Những năm trước đây, việc thực hiện chế độ chính sách ưu đãi của Nhà nước đối với người tham gia kháng chiến, có công với cách mạng trong lĩnh vực thương binh và chất độc hóa học trên địa bàn huyện Di Linh có nhiều kẽ hở, dẫn đến một số cán bộ thoái hóa biến chất làm "cò chính sách"
Cũng như một số địa phương khác, những năm trước đây, việc thực hiện chế độ chính sách ưu đãi của Nhà nước đối với người tham gia kháng chiến, có công với cách mạng trong lĩnh vực thương binh và chất độc hóa học trên địa bàn huyện Di Linh có nhiều kẽ hở, dẫn đến một số cán bộ thoái hóa biến chất làm “cò chính sách”, tiếp tay cho những đối tượng khai man hồ sơ, lý lịch để hưởng chính sách ưu đãi của Nhà nước. Trước thực tế đó, từ năm 2013 đến nay, Phòng LĐTBXH huyện đã kiên quyết khắc phục những tồn tại, hạn chế và đổi mới cách làm trong việc lập, thẩm định hồ sơ, nên đã có những chuyển biến tích cực trong công tác này.
Hậu quả của việc lỏng lẻo trong thực hiện chế độ chính sách ưu đãi đối với người có công với cách mạng
Ông Vũ Quang Huy - Phó phòng Lao động thương binh xã hội (LĐTBXH) huyện Di Linh cho biết: Từ năm 2011 trở về trước, việc thực hiện chế độ chính sách ưu đãi đối với người có công với cách mạng trong lĩnh vực: thương bệnh binh (TBB), chất độc hóa học (CĐHH) trên địa bàn huyện hết sức lỏng lẻo, dẫn đến những tiêu cực phát sinh, đó là việc một số đối tượng khai man hồ sơ, một số cán bộ ngành LĐTBXH thái hóa biến chất làm “cò chính sách” để trục lợi bất chính. Cụ thể: Bà Triệu Thị Minh Thùy - cán bộ tiếp nhận hồ sơ của Phòng LĐTBXH đã nhận tiền của hàng chục đối tượng, người ít cũng 5, 7 triệu đồng, người nhiều 10, 15 triệu đồng để lập hồ sơ hưởng chế độ thương bệnh binh, chất độc hóa học. Biết được việc tiêu cực đó, nhiều người dân đã lên tiếng tố cáo, đến năm 2009, đoàn kiểm tra của tỉnh do Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy làm trưởng đoàn, đã tiến hành kiểm tra và phát hiện hàng chục đối tượng làm hồ sơ giả để hưởng chế độ TBB, CĐHH, trong đó có không ít đối tượng được hưởng chế độ loại cao. Cùng với đoàn kiểm tra của tỉnh, thông qua đơn tố cáo của người dân, công an huyện đã phối hợp với ngành LĐTBXH tiến hành kiểm tra, cũng phát hiện nhiều trường hợp hưởng sai chế độ ưu đãi TBB, CĐHH của Nhà nước và đã tham mưu Sở LĐTBXH ban hành quyết định thu hồi, hoặc tạm ngừng chi trả chế độ chính sách người có công.
Ông Huy cho biết thêm, sau kiểm tra, ngành LĐTBXH đã có quyết định cắt và thu hồi chế độ trợ cấp sai 10 đối tượng TBB, với số tiền gần 1,2 tỷ đồng, 12 đối tượng hưởng sai chế độ trợ cấp CĐHH, với số tiền hàng tỷ đồng. Tuy nhiên, việc cắt chế độ đối với các đối tượng trên thì dễ, nhưng việc thu hồi tiền trợ cấp mà họ hưởng sai thì vô cùng khó, bởi lẽ, nhiều đối tượng cho rằng, Nhà nước cho họ hưởng thì họ hưởng, nay họ đã già, sức khỏe yếu, không còn khả năng lao động để có tiền hoàn trả lại cho Nhà nước. Số còn lại cho rằng, họ cũng đã mất tiền “chạy chọt”, nay bị thu hồi không biết lấy đâu ra để trả cho Nhà nước… Do vậy, hiện nay có rất ít đối tượng tình nguyện trả lại số tiền hưởng sai chế độ, số ít trả nhỏ giọt. Theo thống kê, trong tổng số 19 đối tượng phải thu hồi số tiền gần 1,4 tỷ đồng, hiện chỉ mới thu hồi được trên 415 triệu đồng, số tiền còn lại gần 1 tỷ đồng chưa biết khi nào mới thu hồi được. Trong số các đối tượng bị thu hồi, có người đã “lỡ sử dụng” sai chế độ lên đến 153, 168 triệu đồng, nhưng đến nay không tự giác nộp lại đồng nào, như trường hợp cha con ông Trần Văn Quỳnh (ở xã Hòa Nam), ông Lưu Xuân Lanh (ở xã Tân Nghĩa), có người hưởng sai chế độ 76 triệu đồng, nhưng đến nay chỉ mới nộp lại 5 triệu đồng. Trước thực trạng này, Phòng LĐTBXH chỉ biết làm công văn gửi các đối tượng nhắc nhở tự giác nộp lại số tiền bị thu hồi, các đối tượng “chây ỳ”, phòng cũng đành bất lực, vì phòng không có chức năng, cũng như chế tài cưỡng chế.
