Nhất thể hóa chức danh bí thư cấp ủy đồng thời là chủ tịch UBND xã (gọi tắt là "nhất thể hóa") là một chủ trương quan trọng mang tính đột phá của Ðảng. Xác định rõ điều đó, trước khi bắt tay vào thực hiện Ban Thường vụ Huyện ủy Ðam Rông đã tiến hành tuyên truyền, phổ biến rộng rãi đến các cấp ủy đảng, chính quyền các địa phương. Và, khi đã hội đủ các yếu tố cần và đủ, năm 2015, Ðam Rông tiến hành việc "nhất thể hóa". Hiện tại 3/8 xã của địa phương đang thực hiện mô hình này.
Nhất thể hóa chức danh bí thư cấp ủy đồng thời là chủ tịch UBND xã (gọi tắt là “nhất thể hóa”) là một chủ trương quan trọng mang tính đột phá của Ðảng. Xác định rõ điều đó, trước khi bắt tay vào thực hiện Ban Thường vụ Huyện ủy Ðam Rông đã tiến hành tuyên truyền, phổ biến rộng rãi đến các cấp ủy đảng, chính quyền các địa phương. Và, khi đã hội đủ các yếu tố cần và đủ, năm 2015, Ðam Rông tiến hành việc “nhất thể hóa”. Hiện tại 3/8 xã của địa phương đang thực hiện mô hình này.
Việc thực hiện “Nhất thể hóa” nhằm mục đích tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu lực, hiệu quả trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy đảng, điều hành, quản lý của Nhà nước, trước hết là ở cấp cơ sở. Qua đó, tạo sự đồng thuận nhất trí cao trong cán bộ, đảng viên và Nhân dân nơi được chọn làm thí điểm. Từ kết quả đánh giá chất lượng đối với các đảng bộ xã hàng năm cũng như chất lượng cán bộ, Ban Thường vụ Huyện ủy đã chọn xã Rô Men làm thí điểm đầu tiên năm 2015.
Công tác triển khai thực hiện thí điểm được tiến hành kịp thời, có sự đồng thuận cao từ phía cấp ủy, cán bộ, đảng viên và Nhân dân, đảm bảo nguyên tắc tập trung dân chủ, gắn với việc phát huy trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân, người đứng đầu trong hệ thống chính trị cơ sở. Tiếp đó năm 2016, Đam Rông thực hiện việc “Nhất thể hóa” tại xã Phi Liêng và năm 2017 triển khai ở xã Đạ M’Rông.
Bà Đa Cát Ka Hương - Phó Bí thư Huyện ủy Đam Rông cho rằng, thực hiện mô hình nhất thể hóa chức danh bí thư đảng ủy kiêm chủ tịch UBND xã, yếu tố con người là quan trọng nhất. Người được chọn làm bí thư đồng thời là chủ tịch UBND xã phải là người thực sự có năng lực, kiến thức và kinh nghiệm trong cả công tác Đảng và chính quyền. Đó phải là người hội tụ đủ các yếu tố công tâm, khách quan, biết phát huy dân chủ nhưng quyết đoán. Nếu không sẽ rơi vào độc đoán chuyên quyền hoặc lúng túng, buông lỏng vai trò lãnh đạo của mình.
Sau khi xem xét, đánh giá tiềm năng và nguồn nhân lực tại chỗ cũng như đội ngũ cán bộ cấp huyện, Ban Thường vụ Huyện ủy Đam Rông đã tiến hành rà soát những cán bộ có năng lực thực sự đủ trình độ, năng lực, uy tín và kinh nghiệm có thể xuống cơ sở và đảm nhận cùng lúc hai chức danh chủ chốt. Nếu như các ông Nguyễn Hoàng Mai - Bí thư, Chủ tịch UBND xã Đạ M’Rông, ông Đinh Huy Thắng - Bí thư, Chủ tịch UBND xã Rô Men là cán bộ huyện tăng cường về địa phương thì ông Trần Thanh Lễ - Bí thư, Chủ tịch UBND xã Phi Liêng lại là cán bộ công tác tại địa bàn trên 20 năm.
