Thực hiện công cuộc đổi mới, hội nhập và phát triển đất nước, Đảng và Nhà nước đặc biệt quan tâm, ưu tiên bố trí nguồn lực, tạo điều kiện tối đa để người nghèo, hộ nghèo vươn lên thoát nghèo, cải thiện đời sống vật chất và tinh thần, thu hẹp khoảng cách chênh lệch về sự phát triển giữa các vùng, địa bàn và giữa các dân tộc, nhóm dân cư...
Thực hiện công cuộc đổi mới, hội nhập và phát triển đất nước, Đảng và Nhà nước đặc biệt quan tâm, ưu tiên bố trí nguồn lực, tạo điều kiện tối đa để người nghèo, hộ nghèo vươn lên thoát nghèo, cải thiện đời sống vật chất và tinh thần, thu hẹp khoảng cách chênh lệch về sự phát triển giữa các vùng, địa bàn và giữa các dân tộc, nhóm dân cư. Vì vậy, Việt Nam đã đạt được những kết quả quan trọng, nổi bật: tỷ lệ hộ nghèo cả nước giảm từ trên 58% năm 1993 xuống còn 4,42% vào cuối năm 2015 (theo chuẩn đa chiều là 9,88%), về đích trước mục tiêu Thiên niên kỷ “giảm một nửa số người nghèo đói cùng cực trên toàn thế giới vào năm 2015”.
Đạt thành quả trên là do có sự lãnh đạo, chỉ đạo nhất quán của Đảng, nhờ sự quyết tâm, nỗ lực của cả hệ thống chính trị, các ngành, các cấp, sự tham gia tích cực của toàn xã hội, đặc biệt là bài học kinh nghiệm quý của các địa phương nghèo được nhân rộng, ý chí tự lực vươn lên của chính bản thân người nghèo. Bên cạnh đó, chúng ta còn nhận được sự hỗ trợ của cộng đồng quốc tế, trong đó có Chương trình Phát triển Liên hợp quốc, Ngân hàng Thế giới… Tuy đạt nhiều thành tựu nhưng công tác giảm nghèo còn một số hạn chế, khó khăn thách thức cần khắc phục. Trong số đó đáng lưu tâm là: Kết quả giảm nghèo chưa vững chắc, tỷ lệ tái nghèo cao; cả nước còn 41 huyện có tỷ lệ nghèo trên 50%, trong đó 10 huyện có tỷ lệ nghèo trên 70%, nhất là các địa phương thường xuyên bị thiên tai. Khoảng cách giàu - nghèo giữa các vùng, nhóm dân cư còn lớn; hộ nghèo là đồng bào dân tộc thiểu số chiếm gần 50% tổng số hộ nghèo, thu nhập bình quân của hộ dân tộc thiểu số chỉ bằng 1/6 mức bình quân thu nhập của cả nước. Chính sách giảm nghèo còn chồng chéo, phân tán, thiếu tính hệ thống. Nhiều chính sách chưa khuyến khích người nghèo tích cực vươn lên thoát nghèo. Việc thực hiện chế độ, chính sách còn bất cập, có nơi, có lúc sai quy định, lợi dụng chính sách giảm nghèo để trục lợi cá nhân. Còn hiện tượng một số địa phương thu quá mức trong xây dựng nông thôn mới, làm cho người nghèo càng nghèo hơn…
Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII xác định, trong giai đoạn 2016 - 2020, tỷ lệ hộ nghèo giảm bình quân khoảng 1-1,5% và đề ra nhiệm vụ: “Đẩy mạnh giảm nghèo bền vững, nhất là những vùng đặc biệt khó khăn và có chính sách đặc thù để giảm nghèo nhanh hơn trong đồng bào dân tộc thiểu số. Chú trọng các giải pháp tạo điều kiện và khuyến khích hộ nghèo, cận nghèo phấn đấu vươn lên thoát nghèo bền vững”. Để thực hiện những mục tiêu, yêu cầu cao hơn trong giảm nghèo, bảo đảm an sinh xã hội theo các Nghị quyết của Đảng, Quốc hội và thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững theo Chương trình Nghị sự 2030 của Liên hợp quốc, đòi hỏi toàn Đảng, toàn dân, toàn quân tiếp tục tăng cường đoàn kết nhất trí, chung sức, đồng lòng, đổi mới mạnh mẽ, năng động sáng tạo, nỗ lực phấn đấu cao nhất nhằm thực hiện thắng lợi các mục tiêu đã đề ra. Do vậy, giữa tháng 10/2016, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã yêu cầu Ban Chỉ đạo Trung ương các chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2016 - 2020, các cấp, các ngành xây dựng kế hoạch, có giải pháp phù hợp, thực hiện tốt phong trào thi đua “Cả nước chung tay vì người nghèo - Không để ai bị bỏ lại phía sau”.
Theo đó, các cấp và các ngành, các địa phương cần thực hiện một số nhiệm vụ trọng tâm sau: Tiếp tục đẩy nhanh rà soát, sửa đổi, bổ sung chính sách giảm nghèo, tích hợp chính sách thuộc các lĩnh vực bảo đảm đồng bộ, hiệu quả, dễ theo dõi, dễ thực hiện. Trong đó, tập trung vào 3 nhóm chính sách hỗ trợ: Hỗ trợ phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập cho hộ nghèo; hỗ trợ hiệu quả cho người nghèo tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản, ưu tiên cho các dịch vụ thuộc nội dung giảm nghèo đa chiều như nhà ở, giáo dục, y tế, thông tin, nước sạch; phát triển hạ tầng các vùng khó khăn, tỷ lệ hộ nghèo cao… Đối với các tỉnh, thành phố phải tích cực tham gia, đóng góp thiết thực vào hoạt động tín dụng chính sách xã hội, ưu tiên bố trí nguồn vốn ngân sách địa phương để ủy thác sang Ngân hàng Chính sách xã hội bổ sung nguồn vốn vay người nghèo và các đối tượng chính sách trên địa bàn. Các địa phương tập trung nhân rộng các mô hình giảm nghèo hiệu quả gắn với cộng đồng, phù hợp với điều kiện cụ thể về đất đai, phong tục, tập quán văn hóa của nhân dân từng địa bàn; tăng cường áp dụng khoa học, công nghệ để nâng cao sản lượng, chất lượng sản phẩm. Đồng thời, đẩy mạnh thu hút doanh nghiệp đầu tư phát triển sản xuất, tạo việc làm, nâng cao giá trị sản phẩm của các hộ gia đình; đẩy mạnh thực hiện chính sách hỗ trợ có điều kiện gắn với đối tượng, địa bàn để tăng cơ hội tiếp cận chính sách, khuyến khích người nghèo tích cực, tham gia phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập và chủ động thoát nghèo.
LAN HỒ
