BÁO XUÂN GIÁP THÌN 2024::

Đòn bẩy phát triển nông nghiệp thông minh

Nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao chưa hẳn là nông nghiệp thông minh, nhưng nông nghiệp thông minh dứt khoát phải dựa trên cơ sở nền tảng nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao. Trải qua 20 năm thực hiện phát triển nông nghiệp công nghệ cao, nền nông nghiệp của Lâm Đồng có bước đột phá mạnh mẽ, từ đó tạo nền tảng vững chắc phát triển nông nghiệp thông minh.

Ứng dụng công nghệ tưới nước, bón phân tự động tạo nên vườn rau năng suất, chất lượng

PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP THÔNG MINH 

Là vùng đất được thiên nhiên trao tặng nhiều yếu tố thuận lợi, Lâm Đồng đã tập trung phát triển nhiều loại nông sản có lợi thế cạnh tranh cao như cà phê với 176.000 ha, sản lượng 569.000 tấn, chè 11.000 ha/130.000 tấn, rau, quả 27.000 ha/2,8 triệu tấn, hoa 3.000 ha/3 tỷ cành, cây ăn quả 30.000 ha/280.000 tấn, dâu tằm 10.000 ha/15.000 tấn kén tằm, bò sữa 26.000 con/110.000 tấn sữa… Toàn tỉnh hiện có 65.300 ha sản xuất đáp ứng các tiêu chí nông nghiệp công nghệ cao (chiếm 21,8% diện tích canh tác toàn tỉnh); có 7 vùng nông nghiệp công nghệ cao, 13 doanh nghiệp nông nghiệp công nghệ cao được công nhận; giá trị sản xuất bình quân đạt 430 triệu đồng/ha, chiếm trên 40% tổng giá trị sản xuất ngành nông nghiệp. 
Theo các nhà khoa học, nông nghiệp thông minh, nông nghiệp 4.0 phải gồm 8 nội hàm là: Ứng dụng cảm biến vạn vật kết nối internet hầu hết các trang trại nông nghiệp (IoT), điều khiển tự động quá trình sản xuất, tự động ứng phó với biến đổi khí hậu, cải thiện vi khí hậu trong nhà kính; sử dụng đồng bộ công nghệ đèn LED trong canh tác kỹ thuật cao để tối ưu hóa quá trình sinh trưởng của cây; canh tác trong nhà kính, nhà lưới, sử dụng công nghệ thủy canh, khí canh nhằm cách ly môi trường tự nhiên và chủ động ứng dụng công nghệ; ứng dụng tế bào quang điện nhằm sử dụng hiệu quả không gian và giảm chi phí năng lượng; sử dụng người máy (robot) chăm sóc cây trồng, vật nuôi thay con người; sử dụng các vệ tinh, thiết bị bay không người lái khảo sát thực trạng, thu thập dữ liệu trong quản lý trang trại; sử dụng công nghệ tài chính thông minh nhằm quản lý trang trại đạt hiệu quả cao; ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong phát triển nông nghiệp. 
Trên cơ sở đó, nông nghiệp Lâm Đồng đã có cách tiếp cận nhanh và phù hợp với phương châm “Đi ngay, đi nhanh và đi chính xác, lựa chọn cây trồng, vật nuôi có lợi thế so sánh, công nghệ ứng dụng phù hợp, với mục tiêu sản xuất, kinh doanh là chính”, không nóng vội chạy theo phong trào. Không nhất thiết ứng dụng tất cả các nội hàm của công nghiệp thông minh mà tùy vào điều kiện cụ thể, chỉ ứng dụng 4 - 5 nội hàm mang tính đột phá trong nông nghiệp theo xu thế phát triển. Trong đó, giải pháp ứng dụng vạn vật kết nối internet (IoT) là giải pháp cốt lõi nhất trong phát triển nông nghiệp thông minh 4.0 ở Lâm Đồng. 

Chỉ một lệnh trên điện thoại di động có thể tưới nước, bón phân cho cả trang trại rộng lớn

