Đam Rông: Nỗ lực ổn định dân di cư tự do

Vỡ quy hoạch phát triển, khó khăn trong quản lý dân cư, các vấn đề an sinh xã hội phát sinh, tác động đến công tác quản lý, bảo vệ rừng…; đó là những hệ lụy dễ nhận thấy từ vấn đề dân di cư tự do. Đây là một trong những áp lực lớn cho địa bàn còn nhiều khó khăn như Đam Rông. Suốt những năm qua, mặc dù đã có nhiều nỗ lực để ổn định, song vẫn còn nhiều thách thức đặt ra cho địa phương trong giải quyết vấn đề này.

 

Hiện đời sống ở khu vực ổn định dân di cư tự do tại thôn Dưng Gle, xã Phi Liêng cơ bản được đảm bảo.

 

Theo số liệu thống kê từ UBND huyện Đam Rông, hiện tại trên địa bàn huyện có trên 1.068 hộ/5.143 khẩu đồng bào dân tộc thiểu số di cư tự do đến huyện từ trước năm 2010. Đa phần người dân di cư tự do là đồng bào các dân tộc thiểu số Mông, Dao, Tày, Nùng thuộc các tỉnh miền núi phía Bắc.

 

Ông Trần Đức Tâm - Phó Chủ tịch UBND huyện Đam Rông cho biết, những năm qua, Trung ương đã quan tâm và ban hành nhiều chính sách phát triển kinh tế, chăm lo đời sống Nhân dân, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số nên đã góp phần rất quan trọng làm giảm thiểu tình trạng dân di cư, trong đó có các hộ dân từ các tỉnh phía Bắc tới địa bàn huyện Đam Rông. Công tác quản lý, sắp xếp ổn định đời sống của các hộ dân di cư tự do trên địa bàn huyện được bố trí nguồn vốn để triển khai thực hiện và cơ bản hoàn thiện. Điều này đã giúp huyện Đam Rông thực hiện hoàn thành nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội và ổn định an ninh, chính trị vùng đồng bào dân tộc thiểu số; hạn chế, ngăn chặn kịp thời tình trạng lấn chiếm đất rừng lấy đất sản xuất. Đặc biệt, các vấn đề bức xúc trong vùng đồng bào dân tộc, cơ sở hạ tầng thiết yếu tại địa phương được đầu tư nâng cấp; tình trạng đói, nghèo, thiếu đất sản xuất, thiếu nước sinh hoạt của các hộ dân di cư tự do cơ bản được giải quyết. Ông Nguyễn Văn Chính - Trưởng phòng Nông nghiệp huyện Đam Rông, cho biết thêm: Từ năm 2012 - 2015, được sự quan tâm của các cấp, các ngành từ Trung ương đến tỉnh, trên địa bàn huyện đã đầu tư xây dựng hoàn thành dự án sắp xếp dân di cư tự do tại Tiểu khu 212, xã Phi Liêng, nhằm ổn định cuộc sống cho 129 hộ/668 khẩu đồng bào DTTS nên phần nào đã giảm bớt áp lực về thực trạng dân di cư tự do trên địa bàn huyện. 

 

Từ năm 2016 - 2020, UBND huyện Đam Rông đã lập quy hoạch xây dựng các điểm định canh, định cư và được UBND tỉnh Lâm Đồng phê duyệt 2 khu quy hoạch sắp xếp di dân tự do để bố trí định canh, định cư cho 391 hộ/2.015 khẩu di dân tự do. Cụ thể, dự án bố trí, sắp xếp dân cư tại Đạ M’Pô, xã Liêng Srônh với kinh phí 84.340 triệu đồng, diện tích quy hoạch 319,12 ha, số hộ dự kiến bố trí, sắp xếp 200 hộ/946 khẩu. Đến nay, đã thực hiện xong các hạng mục đường giao thông từ Quốc lộ 27 vào dự án, xây dựng phân trường, hệ thống điện; đang triển khai thực hiện: đường giao thông trong khu quy hoạch, công trình nước sinh hoạt, hội trường thôn, phân trạm y tế. Tổng nguồn vốn đã bố trí là 64.438 triệu đồng, đã giải ngân được 64.319 triệu đồng, đạt 99,8% kế hoạch; nguồn vốn còn thiếu 19.902 triệu đồng. Dự án sắp xếp dân di cư tự do khu vực Tây Sơn và TK179, xã Liêng Srônh với tổng mức đầu tư dự kiến 159.784 triệu đồng; năm 2020 dự án được Trung ương bố trí 20.000 triệu đồng). Đã hoàn thành công tác lập quy hoạch cho điểm dân cư tại Tiểu khu 179 (108 hộ/566 khẩu) và điểm dân cư tại Tây Sơn (84 hộ/501 khẩu); giải ngân được 3.787 triệu đồng. Hiện dự án đang trình thẩm định, phê duyệt để triển khai thực hiện các hạng mục theo quy định.

