Rất nhiều nội dung mới được đưa vào Dự thảo Luật Giáo dục Ðại học và được dư luận xã hội, nhân dân quan tâm. Nhiều ý kiến chất lượng, tâm huyết của các Ðại biểu Quốc hội, các nhà khoa học, các nhà quản lý giáo dục, các thầy cô giáo xung quanh những tranh cãi về điểm mới của Dự thảo Luật GDÐH trình Quốc hội nhằm đi đến thống nhất, thông qua để luật đi vào cuộc sống có hiệu quả nhất.
Rất nhiều nội dung mới được đưa vào Dự thảo Luật Giáo dục Ðại học (GDÐH) và được dư luận xã hội, nhân dân quan tâm. Nhiều ý kiến chất lượng, tâm huyết của các Ðại biểu Quốc hội, các nhà khoa học, các nhà quản lý giáo dục, các thầy cô giáo xung quanh những tranh cãi về điểm mới của Dự thảo Luật GDÐH trình Quốc hội nhằm đi đến thống nhất, thông qua để luật đi vào cuộc sống có hiệu quả nhất.
 |
| Các đại biểu là các nhà khoa học, nhà quản lý giáo dục góp ý xây dựng Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục Đại học được tổ chức tại Trường Đại học Đà Lạt. Ảnh: N.Thu |
Đại biểu Quốc hội đơn vị tỉnh Lâm Đồng Triệu Thế Hùng - Ủy viên Thường trực Ủy ban Giáo dục - Thanh niên - Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội cho rằng: Những điểm mới của Dự thảo Luật tập trung vào những vấn đề chính như về tự chủ đại học. Dự thảo Luật đã quy định theo hướng giải thích rõ khái niệm tự chủ; chỉnh sửa nội dung Điều 32 về quyền tự chủ và trách nhiệm giải trình của cơ sở GDĐH theo hướng quy định rõ các điều kiện để được tự chủ; cụ thể hóa các nội dung tự chủ về chuyên môn, tổ chức, nhân sự, tài chính và tài sản; chi tiết hóa nội dung về trách nhiệm giải trình và yêu cầu đặt ra đối với cơ sở GDĐH khi thực hiện tự chủ. Bên cạnh đó, Dự thảo Luật cũng quy định trách nhiệm giải trình theo hướng quy định rõ khái niệm; quy định cụ thể các nội dung nhà trường phải công khai, minh bạch với người học, xã hội, cơ quan quản lý và các bên có lợi ích liên quan, đặc biệt là trách nhiệm thực hiện kiểm toán độc lập về tài chính, thực hiện công khai về chất lượng, mức học phí, các khoản thu dịch vụ của nhà trường cũng như chịu trách nhiệm trước pháp luật nếu không thực hiện các quy định, cam kết bảo đảm chất lượng đào tạo.
Về cơ cấu tổ chức và quản trị của cơ sở GDĐH cũng là một điểm mới được Dự thảo luật GDĐH nêu lên và xin ý kiến: Dự thảo Luật quy định phân biệt hai loại hình cơ sở GDĐH là công lập và tư thục. Trường tư thục được phân loại theo nguồn gốc chủ sở hữu vốn, gồm trường có vốn đầu tư trong nước và trường có vốn đầu tư nước ngoài; theo tính chất hoạt động, gồm trường tư thục và trường tư thục hoạt động không vì lợi nhuận.
Dự thảo Luật đã đưa ra mô hình cơ cấu tổ chức và cơ chế quản trị phù hợp với tính chất của từng loại hình cơ sở GDĐH theo hướng không phân biệt về địa vị pháp lý, nhiệm vụ, quyền hạn, tên gọi của các thiết chế quản trị, quản lý giữa trường công lập và trường tư thục; không phân biệt về cơ cấu tổ chức giữa trường tư thục có vốn đầu tư trong nước và trường tư thục có vốn đầu tư nước ngoài.
Về hội đồng trường ở trường công lập và tư thục; quy định cụ thể về quyền, trách nhiệm của hội đồng trường, của hiệu trưởng và tiêu chuẩn, chức năng, nhiệm vụ của thành viên hội đồng, chủ tịch hội đồng và hiệu trưởng; xác định rõ Hội đồng trường là tổ chức quản trị còn hiệu trưởng thực thi quyền quản lý, điều hành hoạt động nhà trường trên cơ sở quy định pháp luật và các nghị quyết của hội đồng trường, chịu sự giám sát của cơ quan này; phân biệt hội đồng trường với hội đồng đại học thông qua các quy định cụ thể về nhiệm vụ, chức năng, cơ cấu thành viên phù hợp với tính chất của từng loại hình, mô hình cơ sở GDĐH.
Để tạo điều kiện thu hút nhiều ứng viên có năng lực, tâm huyết tham gia quản trị, quản lý cơ sở GDĐH, Dự thảo Luật không quy định chi tiết tiêu chuẩn về độ tuổi, số nhiệm kỳ liên tiếp của các chức danh chủ tịch hội đồng trường, hiệu trưởng mà giao cho trường tự chủ quyết định theo quy chế tổ chức và hoạt động trên cơ sở phù hợp với quy định chung của pháp luật. Nhiều đại biểu là nhà quản lý tại Trường Đại học Đà Lạt, Đại học Tôn Đức Thắng tại Bảo Lộc và các trường cao đẳng tại Đà Lạt cũng đã bày tỏ sự băn khoăn về vị trí của chủ tịch hội đồng trường. Theo quy định của dự thảo, chủ tịch hội đồng trường chỉ có thể là giáo sư, phó giáo sư không giữ chức vụ gì, nhưng lại có trách nhiệm rất cao, phải thông qua chính sách tuyển sinh đào tạo, phải bảo vệ đường lối phát triển của nhà trường - liệu rằng có khả thi? Các đơn vị đề nghị quy định về chọn chủ tịch hội đồng trường phải thực chất, hiệu quả.
Hiện vẫn còn các quan điểm khác nhau, có ý kiến băn khoăn, khi thu nhập bình quân xã hội còn thấp, chưa hoàn thiện được hệ thống quỹ tín dụng sinh viên cũng như cơ chế hỗ trợ học bổng…; việc không quy định mức trần học phí có thể khiến cho cơ hội tiếp cận với GDĐH của một bộ phận người học khó khăn, đặc biệt là ở một số ngành có sức hút lớn như y dược, kinh tế… Trái lại, cũng nhiều ý kiến khác cho rằng, trong cơ chế tự chủ thì việc để các trường tự cân đối, xác định mức thu học phí ở mức xã hội/người học có thể chấp nhận và tương xứng với chất lượng dịch vụ đào tạo là cần thiết, tạo sự cạnh tranh, nâng cao chất lượng thu hút người học.
Những ý kiến góp ý xoay quanh việc xây dựng và hoàn chỉnh Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật GDĐH cũng nhằm hướng đến xây dựng khung pháp lý chặt chẽ, phù hợp thực tế giáo dục tại nước ta trong giai đoạn hiện nay và giai đoạn tiếp theo. Qua đó, nhằm đáp ứng nhu cầu học tập của nhân dân, từng bước nâng cao chất lượng đào tạo, nghiên cứu khoa học, phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế.
HÀ NGUYỆT
