Từ buôn làng đến sàn đấu trẻ thế giới

Đã có những lực sỹ cử tạ từ các buôn làng Tây Nguyên hẻo lánh ở Lâm Đồng được đưa đến các Trung tâm Huấn luyện Thể dục thể thao (TDTT) trong nước để đào tạo và rồi một ngày họ bỗng trở nên rực rỡ với những tấm huy chương giành được từ các sàn đấu trẻ quốc tế, trong đó có việc lập kỷ lục trẻ thế giới!

VĐV K’Dương tại Giải Cử tạ thanh, thiếu niên, trẻ vô địch thế giới 2023 ở Albania

• PHÁ KỶ LỤC TRẺ THẾ GIỚI

Khi K’Dương, sinh 2007, người Lộc Tân, Bảo Lâm, vận động viên (VĐV) người Lâm Đồng thành viên trong đội hình đội tuyển cử tạ trẻ quốc gia, hoàn tất bài thi của mình trên sàn đấu Giải Cử tạ thanh, thiếu niên, trẻ vô địch thế giới 2023 ở Albania hôm 26/3/2023 vừa qua, anh biết mình đã vượt qua được kỷ lục trẻ thế giới của chính mình được thiết lập tại giải đấu này trước đó 1 năm. 

Đây là một giải đấu thường niên hằng năm, được tổ chức từ năm 2009 đến nay, là sân chơi dành cho các VĐV trẻ trên thế giới từ 13 - 17 tuổi. Các kỷ lục do VĐV lập được trong độ tuổi này được gọi là kỷ lục trẻ thế giới (Youth World Records). Giải năm nay diễn ra tại thành phố Durres, Albania, kéo dài từ 25/3 đến 1/4, các VĐV tranh tài trong 60 nội dung thi đấu, 20 hạng cân, chia đều cho cả nam và nữ. Theo quy định, các VĐV thi đấu phải nằm trong độ tuổi từ 1/1/2006 đến 31/12/2010 mới được tham dự. Đoàn cử tạ trẻ Việt Nam dự giải năm nay có 8 VĐV thi đấu trong giải này gồm 5 nam, 3 nữ, trong đó có VĐV K’Dương và K’B rư.

Trong ngày thi đấu đó, với hạng cân 55 kg của mình, K’Dương cùng với một VĐV khác trong đội hình trẻ quốc gia là A Tiêu đại diện cho Việt Nam để tranh tài với 16 đối thủ đến từ các quốc gia khác. 

Ở phần cử giật, K’Dương đăng ký mức tạ đầu 107 kg và phải đến lần thứ hai anh mới thành công. Ở lượt cuối, anh đăng ký mức 114 kg, hơn 1 kg so với kỷ lục trẻ thế giới do anh lập tại giải trẻ châu Á tháng 7/2022 và đã thành công với mức ký này, lập kỷ lục mới. 

Trong phần cử đẩy, K’Dương đã bắt đầu với mức 132 kg khi các đối thủ đều đã hoàn thành phần thi. Anh thành công với mức này, sau đó thất bại ở mức 144 kg lần đẩy đầu tiên. Nhưng ở lượt cuối, anh đã nâng được mức 144 kg, nặng hơn 1 kg so với kỷ lục cũ do anh lập năm ngoái.

Với kết quả này, K’Dương đã có tổng cử 258 kg, hơn 2 kg so với thành tích và kỷ lục đạt được năm ngoái, vì vậy anh đã có thêm kỷ lục thứ ba, giành một lúc đến 3 tấm huy chương (HC) Vàng. Trong khi đó, tổng cử của VĐV về nhì là Meetei Tomchou của Ấn Độ chỉ đạt được 234 kg; còn VĐV Burak Aykun - Thổ Nhĩ Kỳ về thứ ba chỉ đạt được 227 kg. VĐV A Tiêu đứng thứ năm chung cuộc với 222 kg tổng cử, nhưng giành được HC Bạc cử giật.

Tại giải này năm ngoái ở thành phố Tashkent của Uzbekistan (từ ngày 15 đến 25/7/2022), K’Dương bỗng vụt lên sáng chói khi thiết lập luôn đến 3 kỷ lục trẻ của châu Á lẫn thế giới cũng trong hạng cân 55 kg của mình. 

Kỷ lục trẻ của châu Á cho mức cử tạ hạng 55 kg này là 111 kg cử giật, 137 kg cử đẩy và tổng cử là 246 kg; còn mức kỷ lục trẻ thế giới trước đó cho hạng cân này được ghi nhận là 111 kg cho cử giật, 140 kg cho cử đẩy và 248 kg cho tổng cử. Tại giải 2022, K’Dương đã có thành tích lần lượt là 113 kg cho cử giật, 143 kg cho cử đẩy và 256 kg cho tổng cử trong hạng cân thi đấu 55 kg của mình. Không chỉ giành cả 3 tấm huy chương Vàng, K’Dương với số ký thiết lập được của mình đã vượt qua cả 2 kỷ lục này. Và rồi tại giải năm nay, anh tiếp tục vượt qua các con số này để lập kỷ lục trẻ thế giới mới.

Cũng nói thêm rằng, thành tích của K’Dương hiện không thấp hơn nhiều so với kỷ lục thanh niên thế giới (Junior World Records), dành cho những VĐV không quá 20 tuổi. Các mức kỷ lục ở cấp thanh niên này hiện nay là 122 kg cử giật, 148 kg cử đẩy và 265 kg tổng cử.