Gắn việc khắc phục hậu quả với việc đổi mới phương pháp lập, thẩm định hồ sơ hưởng chế độ chính sách
Như đã nói ở trên, do không có chức năng, chế tài cưỡng chế chỉ bằng biện pháp gửi công văn đôn đốc, nhắc nhở, nhưng vì ý thức được trách nhiệm của ngành, những năm gần đây, Phòng LĐTBXH huyện Di Linh thường xuyên có danh sách và văn bản đề nghị các địa phương phối hợp với phòng nhắc nhở các đối tượng nộp lại tiền đã hưởng sai chế độ chính sách. Mặt khác, sau khi pháp lệnh ưu đãi người có công với cách mạng sửa đổi được Quốc hội thông qua ngày 16/7/2012 có hiệu lực và Chính phủ có Nghị định, Bộ LĐTBXH và các Bộ có liên quan có công văn hướng dẫn thi hành, Phòng LĐTBXH huyện Di Linh đã đổi mới phương thức lập, tiếp nhận, thẩm định, trình Sở LĐTBXH để có quyết định cho hưởng chế độ chính sách TBB, CĐHH. Theo đó, thay vì nộp hồ sơ trực tiếp tại phòng như trước đây, nay hồ sơ phải nộp tại xã, sau đó, xã thẩm định bước I, nộp lên phòng, phòng thẩm định bước II, trước khi nộp về Sở LĐTBXH. Tại Sở LĐTBXH, sau khi tiến hành thẩm định, nếu đủ điều kiện mới mời đối tượng lên Hội đồng giám định y khoa tỉnh để giám định tỷ lệ TBB, CĐHH. Những trường hợp nào không đủ điều kiện, hoặc thiếu hồ sơ cần thiết thì kiên quyết trả, hoặc yêu cầu bổ sung hồ sơ.
Điều đáng nói là, để công tác lập, tiếp nhận, thẩm định hồ sơ đạt chất lượng, Phòng LĐTBXH huyện Di Linh đã tiến hành tổ chức các lớp tập huấn nghiệp vụ cho cán bộ tiếp nhận hồ sơ tại phòng và các xã, thị trấn. Bằng cách làm chặt chẽ như vậy, từ năm 2014 đến nay (từ tháng 9/2012 đến 31/12/2013 tạm dừng chế độ CĐHH để chờ pháp lệnh mới được Quốc hội thông qua), Phòng LĐTBXH huyện chưa tiếp nhận đơn khiếu nại, tố cáo nào về việc hưởng sai chế độ chính sách ưu đãi TBB, CĐHH. Tuy nhiên, theo ý kiến của một số người dân, ngành LĐTBXH cần phải xử lý đúng mức những cán bộ tiếp tay cho các đối tượng làm hồ sơ giả để được hưởng chế độ chính sách TBB, CĐHH (trường hợp bà Triệu Thị Minh Thùy chỉ bị kỷ luật buộc thôi việc là chưa thỏa đáng) và cần tiếp tục rà soát, kiểm tra, làm rõ, thu hồi những đối tượng hưởng sai chế độ chính sách ưu đãi người có công cách mạng, vì trên địa bàn huyện hiện vẫn còn khá nhiều đối tượng này. Nếu việc này được tiến hành nghiêm minh, có hiệu quả, thì ý nghĩa, mục đích cao cả của việc đền ơn đáp nghĩa mà Đảng - Nhà nước - nhân dân ta dành cho những người có công với cách mạng mới thực sự được vẹn tròn!
Hoàng Kiến Giang
