Học tập Chủ tịch Hồ Chí Minh - Tấm gương lớn về sự nêu gương

Học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh rất rộng lớn, phong phú, sâu sắc nhưng vô cùng thiết thực với cán bộ, đảng viên, nhân dân là học theo sự nêu gương của Người.

 

Nhân kỷ niệm 50 năm thực hiện Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh và kỷ niệm 50 năm ngày mất của Người (2/9/1969- 2/9/2019), Đảng ủy Khối các cơ quan Trung ương, Đảng ủy Khối Doanh nghiệp Trung ương và Tạp chí Cộng sản phối hợp tổ chức Hội thảo khoa học với chủ đề “Noi gương Chủ tịch Hồ Chí Minh”.

 

Chủ tịch Hồ Chí Minh đến thăm Sở Nông Lâm Hà Nội và sử dụng thử chiếc máy cấy tại ruộng thí nghiệm của Sở (7/1960)

 

Xin trân trọng giới thiệu bài viết của phó giáo sư - tiến sỹ Trần Quang Nhiếp, nguyên Phó Tổng Biên tập, phụ trách Tạp chí Cộng sản tại hội thảo:

 

Chủ tịch Hồ Chí Minh - vị đại trí, đại nhân, đại dũng - danh nhân văn hóa thế giới, anh hùng giải phóng dân tộc, lãnh tụ kính yêu của nhân dân Việt Nam. Nhưng ở Người luôn hiện hữu một người đảng viên cộng sản, một chiến sỹ cách mạng, một công dân mẫu mực. Vì thế, học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh rất rộng lớn, phong phú, sâu sắc nhưng vô cùng thiết thực với cán bộ, đảng viên, nhân dân là học theo sự nêu gương của Người.

 

Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng suốt mấy chục năm bôn ba khắp năm châu, bốn biển tìm đường cứu nước, trải nghiệm trong cuộc đấu tranh bão táp của cách mạng thế giới, trở thành người cộng sản Việt Nam đầu tiên, nhà lãnh đạo kiệt xuất, vị lãnh tụ tài tình của dân tộc; Người đã cùng Đảng ta lãnh đạo nhân dân giải phóng dân tộc Việt Nam khỏi ách thực dân, phong kiến, mang lại nền độc lập, tự do, hạnh phúc đích thực cho nhân dân; Người làm rạng danh dân tộc Việt Nam trên trường quốc tế.

 

Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đi xa tròn nửa thế kỷ, nhưng tư tưởng, đạo đức, phong cách, sự nghiệp cao cả, tấm gương lớn của Người để lại cho Đảng ta, dân tộc ta, nhân dân ta vô cùng to lớn, quý giá, mãi mãi trường tồn.

 

Một trong những giá trị tinh thần, sức mạnh vật chất của Chủ tịch Hồ Chí Minh sống mãi trong tâm trí và đời sống các thế hệ cán bộ, đảng viên, nhân dân ta hiện nay và mãi mãi mai sau là tấm gương lớn về sự nêu gương của Người. Người hy sinh, cống hiến trọn đời mình cho dân, cho nước không một chút toan tính riêng tư cho cá nhân mình tới tận lúc Người từ biệt thế giới này.

 

Học tập, làm theo tấm gương của Chủ tịch Hồ Chí Minh, chúng ta có thể tiếp cận những câu chuyện kể về Bác; qua tìm hiểu lịch sử thân thế, sự nghiệp của Người; qua nghiên cứu giá trị tư tưởng, đạo đức, phong cách của Người được nâng lên tầm cao, chiều sâu tư tưởng, lý luận, trí tuệ, văn minh, văn hóa Hồ Chí Minh. Tấm gương nêu gương của Chủ tịch Hồ Chí Minh thể hiện vô cùng phong phú, sinh động, sâu sắc, chúng ta có thể khái quát ở những điểm chính sau:

 

1. Tấm gương nêu gương về sự hy sinh vì dân, vì nước của Chủ tịch Hồ Chí Minh

 

Ngay từ những năm đầu thế kỷ XX, người thanh niên yêu nước Nguyễn Tất Thành 21 tuổi chứng kiến cảnh dân tộc, những người đồng bào thân thiết của mình bị bọn thực dân, phong kiến áp bức vô cùng tàn bạo, sống quằn quại, đau thương của kiếp người nô lệ, đã tự đặt trách nhiệm cho mình phải ra đi tìm đường cứu nước, mang lại “tự do cho đồng bào, độc lập cho Tổ quốc.”

