Ðể khoán quản lý bảo vệ rừng thực sự có hiệu quả

Tại Hội nghị tổng kết công tác quản lý bảo vệ rừng (QLBVR), phòng cháy chữa cháy rừng, trồng rừng, trồng cây phân tán năm 2017 và triển khai nhiệm vụ năm 2018, một trong 5 mục tiêu của năm nay được Phó Chủ tịch UBND tỉnh Phạm S nhấn mạnh đó là: Không để lợi dụng chính sách giao, thuê rừng.  
 

Gỗ vận chuyển bất hợp pháp bị thu giữ tại huyện Đức Trọng năm 2017. Ảnh: M.Đạo

Theo Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) Nguyễn Văn Sơn cung cấp: Đến nay, trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng các cơ quan và ngành chức năng đã thẩm định và trình tỉnh phê duyệt gần 427.959 ha rừng giao khoán quản lý bảo vệ (QLBV), trong đó chủ rừng là tổ chức nhà nước với 30 đơn vị là lực lượng chủ yếu QLBV hơn 404.489 ha. Cụ thể, thành phố Đà Lạt có 5 đơn vị chủ rừng với tổng diện tích giao khoán QLBV hơn 16.731 ha; thành phố Bảo Lộc 1 đơn vị, gần 993 ha; các huyện: Lạc Dương 2 đơn vị, hơn 98.567 ha; Đơn Dương 2 đơn vị, hơn 29.663 ha; Đức Trọng 3 đơn vị, hơn 15.814 ha; Đam Rông 2 đơn vị, gần 17.394 ha; Lâm Hà 2 đơn vị, gần 17.394 ha; Di Linh 5 đơn vị, hơn 72.550 ha; Bảo Lâm 3 đơn vị, hơn 50.139 ha; Đạ Huoai 2 đơn vị, gần 20.406 ha; Đạ Tẻh 1 đơn vị, gần 16.952 ha và Cát Tiên 2 đơn vị, gần 26.613 ha. Còn chủ rừng là hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư thôn chỉ hơn 8.346 ha, tại 8 huyện Đức Trọng, Đam Rông, Lâm Hà, Di Linh, thành phố Bảo Lộc, Bảo Lâm, Đạ Tẻh, Cát Tiên. Đối với chủ rừng là tổ chức ngoài nhà nước có 59, chủ yếu là các công ty TNHH và một số ít là doanh nghiệp tư nhân, tổng diện tích gần 15.126 ha.  

 

Trong tổng diện tích nêu trên, khoán bằng nguồn vốn chi trả dịch vụ môi trường rừng gần 370.155 ha; khoán bằng nguồn vốn ngân sách tỉnh hơn 57.804 ha. 

 

Riêng năm 2017, diện tích khoán QLBVR thiết kế mới được thẩm định gần 32.142 ha/gần 43.463 ha cho 16 đơn vị, đạt kế hoạch 74%; trong đó, nguồn vốn ngân sách tỉnh gần 20.217 ha và nguồn vốn DVMTR gần 11.925 ha.  

 

