Lòng yêu nước Việt Nam đậm tính nhân văn (tiếp theo)

Giáo sư Paul Mus kể tiếp: Tại Tạp chí Revue Indochinoise xuất bản năm 1902, một tác giả ký bút danh Raquez có thuật lại câu chuyện sau đây qua lời của một giáo sĩ Dòng Tên đi truyền đạo tại miền Tây Nam Bộ. Lần ấy, giáo sĩ có việc cần phải vượt qua sông nước mạn Long Xuyên.

Đối với người Pháp và nhiều học giả phương Tây, Giáo sư Paul Mus là ngôi sao tỏa sáng về Việt Nam học và văn minh nhiều nước châu Á thế kỷ XX. Nhà sử học René Grousset (1885-1952), Viện sĩ Hàn lâm Pháp, chuyên gia về châu Á gọi Paul Mus là "một gương mặt lớn" của Pháp về Viễn Đông học, "một trí tuệ hùng cường, phong phú đến mức khó tin"

John McAlister khâm phục các luận điểm của Paul Mus được trình bày trong loạt tác phẩm đã xuất bản của thầy. Tiếp theo sau Viêt-Nam, Xã hội học về một cuộc chiến tranh (1952) là Số phận của Liên hiệp Pháp (1954), Cuộc chiến tranh không có mặt (1961) (Tất cả đều do NXB Le Seuil, Paris ấn hành). Tuy nhiên, các công trình nghiên cứu của Paul Mus, ngoài một số bài viết bằng tiếng Anh, còn lại đều in bằng tiếng Pháp, không thuận tiện cho đại đa số độc giả Mỹ.

Thầy là Paul Mus, người Pháp sinh năm 1902, thành viên Trường Viễn Đông Bác cổ Pháp tại Hà Nội từ năm 1926, Giáo sư Trường Đại học Collège de France, Paris từ 1946, đồng thời là giáo sư thỉnh giảng Trường Đại học Yale, Mỹ từ 1949 đến 1969 năm ông qua đời. Trò là John McAlister Jr., người Mỹ sinh năm 1936, giáo sư Trường Đại học Princeton rồi Đại học Stanford. Xuất thân sĩ quan Hải quân Mỹ, ông được coi như một chuyên gia thành thạo về Việt Nam, nổi tiếng với thái độ cực lực phản đối chủ trương của mấy đời tổng thống Mỹ trong chiến tranh Việt Nam. Ông qua đời ngày 20 tháng 5 năm 2016.

Trải qua bốn nghìn năm lịch sử, dân tộc Việt Nam đã sinh ra không biết bao nhiêu người con ưu tú cho đất nước, trong đó phụ nữ chiếm một phần đáng kể. Và khi nói đến gương anh hùng liệt nữ, đến truyền thống đấu tranh xâm lược của ngoại bang, người Việt Nam qua nhiều thời đại không quên nhắc tới Bà Triệu bên cạnh các gương liệt nữ khác như Hai Bà Trưng. Lâm Đồng cuối tuần xin giới thiệu "tượng đài" Bà Triệu qua nguồn Di sản tư liệu quý - Mộc bản triều Nguyễn.

Bảo tàng Alexandre Yersin nằm trong khuôn viên Viện Pasteur Nha Trang, là nơi trưng bày những kỷ vật gắn liền với cuộc đời và sự nghiệp của nhà bác học Alexandre Yersin, người tìm ra Ðà Lạt và có hơn nửa thế kỷ gắn bó với Việt Nam.

Trong khối tài liệu hiện đang được bảo quản tại Trung tâm Lưu trữ quốc gia IV có khá nhiều tư liệu liên quan đến Ðà Lạt - Lâm Ðồng xưa. Bên cạnh tài liệu tiếng Pháp thuộc phông Tòa Khâm sứ Trung kỳ, chúng tôi cũng xin được cung cấp thêm một số thông tin quan trọng về tỉnh hạt Lâm Viên xưa được ghi chép trong các bộ chính sử của triều Nguyễn.