 

Trong bối cảnh đất nước đắm chìm đau thương trong vòng nô lệ, với hai bàn tay trắng, người thanh niên ấy tự nhận trách nhiệm về mình, chấp nhận cuộc dấn thân lao vào vòng xoáy bão dông của chủ nghĩa đế quốc đang hoành hành thế giới để tìm đường cứu nước, cứu dân.

 

Một quyết định lịch sử dám chấp nhận muôn vàn thử thách, người thanh niên yêu nước Nguyễn Tất Thành chỉ có một khát khao, một niềm tin sắt đá rằng dân tộc mình, Tổ quốc mình nhất định phải được sống độc lập, tự do, hạnh phúc như các dân tộc khác trên thế giới. Có niềm tin, có khát vọng, nhưng Nguyễn Tất Thành, Nguyễn Ái Quốc, Hồ Chí Minh đã là kết tinh ý chí, khí phách, phẩm giá, nhân cách, truyền thống của các dân tộc dám đứng lên, tìm đường, dẫn dắt cả dân tộc tự giải phóng mình.

 

Suốt hành trình mấy chục năm bôn ba khắp thế giới tìm đường cứu nước và cả cuộc đời hoạt động lãnh đạo cách mạng Việt Nam, tấm gương nêu gương của Chủ tịch Hồ Chí Minh đã giúp Người vượt qua muôn vàn thử thách, tù đày, đánh bại những kẻ thù gian ác, hiểm độc, tàn bạo nhất hành tinh. Thực tế sinh động tấm gương nêu gương của Chủ tịch Hồ Chí Minh về cuộc dấn thân đầy gian khổ, lâu dài, chưa hình dung suốt chặng đường cách mạng cam go, quyết liệt, thắng bại như thế nào thấy rõ ý chí về sự hy sinh lớn lao, vĩ đại của bản thân vì một khát vọng, một tương lai tươi sáng của dân tộc.

 

Suốt cuộc đời cách mạng vinh quang và hiển hách, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chấp nhận bao sự hy sinh cá nhân về danh lợi; về sự khủng bố, đe dọa, sự ve vãn để giữ vững chí khí, lòng trung kiên với dân, với nước là bài học sâu sắc, bài học đầu tiên Người dạy cán bộ, đảng viên, nhân dân ta phải chủ động, tự tin, tự giác, tiên phong, gương mẫu không ngại khó khăn, gian khổ, dám hy sinh vì sự nghiệp cao cả của dân tộc.

 

Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ, cán bộ, đảng viên phải nêu gương trong mọi công việc từ nhỏ đến lớn. Người thường nhắc nhở, “đảng viên đi trước, làng nước theo sau.” Sự nêu gương đi đầu dám nghĩ, dám làm, dám lao vào nơi gian khổ để quần chúng nhân dân tin, noi theo là phẩm chất, nhân cách, khí phách của người cán bộ, đảng viên. Chủ tịch Hồ Chí Minh yêu cầu người cán bộ, đảng viên phải gạt bỏ chủ nghĩa cá nhân, không toan tính, thu vén lợi ích riêng tư, luôn đặt lợi ích chung của nhân dân, đất nước, dân tộc lên trước hết, trên hết. Đó là cơ sở, là điểm xuất phát cho nhận thức dám hy sinh phấn đấu, tính tiền phong, gương mẫu của người cán bộ, đảng viên ở bất cứ thời điểm nào.

 

2. Tấm gương nêu gương nói và làm của Chủ tịch Hồ Chí Minh

 

Chủ tịch Hồ Chí Minh quan niệm làm cách mạng là thay đi chế độ xã hội cũ xấu xa, lạc hậu, xây nên chế độ xã hội mới tốt đẹp hơn, văn minh hơn, tiến bộ hơn.

