; đồng thời phải thường xuyên tuyên truyền, phổ biến pháp luật về đất đai để nhân dân nhận thức đẩy đủ về quyền và nghĩa vụ của người sử dụng khi Nhà nước thu hồi đất. Tăng cường việc đối thoại hai chiều và nhiều chiều giữa bộ máy quản lý với người dân trong việc giải quyết những vấn đề nảy sinh khi triển khai thực hiện các dự án đầu tư.
Các tổ chức thực hiện công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, tái định cư cần phải tranh thủ sự phối hợp cộng tác của số đồng người dân đồng tình, ủng hộ việc quy ghoạch giải tỏa của Nhà nước để tuyên truyền, vận động những người dân còn có những băn khoăn cùng hợp tác, từ đó cô lập những cá biệt gây khó khăn, không hợp tác trong việc di dời, giải tỏa, bàn giao mặt bằng cho dự án. Chú trọng dân chủ song phải đề cao pháp luật, xiết chặt kỷ luật, kỷ cương. Phải đổi mới phong cách làm việc, thực hiện theo phương châm “Trọng dân, gần dân, hiểu dân, học dân và có trách nhiệm với dân; nghe dân nói, nói dân hiểu, làm dân tin”.
HỒ LAN