Tinh thần chỉ đạo từ UBND tỉnh Lâm Đồng là ngay từ đầu năm 2018, các dở, ngành liên quan và 12 địa phương huyện, thành phố phải có những giải pháp quyết liệt thì 3 mục tiêu (số vụ vi phạm pháp luật, diện tích thiệt hại do phá rừng và lâm sản thiệt hại) mới giảm sâu được so với năm 2017. Theo đó, Sở NN&PTNT rà soát lại diện tích trồng cây phân tán và tính đến hiệu quả; Sở NN&PTNT cùng Sở Kế hoạch-Đầu tư (KH&ĐT) rà soát các dự án đầu tư; Sở Tài nguyên và Môi trường tăng cường quản lý tài nguyên khoáng sản; Sở Công thương quản lý công trình, dự án về thủy điện; ngành Công an cấp huyện kiên quyết xử lý kịp thời các đối tượng vi phạm; các UBND huyện, thành phố có trách nhiệm kiểm tra, rà soát những dự án vi phạm quy định pháp luật... Thực tế cho thấy rất rõ, ở đâu có cấp ủy Đảng quan tâm và chỉ đạo quyết liệt, cùng đó là cả hệ thống chính trị vào cuộc thì công tác QLBVR tốt hơn hẳn. Bên cạnh đó, chủ rừng có trách nhiệm cao, tích cực tuần tra, kiểm tra rừng thì diện tích rừng và đất lâm nghiệp ít bị tác động trái phép, hoặc nếu có tác động trái phép thì sẽ được phát hiện và ngăn chặn kịp thời hơn. Việc giao cho Sở NN&PTNT kiểm tra chủ tịch cấp huyện, lãnh đạo cấp huyện và chủ tịch cấp huyện kiểm tra chủ tịch cấp xã, phường có đi kiểm tra rừng theo quy định hay không cần được duy trì và triển khai hết sức nghiêm túc. Hoạt động này không chỉ nêu cao tinh thần trách nhiệm của người đứng đầu mà cá nhân phải chịu trách nhiệm cụ thể, có giải pháp hiệu quả, thực chất về công tác quản trị rừng trên địa bàn. Đã có những vụ nổi cộm về phá rừng, lấn chiếm đất lâm nghiệp như ở Lộc Bắc huyện Bảo Lâm năm 2016 hay ở huyện Đạ Tẻh (xã An Nhơn trước đây) và xã Quảng Trị (năm 2017)… nhưng đến khi cơ quan chức năng vào cuộc mới phát hiện. Tình hình để kéo dài vừa gây thiệt hại lớn vừa hết sức khó khăn trong xử lý hậu quả, xử lý đối tượng vi phạm. Người viết bài này đã khá nhiều lần được nghe từ đại diện lãnh đạo Công an tỉnh nhấn mạnh đến việc chủ động kiểm soát tình hình diễn biến rừng tại các địa phương, trong đó vai trò của chính quyền huyện, xã là hàng đầu. Trong Hội nghị trực tuyến công tác QLBVR toàn tỉnh ngày 10/1/2018, nhiều lãnh đạo UBND huyện, thành phố đã cam kết năm 2018 trên địa bàn không để xảy ra vụ vi phạm nổi cộm như năm 2017 và giảm cả 3 tiêu chí so với năm 2017. Hãy xem đây là tiêu chí để đánh giá về một phần năng lực quản lý cũng như trách nhiệm của lãnh đạo địa phương.

 

Cũng qua thực tiễn, việc tiếp tục thu hồi những dự án thuê đất thuê rừng không đủ khả năng triển khai dự án hoặc thực hiện sai mục tiêu dự án đã được phê duyệt, để mất rừng và không phối hợp với các ngành chức năng trong công tác BVR là công tác cần kiên quyết hơn. Muốn vậy, rõ ràng các cơ quan quản lý nhà nước cấp tỉnh và các địa phương có liên quan thực sự nâng cao trách nhiệm quản lý nhà nước cũng như chức trách chuyên môn thì mới tham mưu cho tỉnh kịp thời, chính xác được. Trong thực tế chúng tôi khảo sát sơ bộ, hiện nay, một số chủ rừng sau khi nhận khoán QLBVR đã chuyển sang cho cá nhân khác sử dụng và việc sử dụng sai mục đích như đã cam kết đã và đang xảy ra; hoặc đối tượng sử dụng rất lơ là trong quản lý bảo vệ. Phó Chủ tịch UBND tỉnh Phạm S đã khuyến nghị: không để lợi dụng chính sách giao (thuê) rừng và đất lâm nghiệp không trồng rừng mà trồng các cây công nghiệp! Theo chúng tôi, trên cơ sở triển khai quy hoạch 3 loại rừng theo phê duyệt của Bộ NN&PTNT sắp tới đây, cần đẩy mạnh việc rà soát lại, giám sát và kiên quyết thu hồi dự án vi phạm là hết sức cần thiết. Năm 2018, UBND tỉnh giao cho Sở NN&PTNT xét duyệt cho thuê đất rừng, Sở KH&ĐT phê duyệt về tài chính như chức năng và nhiệm vụ, đặc biệt Sở NN&PTNT chịu trách nhiệm việc tham mưu cho tỉnh thu hồi dự án chứ không giao nhiệm vụ chung chung như trước đây là một trong những điểm mới, rất cần được phát huy tối đa.

 

MINH ÐẠO