 

Suốt cả cuộc đời, Người luôn tâm niệm ý chí làm cho nhân dân ta, đồng bào ta, Tổ quốc ta, dân tộc ta được độc lập, tự do, hạnh phúc, thoát khỏi nghèo nàn lạc hậu, mọi người đều được ấm no, ai cũng được học hành; đất nước ta ngày càng giàu mạnh, văn minh, sánh vai với các nước anh em tiến bộ trên thế giới. Thực hiện lý tưởng ấy, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã hiến dâng cả đời mình, từ tuổi thanh xuân đến lúc ra đi tìm đường cứu nước, chấp nhận cuộc dấn thân với bao thử thách trước bao kẻ thù gian manh, tàn bạo, hung hãn nhất thời đại và đã chiến thắng một cách vẻ vang.

 

Từ một nước ngót trăm năm bị đô hộ của chủ nghĩa thực dân, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã lãnh đạo Đảng ta, nhân dân ta làm Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công, lập nên Nhà nước công nông đầu tiên ở Đông Nam châu Á - một khát vọng mà Người từng mong ước. Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công, đất nước phải đối mặt với muôn vàn khó khăn, thử thách, thù trong giặc ngoài, nạn đói, nạn mù chữ, nền tài chính khánh kiệt… tình thế “ngàn cân treo sợi tóc,” nhưng bằng trí sáng tạo, khát vọng độc lập, tự do, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã lãnh đạo Đảng và nhân dân ta vượt qua tất cả để chiến đấu, chiến thắng giữ vững nền độc lập của nhà nước non trẻ vừa thành lập.

 

Nói và làm là khí phách, tâm hồn, tấm gương nêu gương của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa vừa được thành lập năm 1945, năm 1946 thực dân Pháp trở lại muốn cướp nước ta bằng tất cả dã tâm của tên đứng đầu chủ nghĩa thực dân cũ. Chủ tịch Hồ Chí Minh tuyên bố chúng ta nhất định không chịu mất nước, cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp của nhân dân ta nhất định sẽ thắng lợi, địch nhất định thua. Bằng ý chí, nghị lực của bậc đại trí, đại nhân, đại dũng, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã lãnh đạo Đảng ta, nhân dân ta tiến hành cuộc trường kỳ kháng chiến thần thánh 9 năm, buộc thực dân Pháp thất bại nhục nhã, cuốn cờ rút khỏi nước ta bằng chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử ngày 7/5/1954.

 

Tiếp đó, chủ nghĩa thực dân mới, đứng đầu là đế quốc Mỹ với binh hùng, tướng mạnh, của cải như nước, vũ khí tối tân, tàn bạo, vô nhân hùng hổ muốn thay thực dân Pháp đàn áp, nô dịch cướp nước ta. Biết địch, biết ta, Chủ tịch Hồ Chí Minh lại kiên quyết kêu gọi toàn dân ta đánh giặc, không chịu khuất phục trước mọi âm mưu, thủ đoạn, thế lực của quân thù đã quyết chiến đấu đến thắng lợi hoàn toàn. Chủ tịch Hồ Chí Minh lãnh đạo toàn Đảng, toàn dân ta tiến hành cuộc chiến tranh nhân dân sáng tạo, lấy “nước” dập tắt “lửa,” và cuối cùng đế quốc Mỹ đã thất bại, nhân dân ta đã chiến thắng, Tổ quốc thống nhất đi lên chủ nghĩa xã hội, ngày nay tiếp tục đổi mới, phát triển, hội nhập với thế giới hiện đại, đưa nước ta sánh vai với các cường quốc trên thế giới.

