Nhiều sai sót trong việc thi hành án tại Ðạ Huoai

Dù bản án đã ban hành từ năm 2011 nhưng mãi đến năm 2016 mới có quyết định thi hành án (THA). Do thời gian kéo dài hơn 5 năm nên số gỗ tang vật thay vì được bán sung công quỹ nhà nước theo như bản án tuyên thì nay buộc phải tiêu hủy do đã hư hỏng hoàn toàn. 
 

“Dấu tích” còn sót lại của 150 bao phân bón giả tại cơ sở Lâm Hoàng buộc phải thi hành án. Ảnh: Hữu Sang

Phía tòa án cho rằng do lỗi cơ quan THA, còn cơ quan THA lại khẳng định do tòa chuyển bản án chậm. Không riêng vụ việc này, một vụ việc khác tại Đạ Huoai cũng chưa thể THA do 150 bao phân bón giả tang vật đã bị “biến mất”.

 

Hơn 5 năm mới THA

 

Bản án sơ thẩm số 06 do TAND huyện Đạ Huoai ban hành ngày 8/3/2011 ngoài tuyên phạt án tù đối với người có hành vi vận chuyển lâm sản trái phép thì về vật chứng của vụ án, TAND huyện Đạ Huoai cũng tuyên “50 hộp gỗ xẻ thuộc nhóm VI, có khối lượng 3,463 m3 hiện đang lưu trữ tại Chi cục Thi hành án dân sự (THADS) huyện Đạ Huoai, là số lâm sản không có giấy tờ hợp lệ nên cần tịch thu bán sung công quỹ nhà nước”. Lẽ ra, ngay sau khi bản án có hiệu lực pháp luật thì cơ quan có thẩm quyền là Chi cục THADS huyện Đạ Huoai phải ra quyết định thi hành đối với số gỗ nói trên. Thế nhưng, mãi đến cuối tháng 8/ 2016, nghĩa là sau 5 năm 5 tháng, số gỗ mới được phát hiện chưa được bán đấu giá sung công quỹ nhà nước. Lúc này, các thủ tục mới được tiến hành nhưng 50 hộp gỗ xẻ đã mục nát, không còn giá trị sử dụng. Sau nhiều lần họp bàn, các cơ quan chức năng của huyện Đạ Huoai đã thống nhất tiêu hủy số gỗ trên. Đến nay, số gỗ đã được tiêu hủy theo đúng trình tự thủ tục, thế nhưng, câu hỏi được đặt ra là ai hoặc cơ quan nào phải chịu trách nhiệm về việc gây thiệt hại tài sản của nhà nước?

 

Trong một vụ việc khác, theo bản án số 11 ngày 24/7/2017 của TAND huyện Đạ Huoai, ngoài tuyên bị cáo phạm tội “sản xuất phân bón giả” 9 tháng tù, TAND huyện Đạ Huoai còn tuyên tịch thu, tiêu hủy 391 bao phân bón giả là vật chứng của vụ án. Số phân bón này được TAND huyện Đạ Huoai xác định trong bản án là có 241 bao lưu tại kho vật chứng Chi cục THADS huyện Đạ Huoai và 150 bao giao cho ông Vũ Hoài Văn, Chủ cơ sở Lâm Hoàng, trông coi, quản lý tại cơ sở Lâm Hoàng (là nơi người phạm tội thuê cơ sở để sản xuất phân bón giả - PV). Đến ngày 5/10/2017, Chi cục THADS huyện Đạ Huoai ra quyết định THA chủ động đối với số phân bón giả nói trên. Tuy nhiên, qua kiểm tra thực tế thì 150 bao phân bón lưu tại cơ sở Lâm Hoàng đã “biến mất”. Theo ghi nhận, do điều kiện bảo quản không tốt, số bao phân bón đã bị bục rách hoàn toàn và tràn ra đất nên đến nay vẫn chưa thể THA.

 

Ở cả hai vụ việc, dù bản án của TAND huyện Đạ Huoai khẳng định số tang vật vụ án được lưu tại kho vật chứng của Chi cục THADS huyện Đạ Huoai nhưng trên thực tế đều được lưu giữ ở nơi khác là Hạt Kiểm lâm huyện Đạ Huoai (đối với 50 hộp gỗ xẻ) và Công an huyện Đạ Huoai (đối với 241 bao phân bón giả).   

 

Ðùn đẩy trách nhiệm

 

