Nhân giống nho thân gỗ ở Đà Lạt

Người đàn ông tuổi ngũ tuần, tên Chế Lương, chủ vườn sinh thái bên tán rừng thông tự nhiên đèo Prenn, Đà Lạt, qua nhiều năm đã tự mày mò, nghiên cứu nhân giống thành công cây nho thân gỗ nguồn gốc từ Nam Mỹ, cung cấp cho nhu cầu trồng trong khuôn viên sinh vật cảnh và trồng kinh doanh đại trà của khách hàng trong và ngoài tỉnh Lâm Đồng.

Chủ vườn Chế Lương bên cây nho thân gỗ đầu dòng

Vườn sinh thái nho thân gỗ của anh Chế Lương nằm dưới thung lũng xanh của đèo Prenn Đà Lạt khá dễ tìm đến tham quan đối với khách địa phương, trong nước và quốc tế. Cứ đến ngã ba đường đèo Prenn vào Khu du lịch quốc gia Hồ Tuyền Lâm nhìn phía đối diện cánh cổng chào ghi dòng chữ “Hẻm 63, Phường 3, TP Đà Lạt. Toàn dân đoàn kết xây dựng đô thị văn minh” thì dừng lại. Rồi qua cánh cổng này đi ô tô qua mấy đoạn vòng quanh sườn đồi thông xanh chầm chậm chưa tới mười phút là vào trong ô cửa rộng lớn ghi “vườn nho thân gỗ”. Tất cả khách tham quan đều vào cửa tự do, không thu một khoản phí nào. Đầu tháng 7/2024, phóng viên đến đây mới hay trong tổng diện tích vườn sinh thái 21.000 m² được phân bổ 7.000 m² định canh khoảng 400 cây nho thân gỗ đầu dòng, tuổi cây từ 30 - 40 năm. Hàng năm, vụ mùa nho thân gỗ từ tháng 9 năm trước đến tháng 5 năm sau, anh Chế Lương không chỉ thu hoạch trái thương phẩm, mà còn lựa chọn thu hoạch trái chín lấy hạt giống để gieo ươm trồng mới phủ xanh tại khu vườn sinh thái của mình, đồng thời chăm sóc thành cây trưởng thành cung cấp theo đặt hàng của người sản xuất trong các vùng, miền trong nước nói trên. 

Đưa phóng viên đến khu vực cây giống nho thân gỗ hơn một năm tuổi trong khu vườn sinh thái, anh Chế Lương cho biết đã thử nghiệm qua thời gian nhiều năm để bổ sung hoàn chỉnh quy trình nhân giống tại chỗ, đạt tỷ lệ cao nhất số cây sinh trưởng mạnh mẽ, năng suất cao, phù hợp điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu từ đồng bằng xứ nóng đến miền núi thời tiết mát mẻ hơn. Anh Chế Lương chia sẻ: “Xuất xứ từ vùng khí hậu nhiệt đới Nam Mỹ, cây nho thân gỗ đưa về phân bổ trồng, chăm sóc thích nghi trong vườn sinh thái của chúng tôi trên độ cao 1.500 m so với mặt biển từ hơn 20 năm trước. Số cây giống đưa về ban đầu phát triển tốt tươi được khoanh nuôi đúc kết quy trình nhân giống, thâm canh chăm sóc theo tiêu chuẩn cây đầu dòng...”.

Theo đó, nho thân gỗ thu hái trái chín mọng trên cây xuống đưa vào ngâm trong thau nước lọc sạch trong một ngày. Sau đó vớt ra loại bỏ phần vỏ và phần cơm, lấy hạt nhân đem phơi nắng tự nhiên trong 3 ngày liên tục. Cuối cùng ươm hạt nhân đã khô dưới lớp cát sạch mầm bệnh, giữ độ ẩm thường xuyên, sau 30 ngày nảy mầm thành cây con chuyển sang trồng, chăm sóc trong bịch ni lông nhỏ. Kết quả hơn 1 năm sinh trưởng, cây phát triển chiều cao từ 20 cm trở lên với nhiều cặp lá được tiếp tục bứng ra khỏi bầu đất trong bịch ni lông đưa qua trồng trong chậu lớn đựng giá thể xơ dừa phối trộn với phân chuồng và chế phẩm sinh học. Thêm thời gian 1 năm chăm sóc, cây đạt chiều cao từ 50 cm trở lên chuyển sang chuyên canh hoặc xen canh trực tiếp trên đất vườn. Cộng chung thời gian hơn 2 năm hoàn thành quy trình, chủ vườn Chế Lương mới tạo ra một thế hệ nho thân gỗ mới đặc hữu của phố hoa Đà Lạt. 

“Cây giống nho thân gỗ trưởng thành chiều cao và tán cây 40 cm trở lên, trồng dưới hố đào sâu 60 cm, mặt hố hình vuông, mỗi cạnh 60 cm, bón lót giá thể xơ dừa và phân chuồng, trồng cây cách cây và hàng cách hàng chuyên canh 2 m, xen canh 4 m. Có thể xen canh với các loại cây ăn trái, trồng chắn gió cho cây chè, cà phê...”, anh Chế Lương nói thêm. Cụ thể, chăm sóc cây giống nho thân gỗ thực sinh trưởng thành trong thời gian 5 năm sau bước vào thu hoạch trái bói, năm thứ 6 trở đi thu hoạch chính vụ, mỗi năm đạt năng suất trung bình 75 - 80 kg/cây, giá bán tại vườn vào thời điểm đầu tháng 7/2024 khoảng 300.000 đồng/kg tươi. Bên cạnh đó còn chế biến các dòng sản phẩm mứt nho, thạch nho, rượu nho thơm ngon khác biệt với các loại cây nho thương phẩm khác. Tuổi thọ của cây nho thân gỗ có thể lên đến cả trăm năm. 

Trong 7 năm qua, anh Chế Lương nhân giống nho thân gỗ gối đầu bán ra mỗi năm từ 100 cây trở lên. Tại vườn sinh thái của mình ở hẻm 63, Phường 3, Đà Lạt trồng bổ sung cây giống nho thân gỗ hàng năm với đa chức năng tăng độ phủ xanh môi trường, thu hoạch bán sản phẩm trái tươi và sản phẩm chế biến, tạo sản phẩm du lịch canh nông, góp phần tăng thời gian lưu trú của khách du lịch khi đến thành phố hoa Đà Lạt.