Vậy là giao thừa đã qua, năm Tân Mão đã chính thức bắt đầu. Bạn có biết những phong tục hay những điều kiêng kị, đặc biệt là trong ba ngày Tân niên sắp tới không?
Phong tục ngày Tết
1. Xông đất ngày mùng 1 Tết: đây là tục lệ đã có lâu đời ở Việt Nam, vì người Việt quan niệm ngày mùng 1 là ngày “khai trương” một năm mới. Người khách đến thăm nhà đầu tiên trong một năm cũng vì thế mà quan trọng. Cho nên cứ cuối năm, mọi người lại tìm người hợp tuổi, hợp mệnh, tính tình vui vẻ, tốt bụng và thành công để đến xông nhà, cầu mong sang năm lấy được vía tốt của người xông nhà. Người đến xông đất thường chỉ đến thăm, chúc Tết chừng 5 - 10 phút chứ không ở lại lâu, hầu cho mọi việc trong năm của chủ nhà cũng được trôi chảy thông suốt.
2. Xuất hành và hái lộc: Xuất hành là lần đi ra khỏi nhà đầu tiên trong năm, thường được thực hiện vào ngày tốt đầu tiên của năm mới để đi tìm may mắn cho bản thân và gia đình. Trước khi xuất hành, người ta phải chọn ngày Hoàng đạo, giờ Hoàng đạo và các phương hướng tốt để mong gặp được các quý thần, tài thần, hỉ thần... Tại miền Bắc, nếu xuất hành đến chùa hay đền, sau khi lễ bái, người Việt còn có tục bẻ lấy một cành lộc để mang về nhà cắm ở bàn thờ lấy may. Đó là tục hái lộc, ngụ ý xin hưởng chút lộc của Thần, Phật ban cho nhân năm mớ, tuy nhiên, để bảo vệ môi trường và giữ gìn vẻ đẹp của cây xanh trong năm mới, hiện giờ tục hái lộc không còn được khuyến khích nữa.
Chúc Tết ông bà và người lớn tuổi. |
- Ngày mùng Một: là ngày Tân niên đầu tiên và được coi là ngày quan trọng nhất trong toàn bộ dịp Tết. Không kể những người được mời đi xông đất, vào sáng sớm ngày này, người Việt thường không ra khỏi nhà, chỉ bày cỗ cúng Tân niên, ăn tiệc và chúc tụng nhau trong nội bộ gia đình. Đúng theo phong tục “mùng Một Tết cha”, con cháu chúc Tết ông bà, người lớn lì xì cho trẻ nhỏ.
- Ngày mùng Hai: mọi người sẽ cúng lễ tại gia vào sáng sớm. Sau đó, nguời ta chúc tết các bà mẹ, phụ nữ theo tục “mùng Hai Tết mẹ”. Những ai chuẩn bị lập gia đình còn phải đến nhà cha mẹ vợ tương lai để chúc Tết nữa đấy.
- Ngày mùng Ba: sau khi cúng cơm tại gia theo lệ cúng ít nhất đủ ba ngày Tết, đây là ngày “mùng Ba Tết thầy”, teen thường tụ tập đi chúc Tết thầy cô giáo...
4. Mừng tuổi: hay còn gọi là lì xì, người lớn tặng trẻ em tiền bỏ trong một bao giấy đỏ, với những lời chúc ăn no chóng lớn. Theo cổ tích Trung Quốc thì trong bao lì xì đỏ có 8 đồng tiền (là Bát Tiên hóa thân) được đặt dưới gối đứa trẻ để xua đuổi quỷ đến quấy nhiễu. Ngày xưa còn có lệ cho tiền phong bao với số tiền lẻ (chứ không phải là tiền chẵn), ngụ ý tiền này sẽ sinh sôi nảy nở thêm nhiều
5. Khai bút đầu năm: Thời xưa, vào đầu Xuân, người có chức tước sẽ đóng con dấu lần đầu tiên trong năm (gọi là “khai ấn”), học trò sĩ phu “khai bút” bằng cách viết một đoạn văn, câu thơ đầu tiên trong năm, nhà nông thì “khai canh” (cày ruộng, làm đất), người buôn bán thì “khai thương” (mở hàng lần đầu trong năm). Giao thừa này, teen hãy “khai bút” bằng cách viết một đoạn văn, một bài thơ… thật đẹp và thật sạch sẽ nhé
Tín ngưỡng ngày Tết – điềm lành và những điều kiêng kị
1. Điềm lành:
- Người Việt quan niệm hoa mai, hoa đào mang lại điềm may mắn trong ngày Tết. Nếu sau giao thừa, hoa mai nở thêm nhiều thì đó là dấu hiệu may mắn, còn hoa đào có nhiều cánh kép 3 lớp trên đài hoa và hoa có dáng như bông hồng thì sẽ có nhiều phúc lộc. Cây quất nếu có đủ “tứ quý”: quả chín, quả xanh, hoa và lộc thì năm đó gia chủ sẽ gặp nhiều may mắn và thành đạt.
