(LĐ online) - Cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu Hội đồng nhân dân (HĐND) các cấp đang đến gần (ngày 23-5-2021)...
(LĐ online) - Cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu Hội đồng nhân dân (HĐND) các cấp đang đến gần (ngày 23-5-2021). Đây là sự kiện chính trị-xã hội quan trọng của đất nước, luôn được cử tri cả nước quan tâm, cũng như tự giác thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm công dân qua từng lá phiếu. Song, đối với các thế lực thù địch và một số tổ chức cá nhân thiếu thiện chí, thì đó lại là dịp để thực hiện nhiều âm mưu, thủ đoạn xuyên tạc, vu khống hoạt động thực thi dân chủ ở Việt Nam.
Nhân cơ hội này, các thế lực thù địch và một số tổ chức, cá nhân thiếu thiện chí tiếp tục lặp lại và khuếch trương cái lô-gích ngụy tạo “muốn xã hội phát triển phải có dân chủ - muốn có dân chủ phải thực hiện tam quyền phân lập – muốn có tam quyền phân lập phải đa đảng”… cứ thế qua nhiều dị bản nhằm tấn công vào cơ chế “Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, Nhân dân làm chủ”, qua đó kích động, làm cho cử tri mơ hồ về quyền bầu cử của mình.
Điều 27, Hiến pháp Việt Nam 2013 quy định: “Công dân đủ 18 tuổi trở lên có quyền bầu cử và đủ 21 tuổi trở lên có quyền ứng cử vào Quốc hội và HĐND”. Điều 2 Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND quy định độ tuổi bầu cử và ứng cử vào Quốc hội, HĐND tính đến ngày bầu cử được công bố theo đúng Hiến pháp hiện hành. Qua đó, mọi người Việt Nam không phân biệt dân tộc, tín ngưỡng, vùng miền, nghề nghiệp, địa vị xã hội, giới tính đều có quyền bình đẳng như nhau, được tự do tham gia ứng cử nếu trên 21 tuổi và bầu cử nếu trên 18 tuổi. Chỉ những người đang bị tước quyền bầu cử theo bản án, quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật, người bị kết án tử hình đang trong thời gian thi hành án, người đang chấp hành hình phạt tù mà không được hưởng án treo, người mất năng lực hành vi dân sự mới không được ghi tên vào danh sách cử tri (Điều 30, Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND năm 2015). Đó là các quy định quan trọng, là thể hiện dân chủ, giúp bảo đảm quyền tự do, bình đẳng trong hoạt động bầu cử.
Sau Cách mạng Tháng Tám 1945, Việt Nam trở thành một nước tự do, độc lập. Mục tiêu duy nhất do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo là xây dựng một Nhà nước dựa trên nền tảng cốt lõi là thực thi nguyên tắc dân chủ, tôn trọng quyền và lợi ích chính đáng của Nhân dân. Ngày 06-01-1946, cuộc Tổng tuyển cử đầu tiên của Việt Nam dân chủ cộng hòa được tổ chức. Sự kiện quan trọng này là dấu mốc quan trọng trong lịch sử Việt Nam, khẳng định mọi người dân Việt Nam đã thật sự được làm chủ xã hội, được tự do lựa chọn người đại biểu của mình để điều hành đất nước. Hiến pháp đầu tiên (1946) của Việt Nam khẳng định: “Nhà nước đã bước sang một quãng đường mới. Nhiệm vụ của dân tộc ta trong giai đoạn này là bảo toàn lãnh thổ, giành độc lập hoàn toàn và kiến thiết quốc gia trên nền tảng dân chủ”. Hiến pháp 1946 cũng đồng thời xác lập các nguyên tắc quan trọng và rất tiến bộ của công tác bầu cử, đó là chế độ bầu cử phổ thông đầu phiếu, bỏ phiếu tự do, trực tiếp và kín (Điều 17); Nhân dân có quyền bãi miễn các đại biểu mình đã bầu ra (Điều 20).