 

Những việc lớn liên quan tới vận mệnh lịch sử dân tộc, Chủ tịch Hồ Chí Minh nói là làm, làm bằng được. Người nói, nước Việt Nam có quyền độc lập, tự do; cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp của nhân dân ta nhất định thắng lợi; trong chiến tranh chống đế quốc Mỹ ta nhất định thắng, địch nhất định thua; thắng giặc Mỹ, ta sẽ xây dựng lại đất nước ta đàng hoàng hơn, to đẹp hơn; nhân dân ta sẽ được sống trong độc lập tự do, hạnh phúc, mọi người đều được làm chủ cuộc sống của mình, văn minh, tiến bộ, sánh vai với các nước tiên tiến trên thế giới và không ngừng phát triển… Tất cả, Chủ tịch Hồ Chí Minh đều đã thực hiện xuất sắc điều mình nói, niềm ước vọng của mình. Người đã làm tất cả những điều trọng đại mình nói.

 

Không chỉ những việc lớn, ngay cả những việc rất nhỏ, cụ thể, tưởng như ít ai để ý trong cuộc sống thường ngày, Chủ tịch Hồ Chí Minh nói là làm, làm trước, làm tốt để cán bộ, đảng viên noi theo. Để cứu đói năm 1945, Người kêu gọi mọi người lập “hũ gạo cứu đói,” Người làm việc đó đầu tiên, thường xuyên. Chủ tịch Hồ Chí Minh kêu gọi tăng gia sản xuất, tiết kiệm, Người cầm cuốc trồng rau, nộp rau cho nhà bếp. Người thực hành tiết kiệm thời gian, tiết kiệm đồ dùng, tiết kiệm chi phí để không tốn kém của công…Người đều làm trước một cách mẫu mực để mọi người noi theo.

 

Học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, rõ ràng tấm gương nói và làm là bài học vô cùng lớn, thiết thực, bổ ích, sáng tạo và cần thiết đối với mỗi chúng ta trong đời sống hằng ngày trước đây, hôm nay và mãi mai sau.

 

Chủ tịch Hồ Chí Minh tham gia cải tạo vườn trong Phủ Chủ tịch năm 1957

3. Tấm gương nêu gương rèn luyện ý chí, nghị lực của Chủ tịch Hồ Chí Minh

 

Chủ tịch Hồ Chí Minh ngay từ đầu và suốt cuộc đời hoạt động của mình, đã xác định người cách mạng để làm cách mạng thành công phải kiên trì rèn luyện ý chí, nghị lực không mệt mỏi để chiến thắng chính mình và chiến thắng kẻ thù.

 

Vốn có ý chí, nghị lực và trí tuệ thông minh, Chủ tịch Hồ Chí Minh từ khi làm phụ bếp trên chiếc tàu buôn của nước ngoài để đi tìm đường cứu nước và suốt mấy chục năm hoạt động khắp thế giới, Người miệt mài học và sử dụng thành thạo tới chục thứ tiếng; làm rất nhiều nghề để kiếm sống và trải nghiệm bất kể sang trọng hay bình thường; chấp nhận và vượt qua mọi thiếu thốn vật chất, tinh thần, ốm đau, tù đầy, săn lùng, bắt bớ, dụ dỗ, lôi kéo của kẻ thù.

 

Những năm tháng bị giam cầm, tù đầy dưới chế độ nhà tù hà khắc Tưởng Giới Thạch ở Trung Quốc, Chủ tịch Hồ Chí Minh mặc dù:

 

“Răng rụng thêm mấy chiếc

 

Ghẻ lở mọc đầy thân

 

Gầy đét như quỷ đói

 

Không nao núng tinh thần.”

 

Người xác định:

 

“Gạo đem vào giã bao đau đớn

 

Gạo giã xong rồi trắng tựa bông

 

Sống ở trên đời người cũng vậy

 

Gian nan rèn luyện mới thành công.”

 

Được trả tự do, Người tập leo núi, rèn luyện sức khỏe để về nước lãnh đạo cách mạng. Chủ tịch Hồ Chí Minh làm gì của cá nhân mình cũng đều nghĩ vì cách mạng, vì dân, vì nước. Ngay từ việc nhỏ khi Người đau khớp, Người nói: “Làm cách mạng mà thấp khớp thì làm được gì?” Cho nên, Người kiên trì tập đi bộ, tập leo núi để rèn luyện đôi chân. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng nói: "Tôi hoạt động cách mạng, xông pha nơi trận mạc, trèo núi, ngủ hang, ra tù vào tội cũng vì sự nghiệp cao cả mà nhân dân, đất nước giao cho." Người đồng cam cộng khổ cùng nhân dân, cùng bộ đội, dân quân, du kích, chia sẻ buồn vui, mất mát với đồng bào trong Cách mạng Tháng Tám năm 1945 và hai cuộc chiến tranh chống ngoại xâm đầy ác liệt.

