Mới đây UBND tỉnh đã có quyết định ban hành Đề án sử dụng hợp lý quỹ biệt thự thuộc sở hữu Nhà nước tại Đà Lạt nhằm phân loại bảo tồn, định hướng quản lý trong thời gian tới.
Sau gần 10 năm triển khai thực hiện Đề án sử dụng hợp lý quỹ biệt thự thuộc sở hữu Nhà nước trên địa bàn thành phố Đà Lạt từ năm 2003 đến nay ít nhiều đã nâng cao hiệu lực quản lý Nhà nước trong lĩnh vực quản lý nhà. Tuy nhiên, quá trình thực hiện đề án cũng để lại những tồn tại cần phải giải quyết. Và mới đây UBND tỉnh đã có quyết định ban hành Đề án sử dụng hợp lý quỹ biệt thự thuộc sở hữu Nhà nước tại Đà Lạt nhằm phân loại bảo tồn, định hướng quản lý trong thời gian tới.
 |
| Một nhà biệt thự trên đường Hùng Vương được đầu tư cải tạo. |
Bên cạnh những việc nâng cao quản lý, khắc phục tình trạng thất thu tiền thuê nhà cũng như làm lành mạnh các mối quan hệ trong hợp đồng thuê nhà thuộc sở hữu nhà nước. Cũng cần nói thêm rằng, trong quá trình thực hiện đề án trước đây hầu hết các biệt thự đang có các hộ ở - do được cơ quan quản lý bố trí hoặc lấn chiếm để ở không có biện pháp giữ gìn, bảo quản nhà cửa. Một số nhà cửa khác đã giao cho các đơn vị tự bảo quản nhưng chưa thực hiện tốt dẫn đến tình trạng nhà cửa, tài sản bị hư hỏng, xuống cấp nghiêm trọng. Một số công trình không còn giữ được kiến trúc ban đầu, khuôn viên bị chia cắt, cá biệt có trường hợp để xảy ra tình trạng lấn chiếm sử dụng nhà, đất trái phép…
Quá trình thực hiện đề án cũng gặp không ít khó khăn, vướng mắc khi di dời, giải tỏa các hộ đang ở trong các biệt thự. Nhiều biệt thự đã có chủ trương cho nhà đầu tư thuê để đầu tư, cải tạo, sửa chữa đưa vào kinh doanh nhưng chưa tìm được chỗ tái định cư cho các hộ nên chậm triển khai dự án. Với những tồn tại này, theo Đề án sử dụng hợp lý quỹ biệt thự thuộc sở hữu Nhà nước trên thành phố Đà Lạt (sau đây gọi tắt là đề án) mới được UBND tỉnh phê duyệt đưa ra những nguyên tắc bảo tồn, định hướng quản lý cho phù hợp.
Khác với trước đây, điểm mới của đề án lần này đưa ra nguyên tắc bảo tồn kiến trúc biệt thự gắn với sự phát triển tiếp nối. Bảo tồn nhưng không làm cản trở phát triển và bảo tồn trên cơ sở các tiêu chí quản lý đối với từng loại biệt thự, phân loại quỹ biệt thự qua việc đánh giá hiện trạng, giá trị kiến trúc cảnh quan, mức độ bảo tồn, khả năng sinh lợi của mỗi biệt thự. Qua đó, đề án phân ra 3 nhóm biệt thự bao gồm: Nhóm 1 gồm các biệt thự có giá trị về lịch sử, văn hóa; có giá trị đặc biệt về kiến trúc, cảnh quan, đại diện tiêu biểu cho một nền kiến trúc, một phong cách kiến trúc còn bền vững về kết cấu chính. Nhóm 2 gồm các biệt thự không thuộc nhóm 1 nhưng có giá trị nhất định về lịch sử văn hóa hoặc có giá trị nhất định về mặt kiến trúc, cảnh quan, còn tương đối bền vững về kết cấu chính, giá trị sử dụng cao hay nói cách khác có khả năng sinh lợi cao. Nhóm 3 gồm những nhà biệt lập có khuôn viên đất rộng hoặc nhà dạng biệt thự đơn lẻ, khuôn viên đất đã bị chia cắt nằm ở những vị trí quan trọng trong đô thị, ít giá trị về kiến trúc hoặc đã bị thay đổi kiến trúc trong quá trình quản lý sử dụng, có giá trị sử dụng thấp, ít khả năng sinh lợi và có kết cấu không còn bền vững hay đã xuống cấp. Theo đó đề án đưa ra hướng quản lý đối với các biệt thự độc đáo về kiến trúc và cảnh quan sẽ được tiếp tục nghiên cứu, phân loại để xây dựng quy chế bảo tồn.
Đối với quỹ nhà biệt thự, biệt lập đã giao cho các cơ quan hành chính, các đơn vị sự nghiệp quản lý sử dụng làm nhà làm việc sẽ được kiểm tra rà soát để tổ chức bán đấu giá hoặc cho thuê quỹ nhà, đất theo đề án và quy chế được cấp có thẩm quyền phê duyệt. Còn đối với quỹ biệt thự đã giao cho các tổ chức đoàn thể, các hội nghề nghiệp… quản lý sử dụng làm trụ sở giải quyết đưa vào khu hành chính mới để dành quỹ nhà, đất hiện tại để tổ chức bán đấu giá hoặc cho thuê khi được cấp có thẩm quyền phê duyệt.
Riêng đối với quỹ nhà biệt thự, dạng biệt thự, biệt lập đang sử dụng để ở thực hiện rà soát, phân nhóm để quản lý, sử dụng hợp lý, có hiệu quả. Từ nguyên tắc bảo tồn, phân loại nêu trên, đề án đưa ra các nhóm để quản lý, đó là nhóm dinh thự chỉ được phục chế lại công trình trên nguyên tắc bảo tồn nguyên trạng về kiến trúc bên ngoài và bên trong, bảo tồn không gian xung quanh, giữ nguyên kết cấu chính, chủng loại vật liệu xây dựng, giữ màu sắc ban đầu của công trình. Nhóm hai chỉ được nâng cấp, cải tạo không gian bên trong công trình đảm bảo phù hợp với mục đích sử dụng. Hình thái kiến trúc bên ngoài công trình phải bảo tồn, phục chế như trước đây, tôn tảo cảnh quan xung quanh, chủng loại vật liệu và màu sắc ban đầu. Và nhóm ba cho phép cải tạo lại toàn bộ hoặc tháo dỡ để xây dựng công trình mới khi cần thiết để thu hút đầu tư phát triển đô thị.
Theo Sở Xây dựng, việc tỉnh ban hành đề án phân loại tách bạch các nhóm biệt thự như trên vừa đảm bảo cho công tác bảo tồn quỹ biệt thự có giá trị, vừa “cởi trói” cho các căn, ngôi biệt thự đã xuống cấp nhằm hấp dẫn các nhà đầu tư đầu tư vào quỹ nhà, đất này.
XUÂN TRUNG
