Từ năm 1975 đến nay, đơn vị hành chính các cấp ở nước ta đã được điều chỉnh, sắp xếp lại phù hợp với từng giai đoạn lịch sử và đạt một số kết quả tích cực góp phần phát huy nguồn lực thúc đẩy phát triển KT-XH, bảo đảm giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội. Tuy nhiên, việc chia tách ĐVHC các cấp thời gian qua đã nảy sinh một số bất cập và hạn chế...
Từ năm 1975 đến nay, đơn vị hành chính (ĐVHC) các cấp ở nước ta đã được điều chỉnh, sắp xếp lại phù hợp với từng giai đoạn lịch sử và đạt một số kết quả tích cực góp phần phát huy nguồn lực thúc đẩy phát triển KT-XH, bảo đảm giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội. Tuy nhiên, việc chia tách ĐVHC các cấp thời gian qua đã nảy sinh một số bất cập và hạn chế... Ngày 24/12/2018, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 37-NQ/TW về việc sắp xếp các ĐVHC cấp huyện và cấp xã. Nghị quyết nhằm khắc phục những mặt thực trạng còn bất cập, hạn chế do các nguyên nhân cơ bản như: Hệ thống văn bản pháp luật về quản lý ĐVHC chưa đầy đủ, thiếu đồng bộ, nhiều văn bản không còn phù hợp nhưng chưa được kịp thời sửa đổi, bổ sung hoặc thay thế. Quy hoạch tổng thể ĐVHC các cấp gắn với quy hoạch phát triển KT-XH chậm được điều chỉnh, bổ sung. Cơ chế, chính sách đầu tư hạ tầng KT-XH đã thúc đẩy đô thị hóa, tạo nên tâm lý muốn chia tách, thành lập ĐVHC mới.
Quan điểm chỉ đạo thực hiện Nghị quyết số 37-NQ/TW của Bộ Chính trị đã đặt ra nhiều nội dung, trong đó cần lưu ý là: Sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã phải bảo đảm tính tổng thể, đồng bộ; thực hiện theo từng giai đoạn, mỗi giai đoạn có trọng tâm, cách làm phù hợp, chặt chẽ, thận trọng, hiệu quả, chắc chắn, nơi đã rõ, có điều kiện thuận lợi thì làm trước; phù hợp với quy hoạch tổng thể, yêu cầu phát triển; bảo đảm ổn định chính trị - xã hội, không gây xáo trộn lớn. Bảo đảm sự lãnh đạo, chỉ đạo tập trung, thống nhất của Đảng; tuân thủ Hiến pháp. Phải gắn sắp xếp các ĐVHC cấp huyện, cấp xã với việc đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, tinh giản biên chế, cải cách chế độ tiền lương, cơ cấu lại và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức...
... Bảo đảm phát huy hiệu quả nguồn lực của Nhà nước và xã hội cho phát triển KT-XH trong từng địa phương và trên phạm vi toàn quốc; nâng cao đời sống nhân dân; giữ vững quốc phòng, an ninh chính trị và trật tự, an toàn xã hội; không ảnh hưởng nhiều đến hoạt động sản xuất, kinh doanh và cuộc sống của nhân dân... Việc sắp xếp các ĐVHC cấp huyện, cấp xã phải chú trọng cân nhắc kỹ các yếu tố đặc thù về lịch sử, truyền thống, văn hóa, dân tộc, tôn giáo, tín ngưỡng, phong tục tập quán, điều kiện địa lý - tự nhiên, cộng đồng dân cư và yêu cầu bảo đảm quốc phòng, an ninh chính trị, trật tự xã hội.
Về mục tiêu cụ thể, đến năm 2021 cơ bản hoàn thành việc sắp xếp các ĐVHC cấp huyện, cấp xã chưa đạt 50% về hai tiêu chuẩn diện tích tự nhiên và quy mô dân số. Ngoài ĐVHC chưa đạt 50% cả hai tiêu chuẩn trên, khuyến khích việc thực hiện sắp xếp các ĐVHC cấp huyện, cấp xã khác theo yêu cầu của địa phương, khi bảo đảm yếu tố thuận lợi và được đa số Nhân dân đồng thuận. Từ năm 2022-2030, trên cơ sở tổng kết việc thực hiện giai đoạn 2019-2021, xác định lộ trình thực hiện để đến năm 2030 cơ bản hoàn thành việc sắp xếp các ĐVHC cấp huyện, cấp xã phù hợp với Quy hoạch tổng thể ĐVHC.
Theo đó, lộ trình thực hiện đến năm 2021 là: Năm 2019, sửa đổi và ban hành mới các quy định pháp luật làm cơ sở cho việc sắp xếp các ĐVHC cấp huyện, cấp xã; bố trí nguồn kinh phí xây dựng đề án và giải quyết các chế độ, chính sách cho những đối tượng bị tác động do sắp xếp ĐVHC. Cơ bản sắp xếp hợp lý các ĐVHC cấp huyện, cấp xã chưa đạt 50% tiêu chuẩn theo quy định; đồng thời sắp xếp tổ chức bộ máy phù hợp và giải quyết chế độ, chính sách đối với những đối tượng bị tác động... Năm 2020 và năm 2021, lãnh đạo, chỉ đạo đại hội đảng bộ cấp huyện, cấp xã nhiệm kỳ 2020-2025 theo ĐVHC mới sau khi sắp xếp. Tổng kết việc sắp xếp các ĐVHC giai đoạn 2019-2021. Xây dựng và thực hiện kế hoạch, lộ trình sắp xếp các ĐVHC cấp huyện, cấp xã không đạt tiêu chuẩn cho giai đoạn tiếp theo.
Trong các nhiệm vụ, giải pháp Nghị quyết số 37-NQ/TW đề ra, đáng lưu ý là nội dung: Cấp ủy, chính quyền các cấp, nhất là người đứng đầu đề cao trách nhiệm, tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo trong tổ chức triển khai thực hiện. Kết quả thực hiện sắp xếp các ĐVHC cấp huyện, cấp xã phù hợp theo quy định là một trong những tiêu chí đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ của tập thể cấp ủy, chính quyền và người đứng đầu.
LAN HỒ
