Bảo tàng Alexandre Yersin nằm trong khuôn viên Viện Pasteur Nha Trang, là nơi trưng bày những kỷ vật gắn liền với cuộc đời và sự nghiệp của nhà bác học Alexandre Yersin, người tìm ra Ðà Lạt và có hơn nửa thế kỷ gắn bó với Việt Nam.
Bảo tàng Alexandre Yersin nằm trong khuôn viên Viện Pasteur Nha Trang, là nơi trưng bày những kỷ vật gắn liền với cuộc đời và sự nghiệp của nhà bác học Alexandre Yersin, người tìm ra Ðà Lạt và có hơn nửa thế kỷ gắn bó với Việt Nam.
|
Kính thiên văn mà Yersin sử dụng tại Nha Trang. Ảnh: L.V |
Đã nhiều lần đến phố biển Nha Trang, nhưng đầu mùa hè 2018 tôi mới có dịp vào tham quan Bảo tàng Yersin. Là người sinh ra và lớn lên ở Đà Lạt nên khi bước chân vào bảo tàng tôi mang theo tâm tình tri ân bác sĩ Yersin - người đã khám phá ra cao nguyên Lang Biang vào ngày 21/6/1893, từ đó đề xuất xây dựng thành phố Đà Lạt hôm nay.
Chúng tôi được cô hướng dẫn viên Cao Hoàng Đoan Thục giới thiệu, bảo tàng được xây dựng năm 1997 với sự giúp đỡ của Bảo tàng Pasteur Paris (Pháp) và Viện Lịch sử y học Lausanne (Thụy Sĩ). Từ những tư liệu, hình ảnh và vật dụng còn lưu giữ được, Bảo tàng Alexandre Yersin trình bày cuộc đời Alexandre Yersin qua 8 chủ đề chính: Thời thơ ấu, thời gian đi học, các chuyến thám hiểm và việc tìm ra cao nguyên Lang Biang, bệnh dịch hạch và việc khám phá ra vi trùng dịch hạch, việc định cư tại Nha Trang, các viện Pasteur ở Đông Dương, việc chăn nuôi và lập đồn điền, óc tò mò khoa học và các danh hiệu mà Yersin được trao tặng...
Tại đây còn trưng bày nhiều tác phẩm sách, báo do chính Yersin viết gồm nhiều chủ đề khác nhau như: địa lý, lịch sử, hàng không, thiên văn, khí tượng, điện khí, ô tô, vật lý… Đặc biệt trong bảo tàng còn trưng bày nhiều bút tích của Yersin như những cuốn vở khi ông học ở Lausanne (Thụy sĩ) năm 1883 - 1884, hay bút tích Yersin học tiếng Việt trong những năm tháng ông sống ở Nha Trang. Đáng chú ý là bút tích biểu đồ theo dõi mực nước biển vào đêm 28/2/1943, chứng tỏ ông đã làm việc đến hơi thở cuối cùng (Yersin mất ngày 1/3/1943. Một “điểm nhấn” đặc biệt trong bảo tàng là gian phòng ở giữa, nơi lưu giữ nhiều vật dụng sinh hoạt hàng ngày của Yersin, qua đây du khách sẽ hình dung được cuộc sống đơn sơ, giản dị của nhà bác học lừng danh được người dân Nha Trang yêu mến gọi là “Ông Năm”. Ngoài ra, còn một số vật dụng độc đáo của A. Yersin mà bảo tàng còn lưu giữ như kính hiển vi nguyên thủy, các dụng cụ đo lường và máy móc khoa học, kính xem hình nổi 3 chiều, ăng-ten phát tín hiệu Morse, kính thiên văn, máy chụp hình...
Một lần đến với Bảo tàng Alexandre Yersin, du khách sẽ cảm nhận được sự vĩ đại của một nhà bác học bình dị đã có nhiều đóng góp hữu ích cho nền y học, thiên văn học... của thế giới. Bên cạnh đó, có thể cảm nghiệm được sự gắn bó, những tình cảm chân thành mà nhà bác học Alexandre Yersin dành cho người dân “làng chài” Nha Trang, cũng như tình yêu thương của những người dân nghèo làng chài ngày xưa đã dành cho “Ông Năm Yersin”.
Alexandre Yersin sinh ngày 22/9/1863, tại Thụy Sĩ và nhập quốc tịch Pháp năm 25 tuổi và cùng năm ấy ông bảo vệ thành công luận án tiến sĩ về một loại bệnh lao thực nghiệm mà hiện nay vẫn mang tên ông “loại lao Yersin”. Ông nổi tiếng với các công trình khoa học về nghiên cứu phát triển huyết thanh ngừa bệnh dại, tìm ra độc tố bệnh bạch hầu và cũng là người đầu tiên tìm ra vi trùng dịch hạch, đồng thời tìm ra những liệu pháp hữu hiệu để điều trị căn bệnh này. Năm 28 tuổi, Alexandre Yersin đến Việt Nam và chọn Nha Trang làm quê hương thứ hai cho đến cuối đời. Ông còn là nhà thám hiểm và phát hiện ra cao nguyên Lâm Viên vào ngày 21/6/1893. Yersin có công lớn trong việc di thực cây cao su và cây canh-ki-na vào Việt Nam, và là người sáng lập ra Trường Y khoa Đông Dương, trường y đầu tiên ở Đông Nam Á (nay là Trường Đại học Y khoa Hà Nội), và các Viện Pasteur tại Nha Trang, Hà Nội, Đà Lạt... Ông mất ngày 1/3/1943 tại Nha Trang và được an táng tại Suối Dầu, huyện Cam Lâm (Khánh Hòa). |
LÂM VIÊN