Xây dựng trái phép vẫn chưa hạ nhiệt (Bài 1)

LTS: Quy hoạch, quản lý quy hoạch được xem như công cụ dẫn dắt quá trình đô thị hóa một cách có trật tự. Thế nhưng, tình trạng  xây dựng trái phép cùng với sự quản lý thiếu quyết liệt, có dấu hiệu buông lỏng tại thành phố Đà Lạt dẫn đến những hệ quả khó khắc phục, để lại “vết sẹo” trên bộ mặt đô thị. Việc tăng cường quy hoạch để quản lý, lập lại trật tự xây dựng đang là bức xúc trong quá tình phát triển đô thị cần được thành phố giải quyết căn cơ bởi, nếu không sẽ không theo kịp thực tế phát triển mà còn có nguy cơ phá vỡ mỹ quan đô thị thành phố du lịch đặc thù Đà Lạt. 

Bình quân hàng năm trên địa bàn thành phố Đà Lạt có hàng trăm vụ xây dựng sai phép, không phép. Đáng nói hơn  tình  trạng này không hề thuyên giảm mà đang có nguy cơ tăng, gây mất trật tự xây dựng trên địa bàn.

 

Sai phép trên đường Hồ Tùng Mậu bị ngưng thi công xử lý

Hiện tại, công tác cấp phép xây dựng trên địa bàn thành phố Đà Lạt đã được thực hiện theo cơ chế “một cửa” và “một cửa liên thông”. Với quy trình cấp phép này tạo điều kiện thuận tiện cho người dân, nhà đầu tư trong việc đầu tư xây dựng, xin cấp phép xây dựng công trình dân dụng. Theo thống kê, hàng năm thành phố cấp gần ngàn giấy phép xây dựng với tỷ lệ đúng hạn đạt trên 95% số hồ sơ đủ điều kiện xét cấp. Năm 2010, Phòng Quản lý đô thị đã thẩm định trình UBND thành phố Đà Lạt cấp 1.068 giấy phép xây dựng đối với nhà ở riêng lẻ và cấp 23 giấy phép xây dựng công trình khác, trong đó vốn ngân sách nhà nước đầu tư 20 công trình, vốn ngoài ngân sách là 3 công trình. Với số lượng đơn xin cấp phép nhà ở riêng lẻ này, chỉ riêng nhà ở dân dụng tốc độ bê tông hóa trên bề mặt đô thị có tổng diện tích xây dựng gần 90.000 m2 với tổng diện tích sàn trên 207.000 m3. Chỉ tính riêng từ đầu năm 2011 đến nay, thành phố đã cấp 689 giấy phép xây dựng trong số gần ngàn hồ sơ xin giấy phép, gia hạn giấy phép xây dựng, thẩm định dự toán, định vị vị trí lô đất...

Theo UBND thành phố Đà Lạt, từ đầu năm 2011 đến nay, trên địa bàn thành phố có 132 vụ vi phạm trật tự xây dựng, tăng hơn so với cùng kỳ. Qua đó các cấp, ngành đã ban hành 119 quyết định đình chỉ thi công, 47 quyết định cưỡng chế và xử phạt hành chính 104 trường hợp với số tiền 1,2 tỷ đồng. Được biết, đến nay mới có 45 trường hợp chấp hành nộp phạt số tiền là 467 triệu đồng.

Nếu việc tiếp nhận hồ sơ, giải quyết cấp phép nhanh chóng với tỷ lệ đúng hạn cao thể hiện nỗ lực cải cách cấp phép xây dựng của thành phố đạt kết quả đáng khích lệ thì trong quản lý xây dựng theo giấy phép được cấp, ngăn chặn tình trạng xây dựng không phép trên thực địa còn nhiều việc để bàn. Qua kiểm tra, thanh tra trách nhiệm quản lý trật tự xây dựng tại các xã, phường trong vòng hai năm trở lại đây, đã phát hiện 706  vụ  xây dựng vi phạm trật tự xây dựng gồm: Xây dựng không phép 575 trường hợp và sai phép 131 trường hợp, trong đó nhà riêng lẻ là 698 vụ và các công trình khác 8 vụ. Theo Sở Xây dựng, kết quả thanh tra về quản lý xây dựng, các biện pháp xử lý đối với công trình vi phạm trật tự xây dựng từ tháng 9 năm 2009 đến tháng 12 năm 2010 được Thanh tra  Sở Xây dựng tiến hành thanh tra vừa kết thúc mới đây cho thấy: Số công trình vi phạm trật tự xây dựng trong thời gian này là 539 vụ, trong đó hầu hết là xây dựng không phép chiếm 448 vụ, còn lại là các trường hợp xây dựng sai phép chiếm 91 vụ. Qua đó, các cơ quan, đơn vị kiểm tra lập biên bản ngừng thi công xây dựng 61 vụ, lập biên bản vi phạm hành chính và ngừng thi công xây dựng công trình 457 vụ. Các cấp quản lý thành phố đã ban hành 384 quyết định đình chỉ thi công xây dựng công trình, ra quyết định cưỡng chế phá dỡ 101 công trình, xử phạt hành chính 190 vụ với số tiền gần 2 tỷ đồng. Điều đáng lưu ý là quá trình xử lý các trường hợp vi phạm theo quyết định xử phạt, buộc cưỡng chế của các cấp, ngành thành phố đạt tỷ lệ thấp, số tiền xử phạt mới thu được 20,9% tổng số phải thu, nhất là tỷ lệ các vụ chưa thực hiện cưỡng chế phá dỡ lên đến 79,1% số vụ mà các cấp, ngành thành phố đã ban hành quyết định cưỡng chế.

Theo nhận xét của Thanh tra Sở Xây dựng, việc thiếu cương quyết trong xử lý hành vi vi phạm trật tự xây dựng dẫn đến tình trạng vi phạm trật tự xây dựng trên địa bàn thành phố Đà Lạt diễn biến phức tạp, số vi phạm năm sau tăng hơn so với năm trước. Chỉ tính riêng năm 2010, tỷ lệ vi phạm chiếm 29,48% tổng số công trình xây dựng trên địa bàn được cấp phép, cao hơn thành phố Bảo Lộc 11,21%. Đặc biệt, một số địa bàn để xẩy ra tình trạng xây dựng trái phép có xu hướng tăng nhanh, gồm các phường 3, 4, 8 và phường 9. Riêng tại địa bàn bốn phường này có các trường hợp sai phạm chiếm tới 61% số công trình xây dựng trái phép toàn thành phố. Đáng chú ý hơn, mặc dù các cơ quan quản lý từ cấp phường đến thành phố đã kiểm tra phát hiện, ban hành các quyết định xử phạt, buộc tháo dỡ, nhưng hầu hết các công trình vi phạm vẫn “lọt” các “cửa” để hoàn thành và đưa vào sử dụng.