Ông Nguyễn Hoàng Mai - Bí thư, Chủ tịch UBND xã Đạ M’Rông, cho biết: Trong quá trình lãnh đạo, điều hành, Đảng bộ xã luôn thực hiện đúng nguyên tắc tập trung dân chủ là “tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách”. Những vấn đề lớn thuộc về quốc kế dân sinh được đưa ra Ban Chấp hành, Ban Thường vụ bàn bạc, thảo luận, quyết định theo đa số. Nhờ vậy mà nghị quyết của Đảng và kế hoạch hoạt động của UBND xã về phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh luôn sâu sát với thực tế. Các chỉ tiêu và giải pháp thực hiện phù hợp với đặc điểm của địa phương, tạo được sự thống nhất cao trong nội bộ và sự đồng thuận của Nhân dân. Nhờ có sự phân công trách nhiệm cụ thể, rõ ràng nên tất cả cán bộ, đảng viên đều bám sát và thực hiện đúng quy chế, khắc phục tình trạng đùn đẩy trong công việc.
Theo đánh giá của Ban Tổ chức Huyện ủy Đam Rông, qua thời gian thí điểm, đến nay việc “nhất thể hóa” đã đi vào nề nếp. Các địa phương thực hiện mô hình này, những cán bộ được giao trọng trách đã quen với nhiệm vụ, các phòng ban sắp xếp phục vụ lãnh đạo địa phương cũng đã được bố trí lại và dần xóa tan sự nghi ngại trong suy nghĩ của người dân.
Ông Trần Thanh Lễ - Bí thư, Chủ tịch UBND xã Phi Liêng khẳng định: Vai trò lãnh đạo của Đảng ủy và hiệu lực quản lý Nhà nước ở xã Phi Liêng được nâng lên. Sự chỉ đạo, điều hành trực tiếp của người đứng đầu cấp ủy và chính quyền đã giúp xã thực hiện đạt và vượt các chỉ tiêu kế hoạch về phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh mà Nghị quyết đã đề ra.
Thực tế cho thấy, mô hình bí thư đồng thời là chủ tịch UBND xã có cơ cấu bộ máy gọn nhẹ, tạo sự thống nhất, đồng thuận từ việc ban hành chủ trương cho đến chỉ đạo thực hiện. Người đứng đầu cấp ủy và UBND xã nắm toàn diện tình hình chung, tiếp thu kịp thời tinh thần chỉ đạo của cấp trên, giải quyết nhanh vấn đề phát sinh tại cơ sở, qua đó tiết kiệm thời gian hội họp, phát huy tối đa năng lực của người đứng đầu cấp xã, thị trấn, khắc phục tình trạng đùn đẩy trách nhiệm. Công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành tập trung, nhất quán, chặt chẽ hơn, không trồng chéo trong bộ máy xã. Không còn tình trạng đùn đẩy, né tránh đối với các vấn đề giữa cấp ủy và chính quyền, tình trạng thiếu thống nhất giữa bí thư và chủ tịch...
Tuy nhiên, Phó Bí thư Huyện ủy Đam Rông Đa Cắt K’Hương cũng khẳng định rằng, việc thực hiện “nhất thể hóa” đang trong quá trình thí điểm, vừa làm vừa rút kinh nghiệm nên còn nhiều khó khăn trong chỉ đạo, điều hành và triển khai thực hiện. Việc một người đảm nhận “hai vai” nên áp lực rất lớn, thường phải giải quyết nhiều công việc, cũng như tham dự nhiều cuộc họp nên thời gian dành cho kiểm tra, giám sát ở cơ sở bị hạn chế. Cộng với đó là nhiều vấn đề phát sinh ở cơ sở nên bí thư kiêm chủ tịch xã thường rơi vào tình trạng giải quyết công việc theo sự vụ, không bám được hết các chương trình, nhiệm vụ trọng tâm. Để việc “nhất thể hóa” phát huy được hiệu quả cần thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp. Và, trong số các giải pháp đó mấu chốt vẫn là đào tạo, bồi dưỡng và sàng lọc chọn đúng người để “gửi vàng”. Đồng thời, có chiến lược đào tạo cán bộ, cũng như hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ cụ thể hơn để đội ngũ giúp việc, tham mưu cho bí thư kiêm chủ tịch UBND xã dần chuyên môn hóa và chất lượng hơn, góp phần hỗ trợ lãnh đạo địa phương thực hiện tốt công tác quản lý điều hành và triển khai thực hiện mọi nhiệm vụ.
NGỌC NGÀ