Tháng 8/1960, đội nhận được thông báo của cấp trên cho biết: C.200 sẽ đến suối cạn Đak R'Tih, họ chặt những cây lồ ô ra nhiều khúc, thả theo dòng nước, đội 1 lần theo sẽ tìm được địa điểm C.200.
[links()]
Đội 1 có 13 người, đồng chí Ama Tho là Bí thư, đồng chí Ama Nhao (Lê Đạo) làm Phó Bí thư. Từ bàn đạp Đờ Ru Đak Rồ, đội xoi mở đường đến buôn Bù - xa - na làm nơi đứng chân. Tính đến tháng 7/1960, đội đã phát triển thêm 20 buôn, người dân tộc Mơ Nông, B’Rơn và khu dân Hàng No, Hàng Tô, gần đường 14 bis. Anh em trong đội bám dân, tìm cách móc nối với đội miền Đông Nam bộ (phiên hiệu C.200) xoi ra.
 |
| Đại tướng Võ Nguyên Giáp bàn kế hoạch tác chiến, chuẩn bị chiến dịch Đường 9 Nam Lào (Sách ảnh Đại tướng Tổng tư lệnh Võ Nguyên Giáp) |
Tháng 8/1960, đội nhận được thông báo của cấp trên cho biết: C.200 sẽ đến suối cạn Đak R’Tih, họ chặt những cây lồ ô ra nhiều khúc, thả theo dòng nước, đội 1 lần theo sẽ tìm được địa điểm C.200.
Qua phân tích, nghiên cứu sơ đồ, đồng chí Ama Tho thấy từ buôn Bù - xa - na đến vàm suối Đak R’Tih rất xa, rừng rậm cây cao. Đội có 16 người, đồng chí Ama Tho chia ra thành 4 mũi cắt mở đường tiến vào vàm suối. Để giữ bí mật, các mũi không được mở đường theo lối mòn, không đi gần các buôn làng và những nơi có người qua lại.
Mũi đồng chí Phạm Văn Lạc phụ trách gồm có các đồng chí: Hoàng Minh Đỏ, Ma Đen, Nguyễn Văn Định và Trần Văn Thời, y tá của đội. Họ từ buôn Bù - xa - na, cắt mở đường vượt qua đường 14 bis sang Hang No lên thượng nguồn sông Đồng Nai đi tìm vàm suối Đak R’Tih.
Mùa mưa. Rừng nguyên thủy, cây cối rậm, dây leo chằng chịt, vắt bén hơi người bám vào chân, muỗi bám vào mặt. Dòng nước các khe suối đầu nguồn đổ về, nước sông lên cao.
Đến vàm suối, đồng chí Tư Lạc thấy nước sông lên tràn bờ, bàn bạc cùng anh em vượt sông Đồng Nai. Đồng chí Ama Đen và Điểu Định nói thông thạo tiếng dân tộc được phân công gác hai đầu. Đồng thời lấy dây tăng, võng, dây leo nối, buộc vào bụng; một đầu buộc vào gốc cây rù rì, bơi qua sông. Nước chảy xiết, sóng vỗ mạnh. Thời bơi ra đến giữa dòng sông, dây đứt, nước cuốn trôi…
Ba người hoảng hốt, chạy men theo bờ sông tìm cách cứu Thời, nhưng tìm mãi không thấy. Thời đã hy sinh. Buồn bã vì tổn thất, ba người trở về buôn Bù - xa - na…
* * *
Đội phía Nam, mang phiên hiệu C.200 do đồng chí Hai Hồng Sơn và đồng chí Nguyễn Trọng Tâm chỉ huy, xoi mở đường ra phía Bắc, tìm điểm hẹn tại Bù - xa - nia (bắc Đồng Nai Thượng). Đội có 10 người được giao nhiệm vụ, vũ trang tuyên truyền, xây dựng cơ sở, mở hành lang nối liên lạc với đội phía Bắc, mỗi người được cấp 5 cân gạo và 1 cân muối. Đội mang theo điện đài 2W để liên lạc với đài miền Đông Nam bộ và Đaklak.
Từ buôn Bù Sa đi ven sông Đồng Nai, đường đi hiểm trở, dốc cao, đá dựng đứng, có nhiều thác nước. Vì đường hiểm trở nên tốc độ hành quân quá chậm, gạo hết, anh em phải ăn củ chụp, măng lồ ô, củ nần, đọt mây, lá bép và rau nhíp, thay cơm.
Hai tháng trời, đội đi đến gần buôn Bù - xa - nia và nhận được điện báo: Đoàn miền Bắc đã đến điểm hẹn, đi khoảng độ 15 ngày đường là tới.
Anh em vào buôn Bù - xa - nia làm công tác dân vận, tham gia sản xuất với đồng bào dân tộc. Dân tin yêu, đùm bọc cung cấp gạo, muối để ăn và dự trữ. Tháng 10/1960, đội cử một tổ vượt sông đến vàm suối Đak R’Tih, sục sạo tìm kiếm đoàn miền Bắc. Anh em phát hiện được lối mòn đi xuống và thấy bếp than củi nấu cơm khác với kiểu cách dân địa phương.
Nghe tổ trinh sát báo cáo, đội cử đồng chí Đỗ Giáp Xuân, Huỳnh Văn Cột và Tư vượt qua sông tìm kiếm, kiên trì đón chờ cả đêm lẫn ngày. Mặt trời vừa lặn sau dãy núi, tổ phục kích đi dò la thấy bóng người đi tới. Anh em phía Bắc lo sợ gặp địch, đạn đã lên nòng nhưng nhìn thấy trang phục, hô tín hiệu, biết là các đồng chí C.200. Hai bên chạy tới, ôm nhau reo hò, niềm vui rạo rực, báo hiệu: 16 giờ ngày 30/10/1960, đường hành lang chiến lược Bắc Nam phía đông đã nối thông.
Ngày mai, đồng bào dân tộc lấy bè nứa chở 4 người về thôn B’Sa Đarial (còn có tên B’Sa Đạ Gia, xã Lộc Bảo, huyện Bảo Lâm, tỉnh Lâm Đồng ngày nay). Mười ngày sau, một đoàn cán bộ đi theo đồng chí Hồng Sơn từ căn cứ Đru Đak Rồ (Đakmil) đi tiếp về Liên khu ủy 5 an toàn.
(còn nữa)
Ghi chép: NGUYỄN THÁI HUYỀN