“ĐÒN BẨY” CÔNG NGHỆ SỐ 

Hiện nay, toàn tỉnh có trên 430 ha ứng dụng công nghệ thông minh vào sản xuất, trong đó 227,3 ha rau; 187,2 ha hoa; 5,5 ha dâu tây và 10 ha chè chất lượng cao). Cụ thể, có 172 ha ứng dụng công nghệ Hortimax Hà Lan của Công ty Dalat Hasfarm và Công ty Cổ phần PAN Hulic; 10 ha ứng dụng công nghệ Cilime Hà Lan của Công ty Cổ phần Viên Sơn; 6 ha công nghệ cảm biến nhập khẩu từ Đài Loan, Italia để canh tác lan hồ điệp của nhiều đơn vị; nhiều hộ nông dân ứng dụng IoT đồng bộ của Israel…
Chỉ riêng Công ty MimosaTek (Thạnh Mỹ, Đơn Dương) đã cung ứng lắp đặt thiết bị cho hàng trăm hộ nông dân ứng dụng công nghệ IoT trên diện tích hơn 300 ha với chỉ tiêu kỹ thuật công nghệ: Bộ RATA IoT-3G/4G; cảm biến vi khí hậu; chậu giám sát độ ẩm, lượng nước thoát, nước thoát cho giá thể; hạ tầng kỹ thuật tưới (van điện tử, cáp tín hiệu, các cảm biến đo mực nước); phần mềm quản lý trang trại thông minh. Tất cả được lập trình các lệnh chăm sóc cây trồng được cài đặt trên điện thoại thông minh, vận hành đồng bộ từ hệ thống cảm biến vi khí hậu, đo độ ẩm của đất, hệ thống tưới nước nhỏ giọt, châm phân tự động được bố trí tương thích trong khu vườn. Từ đó tạo nên những vườn rau quả tốt tươi ở các huyện Đức Trọng, Đơn Dương, Lâm Hà… Hiệu quả ứng dụng công nghệ IoT giúp người nông dân giảm 10 - 20% lượng thuốc bảo vệ thực vật, phân bón; giảm 30 - 50% lượng nước tưới và nhân công lao động; giúp tăng lợi nhuận 15 - 20% so với sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao. 
Bên cạnh đó, việc sơ chế, phân loại nông sản áp dụng nông nghiệp thông minh sử dụng máy rửa và phân loại dựa trên sắc màu, kích thước của sản phẩm được ứng dụng tại Công ty Phong Thúy (Đức Trọng). Máy tách màu được áp dụng chủ yếu tại các nhà máy có công suất lớn về chế biến trà, cà phê nhân xuất khẩu, trong đó có 4 cơ sở chè, 13 cơ sở cà phê nhân, 1 cơ sở chế biến hạt điều. Việc áp dụng nông nghiệp thông minh trong sơ chế, chế biến đã giúp tăng hiệu suất, giảm chi phí nhân công, chất lượng nông sản đồng đều hơn so với phân loại thủ công. 
Trong chăn nuôi, các doanh nghiệp đã sử dụng máy liên hiệp phối trộn khẩu phần thức ăn hoàn chỉnh theo phương pháp TMR; sử dụng robot đẩy thức ăn tự động tại các trang trại chăn nuôi bò sữa để hạn chế công lao động và đảm bảo thức ăn thường xuyên cho vật nuôi. Người chăn nuôi bò sữa đã dùng máy vắt sữa thay cho dùng tay, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, tiết kiệm thời gian. Công ty Cổ phần sữa Đà Lạt và Công ty Vinamilk đã sử dụng hệ thống vắt sữa tự động Rotary - mỗi lần vắt sữa cho khoảng 40 con bò sữa/lần vắt; gắn chip điện tử SCR cho 3.700 con bò sữa để theo dõi tình trạng ăn uống, nghỉ ngơi của vật nuôi, sản lượng sữa, theo dõi sức khỏe, bệnh tật, phát hiện động dục… để kịp thời điều chỉnh chế độ chăm sóc, nuôi dưỡng phù hợp; hệ thống mát-xa tự động, nghe nhạc kích thích tăng năng suất sữa. 

Những năm qua, nông nghiệp thông minh ở Lâm Đồng đã có bước phát triển mạnh mẽ về quy mô cây trồng, vật nuôi giúp người sản xuất thiết lập dữ liệu trên phần mềm điện tử đối với các yếu tố vi khí hậu, môi trường, dinh dưỡng của cây trồng, chip điện tử theo dõi sức khỏe vật nuôi; đồng thời, giám sát và điều khiển bằng hệ thống cảm biến IoT…

Nâng cấp lắp đặt hệ thống bón phân tự động, điều khiển từ xa, chăm sóc cây trồng tối ưu ở trang trại HTX Tân Tiến (Phường 12 - Đà Lạt)

GIẢI PHÁP THÚC ĐẨY PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP THÔNG MINH

Ứng dụng công nghệ thông minh giúp cây trồng, vật nuôi sinh trưởng tối ưu cho năng suất cao, chất lượng sản phẩm đảm bảo an toàn, mang lại hiệu quả kinh tế, góp phần hiện đại hóa ngành Nông nghiệp của tỉnh. Trong thời gian tới, nhằm thúc đẩy phát triển nông nghiệp thông minh, Lâm Đồng đã xác định một số giải pháp: Tỉnh tiếp tục có nhiều chính sách khuyến khích các tổ chức, cá nhân huy động nguồn lực tạo đột phá chuyển đổi số, phát triển nông nghiệp thông minh gắn với du lịch canh nông, hỗ trợ phát triển các mô hình ứng dụng đồng bộ công nghệ IoT trong quản lý trang trại, sản xuất, bán hàng, kho hàng thông minh, tài chính, truy xuất nguồn gốc và quảng bá du lịch… 
Lựa chọn các giải pháp công nghệ phù hợp với điều kiện cụ thể của từng địa phương, doanh nghiệp, trang trại vào chăm sóc cây trồng, vật nuôi như: Kết nối thiết bị cảm biến IoT trong hầu hết các trang trại để điều khiển tự động, cải thiện và ứng phó với biến đổi khí hậu trong nhà kính; sử dụng đồng bộ công nghệ đèn LED để tối ưu hóa quá trình sinh trưởng của hoa; nâng cao hiệu quả khai thác năng lượng mặt trời; ứng dụng công nghệ robot; công nghệ quản lý tài chính; thiết bị bay không người lái để chăm sóc cây trồng, phòng, chống dịch hại và cảnh báo thời tiết. 
Tiếp cận trình độ khoa học, tiếp thu công nghệ thế giới nhằm rút ngắn thời gian, mang lại hiệu quả sản xuất từ nông nghiệp thông minh dựa trên trí tuệ nhân tạo và robot cho thực phẩm an toàn, phục vụ sản xuất, thu hoạch, sơ chế, chế biến nông sản. Tổ chức lại một cách tổng thể phát triển nông nghiệp thông minh gắn với cảnh quan môi trường, xây dựng nông thôn mới. Có chiến lược gắn nông nghiệp thông minh, nông nghiệp hữu cơ với những sản phẩm OCOP có tính đặc thù địa phương để phát triển nông nghiệp bền vững.