• TỪ BUÔN LÀNG ĐẾN VỚI THỂ THAO

Sẽ mãi là một chàng trai K’Ho dễ thương sống đâu đó trong buôn làng Lộc Tân, Bảo Lâm nếu không có một ngày K’Dương lọt vào mắt của các tuyển trạch viên Lâm Đồng khi đến đây tìm kiếm các VĐV cử tạ trẻ cho chương trình đào tạo thể thao dài hạn của tỉnh trong năm 2018.

Theo ông Nguyễn Văn Tuyển, Giám đốc Trung tâm Huấn luyện và Thi đấu TDTT Lâm Đồng, Trung tâm đã nhiều lần muốn tìm kiếm các VĐV để đào tạo cho Thể thao Lâm Đồng trong nhiều bộ môn, trong đó có cử tạ. “Chúng tôi muốn chọn và đào tạo các VĐV trẻ có tố chất thể thao, phù hợp với điều kiện kinh tế của các gia đình, chấp nhận cho con theo chương trình đào tạo lâu dài, nhất là từ các cộng đồng dân tộc thiểu số Lâm Đồng vì đa số chịu khó, chăm chỉ, có tính kỷ luật cao và có nhiều tố chất vận động” - ông nói.

Cũng nói thêm một chút rằng, rất nhiều gia đình trong tỉnh hiện nay do con cái ít, điều kiện kinh tế cũng khá hơn trước nên hầu hết đều hướng con em mình vào học hành, thể thao chỉ được chọn như một hình thức vận động khi có thời gian. Chính vì vậy, theo ông Tuyển, dù phát hiện rất nhiều trẻ có năng khiếu thể thao nhưng rất khó thuyết phục các gia đình cho phép các em đi theo con đường chuyên nghiệp, nhất là ở những vùng thành thị, vùng có điều kiện. 

Theo ông Phù Tường Linh, HLV đội tuyển Thể hình Lâm Đồng, một đoàn HLV của tỉnh đã đến khảo sát và tìm kiếm VĐV cử tạ trẻ tại nhiều địa điểm như Lộc Tân - Bảo Lâm, Tân Thượng - Di Linh, Lâm Hà, Đam Rông. Qua nhiều lần tuyển chọn trong các năm 2016, 2018, 2020, đến nay đã chọn được trên 20 VĐV, hầu hết còn rất trẻ trong độ tuổi từ 10 trở lên, chủ yếu trong số này là các VĐV người dân tộc thiểu số, trong đó có cả nam và nữ. Với sự thống nhất của gia đình, tất cả các VĐV được gửi ra Trung tâm Đào tạo TDTT Từ Sơn ở Bắc Ninh để đào tạo, mỗi ngày các em phải học văn hóa và được tập luyện cùng các HLV tốt ở đây.

Nổi bật nhất trong số các VĐV trẻ gửi đào tạo tại Bắc Ninh này chính là K’Dương. Khi ra đây anh chỉ mới 11 tuổi, nhưng chỉ một thời gian ngắn, nhờ kiên trì tập luyện, K’Dương đã dần gặt được thành tích trong các giải cử tạ trẻ quốc gia, liên tục giành HC vàng về cho tỉnh Lâm Đồng. Tại Giải Đại hội TDTT toàn quốc năm 2022, K’Dương vượt qua nhiều VĐV nổi tiếng trong nước ở hạng cân của mình để giành HC Vàng về cho Lâm Đồng. Từ sàn đấu quốc gia, anh đã lọt vào đội tuyển trẻ quốc gia và giành thành công rực rỡ trên đấu trường trẻ thế giới. 

Nhưng bên cạnh K’Dương còn rất nhiều VĐV khác cũng dần có bước trưởng thành và giành không ít thành công trên đấu trường trẻ quốc gia. Điển hình như K’Brừm (Di Linh) cũng từng là thành viên trong đội hình tuyển trẻ quốc gia giành được HC Bạc Giải Cử tạ trẻ quốc tế 2022; năm nay, cùng đi với K’Dương, anh cũng giành được 1 HC Bạc trong cử giật, 1 HC Đồng trong cử đẩy và HC Đồng tổng cử. Còn rất nhiều các khuôn mặt nữ như Ka Thép (Lộc Tân - Bảo Lâm), Ka Hoài và Ka Hương (Lâm Hà)… cũng giành không ít HC từ các giải quốc gia. 

Tại Giải Cử tạ trẻ quốc gia 2023 tổ chức trong đầu năm nay, Đoàn cử tạ trẻ Lâm Đồng với các VĐV được đào tạo bài bản trên, đã giành được 12 HC Vàng, 1 HC Bạc, 2 HC Đồng; xếp thứ nhì toàn đoàn trong tổng số 32 đơn vị tỉnh, thành, ngành tham dự, chỉ sau đoàn Hà Nội đứng nhất toàn đoàn.

“Tôi nghĩ Thể thao Lâm Đồng đã đầu tư cho môn cử tạ một cách đúng hướng. Các em hầu hết đều phát triển rất tốt, không chỉ đóng góp HC cho tỉnh mà còn có những VĐV như K’Dương - khuôn mặt vàng của đội tuyển trẻ quốc gia tại các giải trẻ quốc tế hiện nay” - ông Phù Tường Linh chia sẻ.

Ông Nguyễn Văn Tuyển nhấn mạnh: “Chúng tôi sẽ tiếp tục đầu tư cho môn cử tạ. Và nói thêm rằng, từ thành công của cử tạ, hiện đã có thêm một môn nữa cũng có các VĐV trẻ người dân tộc thiểu số trong tỉnh được chọn gửi đi đào tạo tại Từ Sơn là môn đẩy gậy”.