Từ Hiến pháp 1946 đến Hiến pháp 2013, các nội dung trên luôn được tiếp tục duy trì, bổ sung, hoàn thiện. Với tư cách là tổ chức liên minh chính trị, liên hiệp tự nguyện của tổ chức chính trị, tổ chức chính trị-xã hội, tổ chức xã hội và các cá nhân tiêu biểu trong các giai cấp, tầng lớp xã hội, các dân tộc, tôn giáo và người Việt Nam định cư ở nước ngoài, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã phát huy hiệu quả vai trò của mình, đặc biệt trong việc thực hiện hiệp thương dân chủ, phối hợp thống nhất hành động giữa mọi thành viên trong Mặt trận. Hiệp thương dân chủ góp phần quan trọng vào việc tập hợp ý chí, nguyện vọng của mọi thành viên xã hội, giúp các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước đi vào cuộc sống. Riêng trong công tác bầu cử, MTTQ Việt Nam có trách nhiệm tổ chức hiệp thương, lựa chọn, giới thiệu người ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND; phối hợp với các cơ quan nhà nước hữu quan tổ chức các cuộc tiếp xúc cử tri với người ứng cử; tham gia tuyên truyền, vận động cử tri thực hiện pháp luật về bầu cử (Điều 19, Luật MTTQ Việt Nam).
Có thể nói cả lý luận và thực tiễn, bầu cử là một trong những hoạt động quan trọng, biểu hiện cụ thể, rõ nét nhất việc thực hành dân chủ ở Việt Nam, luôn được tổ chức công khai, minh bạch. Mọi người dân trong xã hội đều được tự do tham gia bầu cử, bình đẳng trong sử dụng phiếu bầu. Đây cũng được xem là một trong các quyền cơ bản về chính trị của công dân trong một xã hội luôn tôn trọng quyền con người. Công dân Việt Nam không chỉ được trực tiếp tham gia bầu cử mà còn có quyền tự ứng cử. Việc tự ứng cử của cử tri là một biểu hiện rõ nét cho việc thực hành dân chủ. Qua 14 kỳ bầu cử từ 1946 đến nay, nhiều người tự ứng cử đã được lựa chọn, đưa vào danh sách chính thức (bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XIII năm 2011 có 82 người tự ứng cử; bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XIV năm 2016 có 162 người tự ứng cử…) và nhiều người đã trúng cử. Để thực hiện dân chủ trong bầu cử, công dân Việt Nam không chỉ có quyền bầu cử, ứng cử, mà luật pháp Việt Nam còn tôn trọng và thực hiện quyền bãi miễn của Nhân dân với đại biểu không còn xứng đáng với sự tín nhiệm. Khoản 2, Điều 7, Hiến pháp (2013) quy định: “Đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND bị cử tri hoặc Quốc hội, HĐND bãi nhiệm khi không còn xứng đáng với sự tín nhiệm của Nhân dân. Các khóa gần đây cũng có một số đại biểu Quốc hội bị bãi miễn vì lý do này.
Thực tế cho thấy công tác bầu cử ở Việt Nam được tổ chức khoa học, tuân thủ nguyên tắc dân chủ, đáp ứng nhu cầu, nguyện vọng của xã hội. Không ai có thể phủ nhận việc thực hiện có hiệu quả nguyên tắc dân chủ trong bầu cử đã giúp tập hợp, phát huy tinh hoa của dân tộc trong mọi lĩnh vực hoạt động xã hội, huy động được các tầng lớp Nhân dân tham gia xây dựng và bảo vệ đất nước. Sự thật hiển nhiên sinh động ấy là câu trả lời xác đáng đối với các luận điệu, thủ đoạn chống phá của những kẻ lợi dụng dân chủ để xuyên tạc bản chất. Vì thế, tham gia bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu HĐND các cấp không chỉ thể hiện ý thức về dân chủ mà còn thể hiện niềm tin vào tính ưu việt của cơ chế “Đảng lãnh đạo, nhà nước quản lý, Nhân dân làm chủ” góp phần thực hiện mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”.
HÀ PHÚC LÂM