 

Chấp nhận những cuộc đối đầu lịch sử, với cương vị là lãnh tụ của Đảng, của dân tộc, Chủ tịch Hồ Chí Minh ngày đêm suy nghĩ tìm tòi mọi kế hoạch đối phó và chiến thắng mọi mưu đồ thâm sâu, hiểm độc của các thế lực thù trong, giặc ngoài qua các thời kỳ. Người đã từng “cởi nút lịch sử,” “tháo gỡ lịch sử,” đưa đất nước vượt qua những “khúc quanh lịch sử” tưởng chừng như không vượt qua được… Và biết bao nhiêu vấn đề tương tự, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã để lại cho chúng ta tấm gương lớn về sự nêu gương rèn luyện ý chí, nghị lực suốt đời thực hiện mục tiêu, lý tưởng cao cả vì dân, vì nước của người cộng sản chân chính.

 

Chủ tịch Hồ Chí Minh - vị lãnh tụ thiên tài, người thầy vĩ đại của giai cấp công nhân và nhân dân Việt Nam, người con ưu tú của dân tộc Việt Nam

 

4. Tấm gương nêu gương kiên định, bản lĩnh, trung thành với mục tiêu, lý tưởng cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh

 

Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn dạy chúng ta, người cách mạng điều cốt yếu nhất là lòng trung thành với cách mạng. Trong cả cuộc đời hoạt động, cống hiến của mình, Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ đeo đuổi một mục tiêu là mang lại hạnh phúc cho nhân dân. Người cũng từng xác định, điều ham muốn, ham muốn tột bậc của Người là làm cho mọi người dân được ấm no, hạnh phúc, được học hành, tiến bộ, được dân giàu, nước mạnh, bình đẳng, công bằng, văn minh.

 

Chủ tịch Hồ Chí Minh và nhà báo Wilfred Burchett

 

10. Tấm gương nêu gương tinh thần quốc tế trong sáng của Chủ tịch Hồ Chí Minh

 

Xuất phát từ quan điểm khoa học, biện chứng, Chủ tịch Hồ Chí Minh xác định “tứ hải giai huynh đệ;” “cách mạng Việt Nam là một bộ phận của cách mạng thế giới;” “giúp bạn là giúp mình”… Có được quan điểm trong sáng, rộng mở, biện chứng ấy là cả quá trình trải nghiệm rộng lớn, sâu sắc, tâm hồn bao dung, độ lượng của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

 

Người hiểu sâu sắc thế giới này là thế giới loài người gồm những người bị áp ức, đè nén, chà đạp, bất công cần phải được bảo vệ, chăm sóc; những kẻ đi áp bức, bóc lột, tàn bạo cần phải bị diệt trừ. Tư tưởng nhân dân, nhân đạo, chính nghĩa ấy ở đâu, bao giờ cũng ngời sáng trong tâm trí nhân loại.

 

Chủ tịch Hồ Chí Minh coi những người có tư tưởng ấy là anh em, là bạn bè, là chỗ dựa tin cậy. Đồng thời, Người cũng không ngừng cống hiến, hy sinh, đấu tranh cho tư tưởng ấy, đấu tranh cho lẽ phải, cho chính nghĩa, cho nhân đạo, nhân văn. Chủ tịch Hồ Chí Minh thực sự coi đó là lý tưởng, là lẽ sống cao đẹp của mình. Người đấu tranh cho độc lập, tự do, hạnh phúc của dân tộc Việt Nam là góp phần đấu tranh cho tự do, độc lập, hạnh phúc của các dân tộc bị áp bức trên thế giới.