Nói đến phẩm chất "Bộ đội Cụ Hồ" là nói đến những đặc trưng cơ bản, những chuẩn mực giá trị về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, phong cách của người quân nhân cách mạng mà không ai có thể phủ nhận được. Vấn đề quan trọng là phải khẳng định những giá trị cốt lõi, bền vững, những giá trị mang tính đặc thù của phẩm chất "Bộ đội Cụ Hồ" để củng cố các giá trị truyền thống;
Nói đến phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” là nói đến những đặc trưng cơ bản, những chuẩn mực giá trị về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, phong cách của người quân nhân cách mạng mà không ai có thể phủ nhận được. Vấn đề quan trọng là phải khẳng định những giá trị cốt lõi, bền vững, những giá trị mang tính đặc thù của phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” để củng cố các giá trị truyền thống; đồng thời bổ sung những giá trị mới nhằm không ngừng phát huy, phát triển nhân cách “Bộ đội Cụ Hồ” trong thời đại mới. Trong bài viết này, xin được nêu khái quát những giá trị cơ bản nhất, nhân tố quyết định sự tồn tại và phát triển của bản chất Bộ đội Cụ Hồ suốt hơn 70 năm qua. Đó là:
(1) Lòng trung thành vô hạn với dân tộc, kiên quyết chiến đấu hy sinh vì độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Đây là một phẩm chất cao quý, có tính đặc trưng của các lực lượng vũ trang cách mạng; phản ánh bản chất giai cấp, bản chất cách mạng và tính dân tộc của QĐNDVN. Và từ ngày thành lập đến nay, dù trong hoàn cảnh nào, Quân đội ta vẫn phát huy cao nhất lòng yêu nước, tinh thần tự hào dân tộc, kiên định con đường phát triển mà dân tộc đã chọn.
(2) Tuân thủ sự lãnh đạo của Đảng và Bác Hồ là một nguyên tắc cơ bản, bất di, bất dịch được QĐNDVN hết sức tự giác thực hiện và trở thành một truyền thống tốt đẹp. Đảng ta rất tự hào về Quân đội ta, một quân đội anh hùng của một dân tộc anh hùng luôn luôn trung thành sắt son với Đảng, là công cụ vũ trang, là lực lượng chính trị rất tin cậy của Đảng và Nhà nước, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ mà Đảng và Nhà nước giao phó. Có được truyền thống đó là nhờ bản thân cán bộ, chiến sĩ, nhân viên quốc phòng trong toàn quân thấm nhuần sâu sắc chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và nhiệm vụ chính trị của Quân đội.
(3) Được nhân dân sinh thành, nuôi dưỡng, đùm bọc, chăm lo về mọi mặt, nên QĐNDVN luôn “hiếu với dân”; đã làm hết mình vì nhân dân để đáp lại công lao và tấm lòng của nhân dân. Mối quan hệ gắn bó tốt đẹp giữa quân đội và nhân dân trong thời chiến cũng như thời bình là một minh chứng hùng hồn cho giá trị truyền thống “hiếu với dân” của quân đội ta; tạo nên hình ảnh sống động, cao đẹp về “Bộ đội Cụ Hồ”. Nét phẩm chất, hình ảnh đó sống mãi và không bao giờ phai mờ trong con tim, khối óc của nhân dân.
(4) Có tinh thần đoàn kết nội bộ, thương yêu đồng chí, đồng đội, ý chí tự lực, tự cường, cùng nhau vượt qua mọi gian khổ, hy sinh để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Đây là nét truyền thống được hội tụ, kết tinh của bản lĩnh chính trị và tính nhân văn cao đẹp của QĐNDVN, góp phần tạo nên sức mạnh to lớn nói chung, đặc biệt là sức mạnh tinh thần.
(5) Giữ gìn và phát triển các quan hệ tốt đẹp với nhân dân và quân đội các nước anh em, đặc biệt là các nước láng giềng, và đối xử nhân đạo với tù binh trong chiến tranh. Đó là tình nghĩa thủy chung, son sắt của Quân đội ta với nhân dân, quân đội Lào, Cam-pu-chia, Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa trước đây, mà đến nay vẫn tiếp tục giữ gìn, phát huy một cách tốt đẹp.
Phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” được thể hiện sâu sắc, cô đúc ngay trong lời khen tặng của Chủ tịch Hồ Chí Minh dành cho QĐNDVN: “Quân đội ta trung với Đảng, hiếu với dân, sẵn sàng chiến đấu, hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì chủ nghĩa xã hội. Nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng”. Những nét phẩm chất tiêu biểu ấy đã trở thành đỉnh cao về hình tượng của người chiến sĩ QĐNDVN; là hình mẫu về con người mới có lý tưởng cao đẹp, đạo đức trong sáng, có mục tiêu chiến đấu là vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì hạnh phúc của nhân dân.