Liên quan đến vụ việc phải tiêu hủy số gỗ lẽ ra phải được bán sung công quỹ nhà nước, ông Trần Như Hải, Phó Chi cục THADS huyện Đạ Huoai cho biết: “Ngày 29/8/2016, Chi cục THADS huyện Đạ Huoai mới nhận được bản án do TAND huyện Đạ Huoai bàn giao nên ngày 30/8/2016 đã ra quyết định THA. Sau khi bản án được chuyển sang thì cơ quan THA đã chủ động mời các cơ quan liên quan đi kiểm tra thì xác định toàn bộ số gỗ đã bị mục nát. Về nguyên tắc, đây là án chủ động nên khi bản án có hiệu lực, TAND chuyển án sang lúc nào thì cơ quan THA sẽ ra quyết định THA lúc đó”. Trả lời câu hỏi 50 hộp gỗ xẻ không phải là nhỏ và tại sao không thấy TAND huyện Đạ Huoai chuyển án mà Chi cục THA vẫn không thắc mắc, ông Hải lý giải: “Việc giao bản án là trách nhiệm của TAND theo luật định nên chúng tôi không thắc mắc. Chỉ khi nào tòa chuyển án thì chúng tôi mới có căn cứ để thi hành. Về số lượng 50 hộp gỗ, vì Chi cục THADS huyện Đạ Huoai không có kho bãi nên trên thực tế được lưu giữ tại Hạt Kiểm lâm theo biên bản bàn giao “tay 3” giữa Chi cục THA, Hạt Kiểm lâm, cơ quan điều tra, do đó, dù để thời gian lâu nhưng số gỗ này vẫn không được phát hiện là chưa THA”. Trong khi đó, theo ông Trịnh Văn Hùng, Chánh án TAND huyện Đạ Huoai, thì “hoàn toàn không có việc TAND huyện bàn giao bản án chậm. Sở dĩ có biên bản bàn giao ngày 29/8/2016 là do Chi cục THA “xin thêm” nên anh em mới đưa bản án sao y bản chính”. Tuy nhiên, phía TAND huyện Đạ Huoai không cung cấp bằng chứng xác đáng là biên bản bàn giao bản án (nếu có) ngay sau khi bản án có hiệu lực pháp luật vào năm 2011. Ông Hùng chỉ đưa căn cứ: Từ năm 2014, giữa TAND và Chi cục THADS huyện Đạ Huoai đã rà soát và ra văn bản khẳng định không có bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật chưa chuyển giao cho cơ quan THA. Vật chứng của vụ án do cơ quan điều tra trực tiếp chuyển giao cho Chi cục THADS huyện Đạ Huoai, Tòa đã tiến hành chuyển giao bản án đúng quy định và đã được xử lý. Do đó, tính đến 30/6/2014, TAND huyện Đạ Huoai không còn bản án hình sự sơ thẩm nào có hiệu lực để thi hành mà chưa chuyển giao cho cơ quan THA để thi hành”. Về văn bản này, ông Trần Như Hải cho rằng: “Không nắm kỹ nên không thể trả lời”.

 

Hết trách nhiệm?

 

Đó là khẳng định của ông Trịnh Văn Hùng, Chánh án TAND huyện Đạ Huoai, đối với việc xử lý 150 bao phân bón giả. Ông Hùng cho rằng: “Việc đó là việc xử lý trách nhiệm của người bảo quản. Anh nhận bảo quản nhưng bảo quản không tốt nên phải chịu trách nhiệm. Còn tòa tuyên tịch thu, tiêu hủy là có đầy đủ hồ sơ, tòa không thể liên đới chịu trách nhiệm bảo quản số phân bón đó”. Cơ sở để ông Hùng đưa ra quan điểm này là căn cứ vào biên bản vụ việc được lập vào ngày 4/6/2016 tại cơ sở Lâm Hoàng. Theo đó, “ngoài số phân đã tạm giữ, còn 150 bao phân đã bị rách, chúng tôi không tạm giữ được. Số bao phân này, chúng tôi giao lại cho ông Vũ Hoài Văn, Chủ cơ sở Lâm Hoàng, trông coi, bảo quản. Ông Văn đã có lời trình bày và ký tên đầy đủ trong biên bản vụ việc. 

 

Căn cứ biên bản vụ việc, ông Văn là người có trách nhiệm trông coi, bảo quản 150 bao phân. Ðến nay, số vật chứng trên không còn thì đề nghị cơ quan THA, cơ quan điều tra làm rõ trách nhiệm đối với việc làm thất thoát số vật chứng trên và xử lý theo quy định của pháp luật” - văn bản ngày 27/11/2017 của TAND huyện Ðạ Huoai nêu rõ. 

 

Tuy nhiên, theo biên bản vụ việc thì ông Văn chỉ trình bày về việc cho thuê cơ sở và ký tên, hoàn toàn không có ý kiến đồng ý hay không đồng ý nhận bảo quản 150 bao phân bón “bỗng dưng” được giao.

 

Còn theo ông Trần Như Hải, hiện tại do 150 bao phân bón không còn trên thực tế nên cơ quan THA không thể thi hành. Dù là phân bón giả, không có giá trị sử dụng nhưng vẫn phải đảm bảo đủ số lượng như bản án nêu mới có thể THA nhằm đảm bảo hiệu lực pháp luật của bản án. Ông Hải cũng bày tỏ quan điểm việc giao nhận, trông coi, bảo quản số phân bón nói trên phải cần có hợp đồng rõ ràng. Bởi lẽ, cơ sở Lâm Hoàng là một đơn vị tư nhân, việc giao nhận, quản lý như thế nào, trách nhiệm, quyền lợi ra sao giữa bên giao và bên nhận phải được được xác định rõ ràng bằng hợp đồng cụ thể. Ở đây, nếu buộc ông Văn chịu trách nhiệm bằng biên bản vụ việc là “ách giữa đàng” mà ông Văn “phải mang vào cổ”.

 

Liên quan đến cả hai vụ việc, phóng viên Báo Lâm Đồng đã thực hiện đầy đủ các bước, các thủ tục để đăng ký làm việc với Viện KSND huyện Đạ Huoai. Tuy nhiên, lãnh đạo Viện này đã từ chối làm việc với lý do thẩm quyền phát ngôn thuộc về Chánh văn phòng Viện KSND tỉnh. Do đó, những vấn đề liên quan đến công tác kiểm sát trong suốt quá trình điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án thuộc trách nhiệm của Viện KSND huyện Đạ Huoai vẫn còn bỏ ngỏ. Trong khi đó, từ những sự vụ trên, có 2 vấn đề được quan tâm là tài sản nhà nước bị thiệt hại và hiệu lực pháp luật của một bản án khó được thực thi nhưng “quả bóng trách nhiệm” vẫn đang bị các cơ quan công quyền đùn đẩy cho nhau.     
 

HỮU SANG