Huyện Cát Tiên có 4 trạm bơm cung cấp nước phục vụ sản xuất trong mùa khô, nhưng hiện tại chỉ có 1 trạm đang hoạt động hết công suất, 1 trạm hoạt động cầm chừng và 2 trạm còn lại đang sửa chữa. Vì vậy, việc điều tiết nước sản xuất đang gặp nhiều khó khăn, nguy cơ thiếu nước sản xuất trong thời gian tới là điều khó tránh khỏi.
Huyện Cát Tiên có 4 trạm bơm cung cấp nước phục vụ sản xuất trong mùa khô, nhưng hiện tại chỉ có 1 trạm đang hoạt động hết công suất, 1 trạm hoạt động cầm chừng và 2 trạm còn lại đang sửa chữa. Vì vậy, việc điều tiết nước sản xuất đang gặp nhiều khó khăn, nguy cơ thiếu nước sản xuất trong thời gian tới là điều khó tránh khỏi.
 |
| Ông Bùi Văn Hùng, Chủ tịch UBND huyện Cát Tiên kiểm tra tình hình khô hạn tại cánh đồng lúa xã Mỹ Lâm |
Trạm bơm chậm tiến độ
Cát Tiên là vùng sản xuất lúa nước lớn nhất của tỉnh Lâm Đồng với diện tích gieo trồng hàng năm lên đến hơn 9.000 ha. Để đảm bảo nguồn nước phục vụ sản xuất trong mùa khô, ngoài hệ thống hồ đập, kênh mương thì huyện Cát Tiên còn được đầu tư 4 trạm bơm thủy lợi, với công suất cung cấp nguồn nước tưới từ 100 - 300 ha/trạm. Các trạm bơm này được xây dựng tại những vùng có diện tích sản xuất lúa lớn là Phước Cát, Đức Phổ, Phù Mỹ và Quảng Ngãi. Các trạm bơm này đều được xây dựng cách đây gần 20 năm và hiện đều đã bị hư hỏng, xuống cấp. Trước tình hình đó, trong năm 2016 và 2017, UBND tỉnh Lâm Đồng đã bố trí nguồn vốn để sửa chữa, nâng cấp các trạm bơm. Theo đó, trạm bơm xã Quảng Ngãi được giao cho UBND huyện Cát Tiên làm chủ đầu tư; 3 trạm bơm còn lại tại xã Đức Phổ, Phù Mỹ và thị trấn Phước Cát do Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN - PTNT) tỉnh Lâm Đồng làm chủ đầu tư. Tuy nhiên, đến hiện tại mới chỉ có trạm bơm Quảng Ngãi đã hoàn thành đưa vào sử dụng với công suất tưới đạt 100%. Trong khi đó, trạm bơm Phước Cát mới chỉ đạt công suất tưới khoảng 40% (do tận dụng thiết bị cũ), trạm bơm Phù Mỹ và Đức Phổ đang trong quá trình sửa chữa nên chưa thể bơm nước phục vụ tưới tiêu.
Theo tìm hiểu, trạm bơm Đức Phổ được sửa chữa từ đầu năm 2017 (thời hạn thi công 12 tháng), tổng mức đầu tư hơn 8,5 tỷ đồng; trạm bơm Phù Mỹ bắt đầu sửa chữa từ năm 2016 (thời hạn thi công 18 tháng) với tổng mức đầu tư là 5,2 tỷ đồng. Dù đã chậm tiến độ từ 7 tháng đến 1 năm nhưng đến nay cả 2 trạm này vẫn còn ngổn ngang, chưa thể đưa vào sử dụng.
Ông Bùi Văn Hùng - Chủ tịch UBND huyện Cát Tiên cho biết: “Trước tình hình thời tiết nắng nóng kéo dài, đã hơn 2 tháng không có mưa, huyện đã có nhiều văn bản kiến nghị Sở NN - PTNT đẩy nhanh tiến độ thi công các trạm bơm để đảm bảo nguồn nước cho người dân chống hạn. Việc các trạm bơm chậm tiến độ đã ảnh hưởng lớn đến công tác chống hạn và sản xuất của người dân địa phương trong vụ Đông - Xuân và có thể ảnh hưởng đến cả vụ Hè - Thu tới đây”. Trong khi đó, theo văn bản trả lời của Sở NN-PTNT thì Sở đã yêu cầu Trung tâm Quản lý Đầu tư và Khai thác thủy lợi, Ban quản lý Dự án Đầu tư xây dựng công trình nông nghiệp và phát triển nông thôn đẩy nhanh tiến độ thi công, sửa chữa nâng cấp các trạm bơm đảm bảo cung cấp nguồn nước tưới phục vụ sản xuất; có giải pháp cấp nước thay thế trong thời gian thi công công trình nhằm chủ động nguồn nước tưới phục vụ sản xuất. Tuy nhiên, đến hiện tại, các trạm bơm vẫn đang trong quá trình sửa chữa và giải pháp cấp nước thay thế cũng hoàn toàn không có.
