Tảo hôn ở Di Linh

Thống kê tảo hôn qua sinh để cập nhật dữ liệu dân số, Chi cục Dân số - KHHGĐ đã phát hiện thực trạng tảo hôn gia tăng ở Di Linh trong 3 năm gần đây với 323 cặp vợ chồng đã có con độ tuổi vị thành niên.

 

Vợ chồng Ka Hương (17 tuổi) và đứa con 4 tháng tuổi trong ngôi nhà của mẹ

 

Bắt chồng rồi từ từ đăng ký kết hôn

 

Cô gái trẻ rất xinh đẹp, còn hồn nhiên vô tư đã phải làm mẹ vất vả với đứa con đầu lòng: Ka Hương, 17 tuổi, ở thôn Ka La Tô Krềng (xã Bảo Thuận) vừa địu con trai 4 tháng tuổi từ vườn cà phê vào nhà tiếp đón chúng tôi bằng nụ cười trẻ thơ. Học đến lớp 9, Ka Hương nghỉ học và năm 16 tuổi bắt chồng là K’Bróih bên làng Krọt Dờng sau khi quen nhau được 2 năm và đã có thai 3 tháng. Ka Hương cho biết: “Chúng em chưa tổ chức đám cưới, khi nào có điều kiện thì mới làm đám cưới. Phong tục ở đây ai cũng như vậy. Để bắt chồng về ở với mình thì hai bên gia đình đã gặp nhau, làm lễ nhỏ ở nhà thờ. Bây giờ chúng em còn ăn ở chung với bố mẹ, chưa có phần riêng”. Chia sẻ về việc làm mẹ khi tuổi còn trẻ, Ka Hương nói rằng: “Mang thai vất vả lắm, nhờ có mẹ giúp. Khi sinh bé được 2,9kg, sinh thường, bây giờ bé đã được 7 kg rồi. Bố mẹ còn lo cho mình, cho cháu”. 

 

Chúng tôi đến nhà vợ chồng bà Ka Thin ở thôn Krọt Dờng thì không khí tiếp đón thật niềm nở. Hai ông bà không ngớt nói chuyện khoe đứa cháu ngoại đang bồng trên tay mới sinh ra được 9 ngày tuổi. Bà Ka Thin nói: “Nó bị đẻ non có 8 tháng trong bụng à, được có 2,1 kg thôi. Đây là con của Ka Hồng, 16 tuổi”. Ông K’Reo (61 tuổi) có 2 đời vợ sinh cả thảy 14 người con và bà Ka Thin là vợ sau có 5 đứa, Ka Hồng là con gái thứ ba của bà Ka Thin. Ông K’Reo nói: “Mình phải lo cho chúng nó, nuôi cháu để mai mốt nó lo giữ đất đai. Do con Ka Hồng còn nhỏ tuổi quá nên cha nhà thờ không cho làm lễ cưới, mới làm đám hỏi thôi. Nhà mình bắt chồng cho nó hết 3 chỉ vàng, 15 cái ui, 7 triệu đồng và còn giết heo gà làm tiệc nữa”. 

 

 

Giải pháp đã có khi ông K’Bril phân tích rành mạch: “Chúng tôi đã cố gắng tuyên truyền vận động, xuống cùng thôn, già làng, trưởng bản để phân tích việc tảo hôn ảnh hưởng sức khỏe phụ nữ. Chúng tôi xây dựng CLB “Nói không với tảo hôn” và chọn thôn Bảo Tuân làm điểm, nếu thành công sẽ nhân rộng ra các thôn trên toàn xã. Đặc biệt, thôn nào có tảo hôn cao phải tập trung vào, gia đình nào không thực hiện tốt kết hôn đúng độ tuổi quy định của pháp luật thì việc đăng ký xây dựng gia đình văn hóa không đạt. Ở đây không phải một lúc mà thay đổi ngay được, chúng ta phải họp thôn, tiếp xúc với người lớn tuổi, trao đổi trực tiếp, phân tích cho bà con hiểu việc tảo hôn là không đúng, nhất là tập trung vào lớp trẻ, đoàn thanh niên ở các thôn xây dựng các phong trào bề nổi để thu hút được tất cả các đoàn viên trong thôn tham gia tuyên truyền về sức khỏe sinh sản, việc lấy vợ lấy chồng theo pháp luật. Tất cả nhiều biện pháp khác nhau, đồng bộ như thế thì hy vọng một ngày nào đó việc tảo hôn sẽ không còn nữa”.

 

Nỗi lo của cán bộ dân số

 

BS Phan Văn Xoan, Giám đốc Trung tâm Dân số - KHHGĐ Di Linh, cho biết: Từ năm 2010 đến nay, chúng tôi triển khai dự án ngăn chặn tảo hôn và kết hôn cận huyết thống ở 4 xã Bảo Thuận, Sơn Điền, Gia Bắc và Đinh Trang Thượng. Chúng tôi tiến hành điều tra từ các cháu sinh trong các năm 2011 - 2013 mới thấy nổi cộm lên các cặp cha mẹ các cháu chưa đến tuổi trưởng thành để kết hôn. Các trường hợp tảo hôn xảy ra ở tất cả các xã, thị trấn toàn huyện, nhiều nhất ở Liên Đầm 49 cặp, Đinh Lạc 34 cặp... Đây là vấn đề xã hội mà ngành Dân số đang còn phải tác động vào làm sao cùng các ban ngành đoàn thể giảm tình trạng tảo hôn, xóa phong tục lấy vợ bắt chồng sớm của người K’Ho. Bởi tảo hôn cũng là khó khăn trong công tác xóa đói giảm nghèo và xây dựng nông thôn mới. Trường hợp người Kinh tảo hôn có 13 cặp là do có thai ngoài ý muốn, bắt buộc phải kết hôn mang tính chất gia đình chứ không được cấp giấy đăng ký của Tư pháp. Đây là một vấn đề trong ngành Dân số chăm sóc sức khỏe sinh sản thanh niên và vị thành niên”. 

 

BS Cao Thị Thu Ba, Chi cục trưởng Chi cục Dân số - KHHGĐ nhận định: Di Linh là huyện có tỉ lệ tảo hôn cao nhất trong tỉnh: Năm 2013, theo thống kê báo cáo là 107 cặp tảo hôn. Hậu quả tảo hôn, đối với nam giới thì sức khỏe tâm sinh lý chưa được hoàn thiện, tinh thần chưa có chuẩn bị cho mình là một người cha, người chồng, người chủ trong gia đình; phía nữ giới về cơ thể tâm sinh lý cũng chưa phát triển hoàn thiện, chưa trang bị kiến thức để chăm sóc khi mang thai và chăm sóc trẻ sơ sinh. Về tinh thần đối với người phụ nữ trẻ khi kết hôn sớm là tâm sinh lý chưa được chuẩn bị nên căng thẳng khi chuẩn bị làm mẹ. Tâm sinh lý của mẹ chưa chuẩn bị đầy đủ và cơ thể chưa phát triển hoàn thiện khi mang thai sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi rất lớn, làm cho tình trạng sẩy thai và đẻ non có nguy cơ xảy ra, con dễ bị suy dinh dưỡng, tàn tật thậm chí mắc những bệnh dị tật bẩm sinh ảnh hưởng đến chất lượng giống nòi. Về mặt nghề nghiệp, do còn quá trẻ, kinh tế gia đình lệ thuộc vào bố mẹ hoàn toàn, cho nên sự hạnh phúc gia đình của đôi bạn trẻ bị rạn nứt, nguy cơ ly hôn cao.

 

DIỆU HIỀN