Tham nhũng tiếp tục là thách thức lớn

Đó là nhận định thẳng thắn được nêu trong Báo cáo của Chính phủ về công tác phòng chống tham nhũng năm 2012 do Tổng Thanh tra Chính phủ Huỳnh Phong Tranh trình bày tại phiên họp UBTVQH chiều 19/9.

Đó là nhận định thẳng thắn được nêu trong Báo cáo của Chính phủ về công tác phòng chống tham nhũng năm 2012 do Tổng Thanh tra Chính phủ Huỳnh Phong Tranh trình bày tại phiên họp UBTVQH chiều 19/9.

Thẩm tra báo cáo của Chính phủ, Ủy ban Tư pháp của Quốc hội nhận định, việc phát hiện tham nhũng và kiến nghị xử lý về hình sự thông qua công tác thanh tra tuy có tăng về số vụ nhưng lại giảm về số đối tượng. Công tác kiểm toán trong năm qua không chuyển vụ việc nào có dấu hiệu tội phạm về tham nhũng sang cơ quan điều tra xử lý hình sự. Hầu như không có cơ quan, tổ chức, đơn vị nào phát hiện được vụ việc tham nhũng thông qua công tác tự kiểm tra của cơ quan, tổ chức, đơn vị mình. Nhưng điều đáng nói hơn là trong quá trình thanh tra, kiểm toán không phát hiện hành vi tham nhũng, nhưng sau đó các cơ quan khác lại phát hiện và xử lý được nhiều hành vi tham nhũng.
 

Vẫn theo Ủy ban Tư pháp, số vụ án tham nhũng được phát hiện và xử lý trong năm 2012 tuy có tăng, nhưng vẫn chưa tương xứng với tình hình tham nhũng đang diễn ra; số tài sản, đất đai sai phạm rất lớn nhưng thu hồi được còn rất ít. Nổi lên là tình hình tham nhũng trong lĩnh vực ngân hàng, tài chính và lạm quyền trong khi thi hành công vụ tại địa phương trong năm qua tăng cao, gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng, nhưng vẫn chưa có biện pháp khắc phục.

Trong khi khả năng phát hiện tham nhũng còn yếu thì những vụ tham nhũng đã được đưa ra ánh sáng lại chưa được xử lý nghiêm. Qua khảo sát của Ủy ban Tư pháp, đa số vụ việc có dấu hiệu tội phạm tham nhũng được phát hiện nhưng chỉ bị xử lý kỷ luật; án tham nhũng được đình chỉ ở một số địa phương còn cao. Nhiều vụ án, bị can trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử đã được thay đổi sang tội danh nhẹ khác hơn.

Thực tế cho thấy, một số vụ án lớn, gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng đối với tài sản của Nhà nước nhưng lại không phát hiện được hành vi tham nhũng hoặc ban đầu khởi tố, điều tra về hành vi tham nhũng nhưng sau đó lại chuyển sang các tội danh khác nhẹ hơn như tội cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng, tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng… Nhiều vụ án tham nhũng được xét xử dưới khung hình phạt, cho hưởng án treo, cải tạo không giam giữ, phạt tiền, phạt cảnh cáo chiếm tỉ lệ cao; có nơi việc áp dụng điều 47 của Bộ luật hình sự để xử dưới khung hình phạt chiếm tới trên 80% và cho hưởng án treo, cải tạo không giam giữ chiếm trên 50%.

Hiến kế phòng chống tham nhũng, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Nguyễn Văn Giàu đề nghị: “Năm tới phải lựa chọn khâu đột phá trong công tác này. Tôi cho rằng nên làm mạnh vấn đề trách nhiệm người đứng đầu, cụ thể là người đứng đầu phải từ chức hoặc chịu kỷ luật Đảng nếu để xảy ra tham nhũng nghiêm trọng trong đơn vị mình phụ trách”.

Kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch QH Uông Chu Lưu yêu cầu Chính phủ phối hợp với cơ quan thẩm tra hoàn thiện báo cáo, trình QH thảo luận tại tổ và tại hội trường trong kỳ họp tới. Trích dẫn câu nói của một đồng chí lãnh đạo mà ông tâm đắc, Phó Chủ tịch QH mong muốn: “Công tác phòng chống tham nhũng của chúng ta phải làm đảm bảo cho các cơ quan quyền lực đều vận hành trong ánh sáng”.

TS (tổng hợp)