Ngày 30/10/2013, TAND Tp Bảo Lộc mở phiên tòa xét xử dân sự sơ thẩm do thẩm phán Vũ Đức Công làm chủ tọa, đã tuyên xử: Buộc Chủ tịch UBND phường Lộc Phát, Tp Bảo Lộc - Phan Anh Tú phải bồi thường thiệt hại cho gia đình ông Lê Văn Minh 1/2 giá trị ngôi nhà cấp 4 bị phá dỡ theo Quyết định số 17/QĐ-UBND ngày 4/4/2008, với số tiền 37,322 triệu đồng.
Theo hồ sơ vụ án, gia đình ông Lê Văn Minh có một lô đất diện tích 328 m2, thuộc thửa 44B, tờ bản đồ F136 I ở phường Lộc Phát, TX (nay là TP) Bảo Lộc, trong đó có 238m2 đất sản xuất nông nghiệp đã được UBND TP Bảo Lộc cấp giấy CNQSDĐ năm 1996, còn 100m2 đất ở chưa được cấp giấy CNQSDĐ. Do 3 thế hệ 10 người ở chen chúc trong một căn nhà gỗ chật hẹp, trong đó có bố liệt sỹ Lê Văn Mông (con trai liệt sỹ Lê Văn Miêng - anh trai ông Lê Văn Minh), ông Lê Văn Minh làm đơn xin xây dựng nhà cấp 4 gửi chính quyền địa phương. Nhưng chờ đợi quá thời gian quy định vẫn không được trả lời, đến ngày 31/3/2008 ông Minh quyết định khởi công làm nhà và ông cũng đã xây dựng xong ngôi nhà cấp 4, diện tích 90m2 (5mx18m), vách gạch không tô, mái lợp tôn.
Ngày 1/4/2008, Chủ tịch UBND phường Lộc Phát ban hành Quyết định số 16/QĐ-UBND về việc “Đình chỉ thi công xây dựng công trình trật tự đô thị”. Nhưng phần do bức xúc về nhà ở trong mùa mưa bão, phần do chủ quan thấy xung quanh cận kề các gia đình khác đều đã xây dựng nhà xây, thậm chí có nhà kiên cố, nên ông Minh vẫn tiếp tục thi công nhà. Đến ngày 4/4/2008, Chủ tịch UBND phường Lộc Phát tiếp tục ban hành Quyết định số 17/QĐ-UBND với nội dung “Cưỡng chế phá dỡ đối với công trình vi phạm trật tự xây dựng tại đường Lý Thường Kiệt, tổ 12, KP I, phường Lộc Phát do ông Lê Văn Minh làm chủ đầu tư xây dựng”. Mặc dù ông Lê Văn Minh đã trình bày hoàn cảnh quá khó khăn về nhà ở cho 10 người của 3 thế hệ, trong đó có bố liệt sỹ Lê Văn Mông 82 tuổi, nhưng UBND phường Lộc Phát không chấp nhận, dẫn đến chiều 4/4/2008, Chủ tịch UBND phường đã ra quyết định tạm giữ tang vật, phương tiện vi phạm hành chính.
Vụ việc được đẩy lên cao, sáng 22/4/2008, đoàn cưỡng chế của phường Lộc Phát tiến hành phá dỡ toàn bộ ngôi nhà cấp 4 đã xây hoàn thiện, chưa tô trát của ông Lê Văn Minh. Không đồng ý với quyết định cưỡng chế, ngày 15/5/2008, ông Lê Văn Minh gửi đơn khiếu nại đến nhiều cơ quan trong tỉnh. Đến ngày 26/6/2008, Chủ tịch UBND phường ban hành Quyết định giải quyết khiếu nại số 43/QĐ-UBND với nội dung không chấp nhận khiếu nại của ông Lê Văn Minh, giữ nguyên Quyết định cưỡng chế tháo dỡ nhà số 17/QĐ-UBND ngày 4/4/2008. Không còn cách nào khác, ngày 15/7/2008, ông Lê Văn Minh làm đơn khởi kiện đến TAND TX (nay là TP) Bảo Lộc yêu cầu hủy bỏ Quyết định số 17/QĐ-UBND ngày 4/4/2008 của Chủ tịch UBND phường và yêu cầu bồi thường thiệt hại vật chất số tiền 33.494.500 đồng, thiệt hại tinh thần cho bố liệt sỹ Lê Văn Mông 5.400.000 đồng.