Hơn 400 ha nguy cơ bị hạn
Ghi nhận thực tế cho thấy đến thời điểm này, về cơ bản người dân huyện Cát Tiên đã thu hoạch xong vụ Đông - Xuân. Tuy nhiên, toàn huyện vẫn đang còn khoảng 260 ha lúa ở các vùng thấp trũng gieo sạ muộn tại các xã Gia Viễn, Mỹ Lâm, Tư Nghĩa, Quảng Ngãi, Tiên Hoàng, Nam Ninh, thị trấn Phước Cát và thị trấn Cát Tiên vẫn đang trong giai đoạn làm đòng rất cần nguồn nước. Đơn cử là cánh đồng hơn 80 ha tại 2 thôn Mỹ Hợp và Mỹ Thủy (xã Mỹ Lâm) vào thời điểm hiện tại, hầu hết lúa của người dân đang trong giai đoạn ngậm sữa làm đòng. Vì vậy, huyện Cát Tiên đang tìm mọi giải pháp để điều tiết nước từ hồ Đắk Lô (xã Tiên Hoàng) về giúp người dân Mỹ Lâm chống hạn cho lúa. Tuy nhiên, theo UBND xã Mỹ Lâm, hiện vẫn còn khoảng 20 ha lúa của người dân có nguy cơ thiếu nước, ảnh hưởng đến năng suất.
 |
| Chậm tiến độ thi công hơn 7 tháng, nhưng trạm bơm Phù Mỹ vẫn chưa thể đưa vào sử dụng. |
Chị Nguyễn Thị Vân, ngụ thôn Mỹ Thủy (xã Mỹ Lâm), cho biết: “Gia đình tôi có hơn 1 ha lúa đang trổ bông. Những năm trước, nhờ thời tiết thuận lợi nên năng suất đạt từ 7 - 8 tấn. Năm nay, do trời nắng hạn kéo dài, lúa đang bước vào giai đoạn ngậm sữa nhưng lại thiếu nước nên nguy cơ mất trắng là rất cao. Suốt 3 ngày qua, vợ chồng tôi thay nhau túc trực ngoài đồng chờ nước từ hồ Đắk Lô về để bơm vào ruộng chống hạn cho lúa”.
Bên cạnh diện tích lúa đang thiếu nước thì còn có hơn 100 ha cà phê tại xã Ðồng Nai Thượng và hơn 60 ha cây trồng khác như hoa màu, dâu tằm và cây ăn trái tại nhiều xã trên địa bàn huyện Cát Tiên cũng đang trong tình trạng “khát nước”.
Ông Lê Quang Chường - Chủ tịch UBND xã Đồng Nai Thượng, cho hay: “Do nắng hạn kéo dài, nên hầu hết nguồn nước suối tự nhiên tại địa phương đã cạn kiệt. Hiện, toàn xã đang có hơn 100 ha cà phê trong tình trạng héo rũ, khô bông nhưng không có nước để chống hạn. Nếu nắng hạn tiếp tục kéo dài, chắc chắn năm nay, cà phê mất mùa là điều khó tránh khỏi”.
“Trước tình hình hạn hán đã và đang diễn ra, địa phương đang tập trung mọi giải pháp để điều tiết nguồn nước từ các hồ đập giúp người dân chống hạn. Song, nếu nắng hạn tiếp tục kéo dài thì ngoài việc thiếu nước chống hạn cho cây trồng, nguy cơ thiếu nước sinh hoạt cũng có khả năng xảy ra đối với hơn 1.000 hộ dân tại địa phương. Đặc biệt, nắng hạn sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến tình hình sản xuất hơn 3.600 ha lúa Hè - Thu của người dân địa phương. Do đó, việc đẩy nhanh tiến độ sửa chữa nâng cấp các trạm bơm là đòi hỏi cấp bách và cần thiết hiện nay” - ông Bùi Văn Hùng cho biết thêm.
KHÁNH PHÚC - HỮU SANG
