Ngay từ khi mới thành lập, Đảng ta đã nhận thức sâu sắc về vai trò đặc biệt quan trọng của tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên cũng như của toàn xã hội đối với sự phát triển của cách mạng Việt Nam. Từ đó, Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đặc biệt coi trọng việc giáo dục tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống cho cán bộ, đảng viên, đồng thời chống chủ nghĩa cá nhân.
Ngay từ khi mới thành lập, Đảng ta đã nhận thức sâu sắc về vai trò đặc biệt quan trọng của tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên cũng như của toàn xã hội đối với sự phát triển của cách mạng Việt Nam. Từ đó, Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đặc biệt coi trọng việc giáo dục tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống cho cán bộ, đảng viên, đồng thời chống chủ nghĩa cá nhân.
Trong thời kỳ đổi mới, phát triển nền kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế, do tác động của nhiều nhân tố, dẫn đền tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên diễn biến phức tạp. Điều này đã được nêu trong văn kiện các Đại hội Đảng và nhiều hội nghị Trung ương, coi đó là một trong bốn nguy cơ cần đấu tranh phòng, chống. Đồng thời xác định việc ngăn chặn và đẩy lùi tình trạng này là nhiệm vụ vừa cấp bách vừa cơ bản lâu dài, có ý nghĩa sống còn của Đảng và chế độ.
Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 khóa XI nhận định: “Một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, trong đó có những đảng viên giữ vị trí lãnh đạo, quản lý, kể cả một số cán bộ cao cấp, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống với những biểu hiện khác nhau về sự phai nhạt lý tưởng, sa vào chủ nghĩa cá nhân ích kỷ, cơ hội, thực dụng, chạy theo danh lợi, tiền tài, kèn cựa địa vị, cục bộ, tham nhũng, lãng phí, tùy tiện, vô nguyên tắc...”. Do đó đã “làm giảm sút lòng tin của nhân dân đối với Đảng; nếu không được sửa chữa sẽ là thách thức đối với vai trò lãnh đạo của Đảng và sự tồn vong của chế độ”. Văn kiện Đại hội XII của Đảng cũng chỉ rõ: “Tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên chưa bị đẩy lùi; có mặt, có bộ phận còn diễn biến phức tạp hơn”.
Nguyên nhân của tình trạng này liên quan đến rất nhiều yếu tố khách quan có, chủ quan có, nhưng trong đó đặc biệt do nguyên nhân chủ quan là công tác giáo dục chính trị, tư tưởng cho cán bộ, đảng viên kém hiệu quả; chưa coi trọng đúng mức nhiệm vụ giáo dục chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, xem nhẹ giáo dục đạo đức cách mạng; một bộ phận cán bộ, đảng viên thiếu tu dưỡng, rèn luyện và học tập, để chủ nghĩa cá nhân phát triển, chi phối, làm tha hóa phẩm chất của người đảng viên; công tác quản lý cán bộ, đảng viên bị buông lỏng cùng với những yếu kém trong quản lý nhà nước, quản lý xã hội tạo cơ hội cho tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống diễn biến ngày càng phức tạp hơn.
Trước tình hình đó, Đảng ta yêu cầu phải “kiên quyết đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, trước hết là cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp để nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng, củng cố niềm tin của đảng viên và của nhân dân đối với Đảng”. Đây là một nhiệm vụ tranh đầy gay go, phức tạp, đòi hỏi phải được tiến hành đồng bộ các nhóm giải pháp vừa có tính đột phá, quyết liệt, vừa rất cơ bản, lâu dài, kiên trì, thường xuyên; trong đó phải đặc biệt coi trọng các giải pháp liên quan đến công tác chính trị tư tưởng trong Đảng, trong xã hội.
Trước hết, phải đổi mới công tác tư tưởng, lý luận theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XII của Đảng. Trong đó tập trung đổi mới nội dung, phương thức, nâng cao hơn nữa tính chiến đấu, tính thuyết phục, hiệu quả của công tác tư tưởng; đổi mới công tác tuyên truyền, giáo dục chính trị, đạo đức, lối sống cho cán bộ, đảng viên; đấu tranh, ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống; ngăn chặn, đẩy lùi những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”; tăng cường đấu tranh làm thất bại âm mưu “diễn biến hòa bình”của các thế lực thù địch; chủ động ngăn chặn, phản bác các thông tin, quan điểm xuyên tạc, sai trái, thù địch…
Thứ hai, đẩy mạnh tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận nhằm lý giải có sức thuyết phục con đường đi lên CNXH của Việt Nam; coi trọng việc giáo dục chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, quan điểm đổi mới của Đảng nhằm kiên định mục tiêu, lý tưởng cách mạng, tăng cường sự thống nhất ý chí, hành động trong Đảng, trong xã hội. Đổi mới tư duy, phát triển lý luận về đạo đức, xây dựng hệ thống các giá trị, chuẩn mực đạo đức phù hợp với yêu cầu của đất nước trong thời kỳ đổi mới, đẩy mạnh CNH, HĐH và hội nhập quốc tế; đẩy mạnh, nâng cao chất lượng nghiên cứu và truyền bá tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức.