- Chó lạ vào nhà: theo câu tục ngữ “Mèo đến nhà thì khó, chó đến nhà thì sang”, ngày Tết có chó lạ vào nhà thì sẽ là may mắn.
- Mua muối: Đầu năm mọi nhà thường đi mua muối để cầu may mắn đến: “Đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi.” Năm nay, bạn hãy thử… xung phong đi mua muối giúp bố mẹ xem sao nhé!
2. Kiêng kị:
- Kiêng quét nhà: theo một điển tích Trung Quốc, nếu quét nhà, hốt rác đổ đi thì thần Tài sẽ đi mất, năm đó gia cảnh sẽ nghèo túng. Vì thế nếu muốn dọn dẹp nhà cửa, bố mẹ thường dặn teen quét dọn từ trước đấy.
- Kiêng cho nước, cho lửa đầu năm: người Việt quan niệm lửa là đỏ - may mắn, cho người khác cái đỏ trong ngày đầu năm thì cả năm đó sẽ gặp nhiều điều không may. Còn nước được ví như nguồn tài lộc (“tiền vào như nước”), nếu cho nước thì coi như mất lộc.
- Kiêng đánh vỡ bát đĩa, ấm chén vì sẽ tạo nên sự chia cắt, đứt lìa. Kiêng cãi nhau, mắng chửi nhau để tránh những điều không vui xảy ra với gia đình. Người ta còn kiêng khóc lóc, buồn tủi hoặc nói tới điều rủi ro trong dịp Tết. Có thể bình thường bạn quen nói những câu vui miệng như “Thôi chết tôi rồi!”, nhưng trong những ngày Tết thì tuyệt đối không được nói nhé!
- Kiêng ăn thịt chó, cá mè, thịt vịt… vào đầu năm (hay là đầu tháng) vì sẽ xúi quẩy.
- Kiêng vay mượn, đòi nợ, trả nợ vào những ngày đầu năm mới, vì điều đó có thể làm chúng ta rơi vào cảnh túng thiếu cả năm, không may mắn.
- Kiêng đi chúc Tết vào sáng mùng một Tết nếu không được gia chủ mời. Theo phong tục người Việt, người xông đất trong ngày mùng 1 là người quyết định đem lại sự may mắn hoặc xui xẻo cho gia đình ấy trong cả năm. Vì thế mọi người thường kiêng kị đi chúc Tết vào sáng mùng 1 nếu không được mời vì sợ sẽ mang đến điều không tốt đẹp cho chủ nhà trong năm mới.
- Kiêng mặc quần áo màu trắng, đen: theo quan niệm của người xưa, màu trắng và đen là màu của tang lễ, chết chóc, vì vậy những ngày đầu năm thì phải mặc trang phục với những màu sắc sặc sỡ và thu hút sự chú ý, tạo nên sự phấn khởi và vui vẻ để đón chào năm mới. Ngày Tết là ngày để teen ăn diện mà, phải không nào?
Nắm được những phong tục hay tín ngưỡng ngày Tết sẽ giúp teen có một cái Tết đầy hiểu biết và nhiều niềm vui. Chúc bạn đón Tết Tân Mão vui vẻ và gặp nhiều may mắn nhé!
Theo Nắng (PL &ĐS)