Hàng cây lưu niệm tại Viện Nghiên cứu Hạt nhân

“Mỗi cây xanh được trồng ở đây không chỉ để ghi dấu một sự kiện, còn thể hiện sự quan tâm của các đồng chí lãnh đạo Đảng, Chính phủ, quân đội, cũng như sự quan tâm của lãnh đạo Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) đối với Viện Nghiên cứu Hạt nhân”, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Mộng Sinh - nguyên Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Hạt nhân (TP Đà Lạt), đã khẳng định như vậy, khi nói về hàng cây lưu niệm do Tổng Bí thư Trường Chinh, Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Thủ tướng Võ Văn Kiệt, Tổng Bí thư Đỗ Mười và ông Han Blix - cựu Tổng Giám đốc IAEA, trồng trong khuôn viên của Viện.

Hàng cây lưu niệm của các đồng chí lãnh đạo Đảng, Chính phủ và quân đội

Theo những thông tin ghi trên bảng tên gắn ở mỗi gốc cây, cây của cố Tổng Bí thư Trường Chinh là cây có tuổi cây cao nhất, đã 39 năm. Cây này, Tổng Bí thư Trường Chinh tự tay trồng, ngày 18/7/1985. Hiện, cây đang phát triển tươi tốt, tạo cảnh quan xanh mát, hài hòa với những công trình kiến trúc và các không gian trong tổng thể Viện Nghiên cứu Hạt nhân. Tiếp nối lệ tục tốt đẹp đó, Đại tướng Võ Nguyên Giáp thể hiện sự sâu sát của mình đối với lĩnh vực năng lượng nguyên tử qua việc tạo mọi điều kiện tốt nhất cho cán bộ, nhân viên Viện Nghiên cứu Hạt nhân nghiên cứu, ứng dụng các thành tựu nghiên cứu đưa vào thực tiễn, phục vụ phát triển kinh tế. Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã trồng một cây xanh tại khuôn viên Viện. Bảng tên cây lưu niệm ghi rõ: Đại tướng Võ Nguyên Giáp trồng ngày 23/8/1988. Đã 33 năm trôi qua, kể từ ngày Tổng Bí thư Đỗ Mười trồng ngày 31/1/1991, cây lưu niệm của cố Tổng Bí thư Đỗ Mười giờ cao chót vót, đầy sức sống. Cựu Tổng Giám đốc IAEA Han Blix cũng góp mặt trong hàng cây lưu niệm ở Viện Nghiên cứu Hạt nhân, trồng một cây xanh tại đây vào năm 1991, cùng lời nhận xét: “Lò phản ứng hạt nhân Đà Lạt là lò sử dụng hiệu quả nhất trong các lò có công suất thấp trên thế giới”. Lò phản ứng hạt nhân Đà Lạt được Mỹ xây dựng năm 1963. Đây là lò hạt nhân đầu tiên ở Đông Nam Á. Năm 1968, Mỹ đã tháo dỡ toàn bộ các thanh nhiên liệu của Lò để chuyển về Mỹ. Do vậy, Lò phản ứng hạt nhân Đà Lạt không còn khả năng hoạt động. Ngày 15/3/1982, được sự giúp đỡ của Chính phủ Liên bang Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Xô Viết, việc khôi phục và mở rộng Lò chính thức khởi công. Ngày 20/3/1984, Lò phản ứng hạt nhân Đà Lạt hoạt động trở lại, với công suất 500 kWt, gấp 2 lần so với công suất 250 kWt của Lò trước đây do Mỹ xây dựng và vận hành. Trải qua 40 năm xây dựng và phát triển, từ 1984 đến 2024, nhiều thế hệ cán bộ, viên chức của Viện đã vận hành an toàn, khai thác hiệu quả, thu được nhiều thành tựu đáng ghi nhận trong nghiên cứu khoa học và chuyển giao ứng dụng kỹ thuật hạt nhân phục vụ phát triển đất nước.

Trở lại với việc trồng cây lưu niệm tại Viện Nghiên cứu Hạt nhân, cây do Thủ tướng Võ Văn Kiệt trồng đến nay đã được 29 năm. Bảng tên cây lưu niệm tại đây chỉ rõ: Cây lưu niệm của Thủ tướng Võ Văn Kiệt trồng ngày 26/7/1995. Từ những tấm bảng ghi tên, chức vụ của những người trồng và ngày trồng, thế hệ sau có dịp ghé thăm nơi đây sẽ hình dung được chân dung, cuộc đời, sự nghiệp của mỗi con người trồng cây, gắn với những cống hiến, đóng góp của mỗi người cho sự nghiệp bảo vệ và xây dựng đất nước.