Thứ ba, tăng cường rèn luyện phẩm chất đạo đức cách mạng, chống chủ nghĩa cá nhân, cơ hội, thực dụng trong cán bộ, đảng viên và nhân dân; thực sự coi trọng việc giáo dục đạo đức, lối sống cho cán bộ, đảng viên. Đấu tranh quyết liệt, không khoan nhượng với những biểu hiện về phai nhạt lý tưởng cách mạng, sa vào chủ nghĩa cá nhân ích kỷ, cơ hội, thực dụng, chạy theo danh lợi, tiền tài, kèn cựa địa vị, cục bộ, tham nhũng, lãng phí, vô nguyên tắc, vô tổ chức, kỷ luật…
Thứ tư, tập trung đổi mới và tạo đột phá trong công tác tuyên truyền, giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống cho cán bộ, đảng viên; tăng cường hơn nữa sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy đảng đối với công tác tư tưởng, công tác báo chí, xuất bản, hoạt động văn học, nghệ thuật theo đúng định hướng của Đảng và Nhà nước. Công tác chính trị tư tưởng, báo chí, xuất bản, văn học, nghệ thuật phải quán triệt phương châm: Tuyên truyền, nêu gương người tốt, việc tốt; lấy cái đẹp dẹp cái xấu, lấy tích cực để đẩy lùi tiêu cực…
Thứ năm, đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức và phong cách Hồ Chí Minh theo tinh thần Chỉ thị số 05-CT/TW, ngày 15-5-2016 của Bộ Chính trị một cách thiết thực, hiệu quả; phát huy vai trò chủ động, tự giác của cán bộ, đảng viên và trở thành công việc thường xuyên trong việc rèn luyện, nâng cao phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống; đề cao trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo. Nâng cao chất lượng việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh gắn với nhiệm vụ chính trị, vị trí công tác của từng tập thể, cá nhân. Chú trọng xây dựng các chuẩn mực đạo đức Hồ Chí Minh phù hợp với từng thành phần, nghề nghiệp, vị trí công tác, địa vị xã hội…làm cơ sở cho việc rèn luyện, tu dưỡng và thực hành đạo đức cách mạng trong thực tế.
Thứ sáu, phát huy vai trò giám sát, phản biện xã hội của nhân dân, các đoàn thể chính trị - xã hội, báo chí và dư luận xã hội. Qua đó, thu hút sự quan tâm và sự tham gia thảo luận đóng góp ý kiến của các tầng lớp nhân dân về các chủ trương, chính sách lớn của Đảng và Nhà nước, đặc biệt là những chủ trương, chính sách có liên quan, tác động đến đông đảo nhân dân. Coi trọng định hướng và tạo dư luận xã hội để đánh giá, điều chỉnh sai trái, đấu tranh phòng, chống suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong cán bộ, đảng viên và nhân dân.
Bên cạnh các giải pháp chính trị tư tưởng, thiết nghĩ cần thực hiện đồng bộ các giải pháp liên quan khác như: (1) Tăng cường cơ chế giám sát về tư cách đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên, công chức từ phía cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội, nhất là từ tổ chức đảng. Đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát, thanh tra, kiểm toán, điều tra, truy tố, xét xử nghiêm những vụ án tham nhũng, trước hết là những vụ nghiêm trọng, phức tạp, gây bức xúc trong nhân dân. (2) Xây dựng, ban hành đồng bộ các chính sách để để đổi mới mạnh mẽ, đồng bộ các khâu trong công tác cán bộ; mở rộng dân chủ để có điều kiện lựa chọn đúng cán bộ có đức, có tài; khắc phục yếu kém trong từng khâu của công tác cán bộ; nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ; thực hiện nghiêm nguyên tắc tự phê bình và phê bình. (3) Khẩn trương rà soát, loại bỏ các cơ chế, chính sách không còn phù hợp; xóa bỏ những kẽ hở trong pháp luật, chính sách dễ bị những kẻ tham nhũng lợi dụng; kiểm soát chặt chẽ vốn và tài sản nhà nước. (4) Hoàn thiện hệ thống các văn bản quy định, các thiết chế bảo đảm việc phòng ngừa và khắc phục sự suy thoái trong Đảng, trong xã hội.
Đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức và lối sống của cán bộ, đảng viên là một trong những nhiệm vụ trọng tâm đã được Đại hội XII của Đảng đề ra, đòi hỏi công tác tuyên giáo và đội ngũ cán bộ tuyên giáo phải quán triệt sâu sắc và triển khai thực hiện có hiệu quả.
VĂN NHÂN