 

Hiện nay, tại Tiểu khu 181, xã Liêng Srônh có 105 hộ/536 khẩu người H’Mông đang sinh sống, sản xuất ổn định trên diện tích khoảng 202,4 ha đất lâm nghiệp, đối tượng rừng phòng hộ. Để sớm bố trí ổn định cuộc sống cho các hộ dân di cư tự do tại Tiểu khu 181, xã Liêng Srônh, góp phần đảm bảo an sinh xã hội tại địa phương trong giai đoạn 2021 - 2025, UBND huyện Đam Rông đề nghị Sở Nông nghiệp & Phát triển nông thôn tham mưu UBND tỉnh xem xét đề xuất cấp có thẩm quyền cho chủ trương chuyển mục đích sử dụng đất của 202,4 ha đất lâm nghiệp hiện các hộ đang sinh sống, đang sản xuất nông nghiệp ổn định sang đất nông nghiệp và bố trí nguồn kinh phí khoảng 90 tỷ đồng để đầu tư lập quy hoạch và thực hiện dự án sắp xếp, ổn định dân di cư tự do tại Tiểu khu 181, xã Liêng Srônh với quy mô 110 hộ. Điểm dân cư này đã được Hội đồng Dân tộc đi khảo sát thực tế năm 2018 và kiến nghị điều chỉnh quy hoạch 3 loại rừng để sắp xếp ổn định cuộc sống cho người dân tại Báo cáo số 471/BC-HĐDT14 ngày 29/1/2018. Hiện, UBND huyện Đam Rông đã trình cấp có thẩm quyền xem xét cho chủ trương đầu tư trong giai đoạn 2021 - 2025; đồng thời, đang chuẩn bị các thủ tục đầu tư theo quy định.

 

Chia sẻ về những khó khăn trong thực hiện việc ổn định đối với dân di cư tự do trên địa bàn, Phó Chủ tịch UBND huyện Trần Đức Tâm cho biết thêm về việc các hộ dân di cư tự do từ các tỉnh phía Bắc vào huyện thường sinh sống trong rừng, giao thông đi lại khó khăn nên việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất để triển khai thực hiện các dự án bố trí dân cư gặp rất nhiều khó khăn. Mặt khác, quỹ đất chuyển đổi mục đích sang đất nông nghiệp để khai hoang bố trí cho các hộ dân tại các dự án ít, không đảm bảo hoặc nơi có quỹ đất thì không thuận lợi cho canh tác sản xuất (do địa hình có độ dốc lớn, lập địa xấu, giao thông không thuận tiện); một số quỹ đất đã được chuyển đổi hoặc dự kiến quy hoạch để bố trí đất sản xuất thì các hộ đồng bào dân tộc tại chỗ đã canh tác lâu năm... dẫn đến việc khai hoang bố trí đất sản xuất cho người dân gặp nhiều khó khăn. Nguồn vốn phân bổ của dự án bố trí dân cư thường chậm và dàn trải qua nhiều năm dẫn đến các dự án bố trí dân cư thường kéo dài, cơ sở hạ tầng đầu tư thiếu đồng bộ, ảnh hưởng đến tính hiệu quả của các dự án.

 

Đam Rông sau 17 năm hình thành và phát triển, có rất nhiều vấn đề đặt ra trong hành trình phát triển của địa phương này. Trong đó, dân di cư tự do là một trong những khó khăn lớn, là gánh nặng kìm hãm sự phát triển của địa phương.

 

Nhằm mở đường phát triển cho Đam Rông, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Lâm Đồng (khóa XI) đã ban hành Nghị quyết về phát triển huyện Đam Rông giai đoạn 2021 - 2025, định hướng đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2045. Theo đó, nội dung Nghị quyết đã đề cập nội dung: Đến năm 2025, hoàn thành bố trí ổn định dân di cư tại khu căn cứ Đạ M’Pô, Tiểu khu 179, Tiểu khu 181 và Tây Sơn, xã Liêng Srônh. Theo đó, Đam Rông sẽ có cơ hội lớn trong giải quyết vấn đề dân di cư tự do. Sự nỗ lực từ chính quyền địa phương và những nguồn lực từ phía tỉnh sẽ tạo sức mạnh tổng hợp lớn để giải quyết vấn đề khó khăn này trong thời gian tới.

 

NGỌC NGÀ