Nhận thức rõ giá trị to lớn của phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”, những năm qua, QĐNDVN đã thường xuyên quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, quán triệt, hướng dẫn, giáo dục cho mọi cán bộ, chiến sĩ thường xuyên rèn luyện, trau dồi về những phẩm chất tốt đẹp này. Đồng thời, đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh theo Chỉ thị 03-CT/TW của Bộ Chính trị (khóa XI) và Cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ” do Thường vụ Quân ủy Trung ương phát động. Đây là sự thể hiện sâu sắc tình cảm, trách nhiệm của Quân đội ta đối với Đảng, Bác Hồ kính yêu và là biện pháp cụ thể đảm bảo cho giá trị, phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” luôn được phát huy và tỏa sáng trong lòng nhân dân.
Hiện nay, tình hình thế giới có những diễn biến phức tạp, tiềm ẩn nhiều yếu tố đan xen, thách thức khó lường; khu vực châu Á-Thái Bình Dương tiếp tục phát triển năng động, nhưng còn tồn tại nhiều yếu tố gây mất ổn định, tranh chấp lãnh thổ, biển, đảo diễn biến căng thẳng, phức tạp. Đối với nước ta, các thế lực thù địch tiếp tục thực hiện “diễn biến hòa bình” để thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” dưới các chiêu bài “dân chủ”, “nhân quyền”, “tôn giáo”, “dân tộc” nhằm thay đổi chế độ chính trị ở Việt Nam; cùng với đó là những tác động của điều kiện kinh tế, xã hội, nhất là mặt trái của kinh tế thị trường... Từ đó, việc giữ vững và phát huy phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” trong tình hình hiện nay càng có ý nghĩa quan trọng và cần chú trọng một số nội dung, giải pháp sau đây:
Một là, phải tăng cường sự lãnh đạo, giáo dục của Đảng; chăm lo xây dựng hệ thống tổ chức đảng trong quân đội trong sạch, vững mạnh, đủ sức lãnh đạo hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao; tăng cường rèn luyện đội ngũ cán bộ, đảng viên trong quân đội thực sự là “hạt nhân”, là “nòng cốt” của toàn quân trong giữ vững và phát huy phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”, nhân tố quyết định sự trưởng thành và chiến thắng của quân đội ta.
Hai là, Nhà nước, chính quyền các cấp phải chăm lo xây dựng quân đội; quan tâm đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp quản lý; từng bước nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của bộ đội; hoàn thiện, bổ sung các chính sách, chế độ đối với quân đội và hậu phương quân đội, quan tâm đến sự trưởng thành và vững mạnh của quân đội. Đây là yếu tố giữ vai trò rất quan trọng trong giữ vững và phát huy phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”.
Ba là, Quân đội ta từ nhân dân mà ra, vì nhân dân mà chiến đấu; vì vậy, thời chiến cũng như thời bình phải luôn luôn gắn bó máu thịt với nhân dân “như cá với nước”. Vì vậy, được sự thương yêu, đùm bọc, giúp đỡ của nhân dân một cách trực tiếp và thông qua vai trò của các đoàn thể, nhất là Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam và Hội Cựu chiến binh Việt Nam là điều kiện tiên quyết trong giữ vững và phát huy phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”.
Bốn là, vai trò của quân đội trong giữ vững và phát huy phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” là yếu tố có tính quyết định trực tiếp nhất. Điều này yêu cầu toàn thể cán bộ, chiến sĩ quân đội phải có nhận thức và hành động đúng đắn; phải coi đây là công việc quan trọng, thường xuyên, lâu dài; từ đó ra sức nỗ lực phấn đấu, rèn luyện trong thực tiễn huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, chiến đấu, công tác và lao động sản xuất, cũng như trong cuộc sống sinh hoạt. Đồng thời phải kiên quyết đấu tranh với mọi biểu hiện sai trái, thoái hóa, biến chất, đặc biệt là chủ nghĩa cá nhân… trái ngược với phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” trong mỗi cán bộ, chiến sỹ.
Trước yêu cầu, nhiệm vụ của cách mạng, nhiệm vụ của QĐNDVN trong tình hình mới, yêu cầu toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta phải tiếp tục quán triệt, nắm vững đường lối, quan điểm, mục tiêu, phương châm lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng về nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc được thể hiện trong các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, nhất là Nghị quyết Trung ương 8 (khóa XI) về “Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới”; ra sức xây dựng Quân đội ta vững mạnh toàn diện, nâng cao chất lượng tổng hợp và khả năng sẵn sàng chiến đấu cao, trong đó tập trung xây dựng quân đội nhân dân theo hướng cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại. Bản thân Quân đội phải nỗ lực rèn luyện, phấn đấu triển khai thực hiện tốt Cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ”, tiếp tục giữ vững và phát huy phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” trong thời kỳ mới.
VĂN NHÂN
