Ở địa bàn huyện Di Linh, vùng chịu ảnh hưởng bởi các dự án thủy điện chủ yếu là Dự án Thủy điện Đồng Nai 3 và Dự án Thủy điện Đồng Nai 2. Mặc dù đã có nhiều cố gắng, nỗ lực trong việc bồi thường, giải phóng mặt bằng, giải quyết tái định cư và tái định canh, các dự án đã đi vào hoạt động khá lâu, nhưng cho đến nay, vẫn còn những bất cập, tồn tại chưa giải quyết xong.
Ở địa bàn huyện Di Linh, vùng chịu ảnh hưởng bởi các dự án thủy điện chủ yếu là Dự án Thủy điện Đồng Nai 3 và Dự án Thủy điện Đồng Nai 2. Mặc dù đã có nhiều cố gắng, nỗ lực trong việc bồi thường, giải phóng mặt bằng, giải quyết tái định cư và tái định canh, các dự án đã đi vào hoạt động khá lâu, nhưng cho đến nay, vẫn còn những bất cập, tồn tại chưa giải quyết xong. Người dân trong vùng bị ảnh hưởng vẫn còn những băn khoăn, lo lắng.
 |
| Khu vực lòng hồ Thủy điện Đồng Nai 2. Ảnh: X.Long |
Đối với Dự án Thủy điện Đồng Nai 3, khi triển khai Dự án, trên địa bàn huyện Di Linh chỉ có xã Đinh Trang Thượng bị ảnh hưởng. Tại đây đã có tới 370 hộ bị ảnh hưởng 433 ha đất. Theo UBND xã Đinh Trang Thượng, đến nay, vẫn còn tồn tại những vướng mắc liên quan đến việc bồi thường ở khu vực lòng hồ và khu tái định canh. Đối với khu vực lòng hồ, từ ngày 17/9/2010, công trình Thủy điện Đồng Nai 3 đã chặn dòng, tích nước, lòng hồ đã làm ngập khoảng 40 ha diện tích đất canh tác của người dân, nhưng chưa được kiểm kê hiện trạng. Đối với khu tái định canh, tổng diện tích đất thu hồi (theo Quyết định số 2396/QĐ - UBND, ngày 22/9/2009, của UBND tỉnh Lâm Đồng) để giải quyết tái định canh là 228 ha.
Trong quá trình giải quyết bồi thường đất bị ngập phát sinh ở lòng hồ chưa được kiểm kê, đánh giá hiện trạng và việc bố trí đất tái định canh gặp phải những “bất cập”, vướng mắc và còn tồn tại kéo dài gần 7 năm nay. Những tồn tại, vướng mắc đó, Báo Lâm Đồng đã đề cập phản ánh, nhưng đến nay vẫn chưa được giải quyết xong. Nguyên nhân chủ yếu là do Ban Quản lý Dự án Thủy điện 6 (đơn vị chủ đầu tư) thiếu thiện chí trong việc hợp tác với UBND huyện Di Linh và các ngành để tập trung giải quyết dứt điểm.
Dự án Thủy điện Đồng Nai 2 do Công ty cổ phần Thủy điện Trung Nam làm chủ đầu tư. Trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng, vùng chịu ảnh hưởng của Dự án này là huyện Di Linh và huyện Lâm Hà. Riêng tại huyện Di Linh, phạm vi chịu ảnh hưởng của Dự án liên quan đến 5 xã: Tân Thượng, Tân Châu, Tân Nghĩa, Đinh Lạc và Gia Hiệp. Trên địa bàn 5 xã này có tới 800 hộ bị ảnh hưởng gần 550 ha đất tại 4 hạng mục công trình: Đường vào Nhà máy Thủy điện, đập đầu mối, bãi thải và lòng hồ.
Việc bồi thường khi giải phóng mặt bằng đã được chi trả đầy đủ theo các quyết định đã được phê duyệt. Tuy nhiên, trong thực tế đã phát sinh những vướng mắc, đến nay vẫn còn tồn tại chưa được giải quyết xong. Tại khu vực sản xuất của các thôn Lộc Châu 1, Lộc Châu 2 và Gia Bắc (xã Tân Nghĩa), khi tích nước lòng hồ, nhiều tuyến đường bị ngập, không đi lại được. UBND huyện Di Linh đã chi từ ngân sách địa phương và huy động kinh phí từ Công ty cổ phần Thủy điện Trung Nam trên 3,3 tỷ đồng để giao cho UBND xã Tân Nghĩa làm chủ đầu tư triển khai thi công trên 4 km đường giao thông nhằm khắc phục hậu quả. Tuy nhiên, do việc quản lý và tổ chức thi công chưa tốt, hiện nay, một số đoạn đường bị hư hỏng xuống cấp, mương thoát nước bị tràn lấp… đi lại khó khăn, chưa được khắc phục. Việc bồi thường cho 46 hộ dân hiện còn tồn đọng gần 400 triệu đồng nhưng chưa được chi trả.
Trong quá trình giải quyết bồi thường đã phát sinh đơn khiếu nại của ông K’Đẻo cùng 20 hộ dân ở thôn Gia Bắc 1 (xã Tân Nghĩa) và đơn khiếu nại của ông K’Tếp cùng các hộ dân ở thôn 2 (xã Tân Thượng) hiện vẫn chưa được giải quyết xong. Đơn khiếu nại của ông K’Đẻo cùng 20 hộ dân ở thôn Gia Bắc 1 đã được UBND xã Tân Thượng, UBND huyện Di Linh và Sở Tài nguyên - Môi trường cùng với Công ty cổ phần Thủy điện Trung Nam phối hợp thẩm định và đề xuất UBND tỉnh hướng giải quyết. Tuy nhiên, trong quá trình giải quyết đơn thiếu chặt chẽ, chưa đồng bộ, nên hiện nay người dân vẫn còn thắc mắc, khiếu nại về mức hỗ trợ bồi thường đất. Còn ông K’Tếp cùng các hộ dân ở thôn 2 (xã Tân Thượng) tiếp tục khiếu nại và đề nghị xem xét việc xác nhận nguồn gốc đất và thời điểm sử dụng đất (đã bị thu hồi) để giải quyết bồi thường, hỗ trợ một cách thỏa đáng.
Dự án Thủy điện Đồng Nai 3, Dự án Thủy điện Đồng Nai 2 đã hoàn thành và Nhà máy Thủy điện Đồng Nai 3, Nhà máy Thủy điện Đồng Nai 2 đã hoạt động khá lâu, nhưng việc giải quyết bồi thường thiệt hại hiện nay vẫn còn vướng mắc, tồn tại là điều không thể. Thiết nghĩ, UBND huyện Di Linh, Sở Tài nguyên - Môi trường, Ban Quản lý Dự án Thủy điện 6, Công ty cổ phần Thủy điện Trung Nam và các cấp, ngành liên quan cần có sự phối hợp giải quyết dứt điểm, không để tình trạng này kéo dài, gây phiền hà cho dân trong khu vực chịu ảnh hưởng của các dự án thủy điện.
XUÂN LONG
