Nỗi lo khan hiếm lao động thu hái cà phê

Hiện nay, nông dân vùng cà phê ở Lâm Đồng đang rộn ràng bước vào mùa thu hái. Năm nay, thời tiết khá thuận lợi, nhiều nơi cà phê được mùa, bà con ai nấy đều phấn khởi. Thế nhưng, nỗi lo của bà con nông dân lại tăng lên gấp bội, bởi lẽ lao động thu hái đang thiếu trầm trọng.

 

Lao động các nơi đến Di Linh hái cà phê

Chiều ngày 5/11/2011, xe khách S.C. chở khoảng 20 lao động từ tỉnh Sóc Trăng về thị trấn Di Linh. Khi xe vừa đến nơi, mọi người giành giật tìm công thu hái. Anh BVS ở khu phố 10 (thị trấn Di Linh) chọn được 4 người, nhưng phải trả cho chủ xe hết 2,4 triệu đồng (mỗi người 600 ngàn đồng) tiền xe và tiền “cò”. Tuy mất tiền xe, tiền cò nhưng anh S vẫn vui, vì tìm được người làm. Sau khi thỏa thuận giá cả tiền công, anh niềm nở đưa 4 người về nhà để họ tắm rửa, ăn cơm tối và nghỉ ngơi. Sáng ngủ dậy, anh hết sức ngạc nhiên vì 4 người đã leo rào… “biến” đi đâu mất! Anh S gặp chủ xe phàn nàn, thì được trả lời rằng: “Tôi chỉ biết tìm người chở lên Di Linh và lấy tiền xe. Còn việc quản lý lao động là tôi không biết!”.

Mới đây, trong 1 chuyến xe khách chở hàng chục người lao động từ miền Tây đến xã Tân Châu, anh Minh chọn mãi mà không được người nào. Anh cho chúng tôi biết: “Phải trả tiền xe cho họ từ dưới đó lên là chuyện nhỏ. Nhưng cũng phải dè dặt, thận trọng, vì chỉ sợ nhất là khi trả tiền xe xong, họ không làm mà lại trốn đi mất. Năm ngoái, tôi đã bị một tốp 15 người chưa làm được ngày nào, nửa đêm họ đã trốn đi, oan uổng mấy triệu đồng tiền xe, tiền cò!”…

Toàn tỉnh hiện có khoảng 130.000 ha cà phê. Diện tích cà phê nhiều nhất tập trung ở các huyện Di Linh, Lâm Hà, Đức Trọng, Bảo Lâm và thành phố Bảo Lộc… Theo kinh nghiệm của nông dân, bình quân mỗi ha cà phê ít nhất phải cần đến 2 lao động thu hái. Như vậy, đến thời vụ thu hái, lao động ở vùng cà phê lại thiếu trầm trọng. Riêng ở huyện Di Linh hiện có hơn 40.000 ha cà phê. Cứ đến mùa thu hái, ngoài số lao động tại địa phương, Di Linh có trên 30.000 lao động từ các nơi về đây làm thuê. Nếu không có lực lượng lao động này thì chắc chắn không ít diện tích cà phê sẽ bị rụng quả, vì không thể nào thu hái kịp.

Do tình trạng thiếu lao động, nên cứ đến đầu vụ thu hái cà phê, tại các địa phương lại phát sinh một hiện tượng rất phức tạp, là tự phát xuất hiện một “thị trường lao động”. Bên cạnh việc người dân các nơi đến vùng cà phê làm thuê một cách chân chính, có một số người lợi dụng câu kết với nhau tạo đường dây làm ăn bất chính, mà phổ biến là cách lừa đảo nói trên. Ngoài ra, còn phát sinh tình trạng trộm cắp và các hiện tượng tiêu cực khác. Hiện tại, tại các ngã ba, ngã tư (khu vực đông dân cư) ở thị trấn Di Linh, xã Tân Châu, Đinh Lạc, Liên Đầm, Đinh Trang Hòa, Hòa Ninh… thường xuất hiện nhiều tốp lao động theo những chuyến xe khách dọc ngang từ Bắc, Trung, Nam về đây. Do quá đông người “mua” giành giật “phá giá”, nên họ “bán” sức lao động của mình với giá khá cao. Tiền công lên tới 120 - 130 ngàn đồng/ngày công hoặc 2,5 - 3 triệu đồng/tháng (nuôi cơm)… Tuy giá cả tiền công cao, không phải ai cũng đã tìm được nhân công lao động!

Vào một ngày trung tuần tháng 11/2011, chúng tôi có mặt tại ngã tư Công viên thị trấn Di Linh. Lúc ấy có vài chục người từ Ninh Thuận đến. Khi hỏi, hầu như người nào cũng lắc đầu: “Đã có người nhận làm rồi!”. Lúc ấy, chúng tôi gặp anh Quyên (ở khu 8 - Di Linh), anh Cần (ở khu 6 - Di Linh), anh Long (ở xã Tân Châu)… đều là những người cũng đến đây để tìm nhân công thu hái cà phê. Anh Quyên cho biết: “Mấy bữa nay tôi vẫn chưa tìm được công hái. Năm nay, công hái rất khó tìm, phần thì do giá cả quá cao, phần thì do không có đông người như mọi năm!”.

“Đến hẹn lại lên”, năm nào cũng vậy, cứ đến mùa thu hái cà phê, dịch vụ “cò” lao động từ những xe ôm, xe khách lại rộ lên. Tìm được một người làm thuê phải mất vài trăm ngàn đồng tiền cò là vấn đề bất đắc dĩ mà người dân vùng cà phê có thể bấm bụng chấp nhận được. Thế nhưng, cho đến thời điểm này, công lao động vẫn đang khan hiếm, rất nhiều nhà vườn vẫn chưa tìm được người thu hái. Đây là vấn đề khá nan giải, khi thời khắc cao điểm mùa thu hái cà phê đã đến gần!