Ngày 10/9/2009, TAND TX Bảo Lộc đưa vụ án hành chính giữa người khởi kiện - ông Lê Văn Minh, người bị kiện - Chủ tịch UBND phường Lộc Phát ra xét xử. Phiên tòa do thẩm phán Nguyễn Khắc Quảng làm chủ tọa đã tuyên xử: Bác yêu cầu khởi kiện của ông Lê Văn Minh đề nghị hủy Quyết định số 17/QĐ-UBND. Không đồng ý với bản án hành chính sơ thẩm số 01/2009/HC-ST của TAND TX Bảo Lộc, ông Lê Văn Minh kháng cáo lên TAND tỉnh.
Ngày 29/3/2010, phiên tòa phúc thẩm của TAND tỉnh do thẩm phán Huỳnh Thanh Sơn làm chủ tọa, sau khi xem xét mọi khía cạnh, bản chất của vụ việc đã tuyên xử: Chấp nhận yêu cầu khởi kiện của ông Lê Văn Minh. Hủy Quyết định số 17/QĐ-UBND ngày 4/4/2008 của Chủ tịch UBND phường Lộc Phát về việc “Cưỡng chế phá dỡ công trình vi phạm trật tự xây dựng đô thị do ông Lê Văn Minh làm chủ đầu tư xây dựng. Ông Lê Văn Minh có quyền khởi kiện bồi thường thiệt hại do Chủ tịch UBND phường Lộc Phát ban hành Quyết định số 17/QĐ-UBND, gây thiệt hại cho gia đình ông.
Thụ lý hồ sơ khởi kiện dân sự của ông Lê Văn Minh, ngày 30/10/2013, TAND Tp Bảo Lộc mở phiên tòa xét xử dân sự sơ thẩm do thẩm phán Vũ Đức Công làm chủ tọa, đã tuyên xử: Buộc Chủ tịch UBND phường Lộc Phát, Tp Bảo Lộc - Phan Anh Tú phải bồi thường thiệt hại cho gia đình ông Lê Văn Minh 1/2 giá trị ngôi nhà cấp 4 bị phá dỡ theo Quyết định số 17/QĐ-UBND ngày 4/4/2008, với số tiền 37,322 triệu đồng. Lý do chỉ buộc Chủ tịch UBND phường Lộc Phát bồi thường 1/2 thiệt hại ngôi nhà cấp 4 bị tháo dỡ là do lỗi hỗn hợp: Ông Lê Văn Minh xây dựng nhà không có giấy phép, Chủ tịch UBND phường Lộc Phát ban hành Quyết định “Cưỡng chế phá dỡ công trình vi phạm trật tự xây dựng đô thị” không đúng. Về mặt bồi thường thiệt hại tinh thần cho bố liệt sỹ Lê Văn Mông 5,4 triệu đồng, Hội đồng xử án nhận thấy, ông Lê Văn Mông đã chết, nên nay không buộc Chủ tịch UBND phường Lộc Phát phải bồi thường thiệt hại tinh thần như yêu cầu của ông Lê Văn Minh.
Qua vụ án được xét xử cho thấy, bài học đối với các cấp chính quyền và mọi công dân là: Cần phải tuyệt đối tuân thủ đúng quy định của pháp luật trong mọi lĩnh vực cuộc sống và khi tiến hành xử lý những trường hợp vi phạm cũng cần hết sức thận trọng, xem xét hành vi, bản chất vụ việc đúng luật, đúng thực tế trước khi ban hành quyết định.
Hoàng Kiến Giang
