Những năm qua, nhiều kẻ lừa đảo sử dụng các chiêu thức khác nhau để chiếm đoạt tiền, tài sản của những người nhẹ dạ cả tin. Thậm chí, sau khi lừa đảo, bị cơ quan pháp luật khởi tố, phát lệnh truy nã, nhưng kẻ lừa đảo vẫn sang tên trót lọt tài sản (là vật chứng của vụ án) cho người khác, khiến các nạn nhân bị thiệt hại nặng nề, gây bức xúc, thiếu lòng tin vào các cơ quan chức năng của nhà nước. Một vụ như vậy đã xảy ra ngay trước ngày cận kề Tết Đinh Dậu (23/1/2017).
Những năm qua, nhiều kẻ lừa đảo sử dụng các chiêu thức khác nhau để chiếm đoạt tiền, tài sản của những người nhẹ dạ cả tin. Thậm chí, sau khi lừa đảo, bị cơ quan pháp luật khởi tố, phát lệnh truy nã, nhưng kẻ lừa đảo vẫn sang tên trót lọt tài sản (là vật chứng của vụ án) cho người khác, khiến các nạn nhân bị thiệt hại nặng nề, gây bức xúc, thiếu lòng tin vào các cơ quan chức năng của nhà nước. Một vụ như vậy đã xảy ra ngay trước ngày cận kề Tết Đinh Dậu (23/1/2017).
Nôi dung vụ án
Ông Vân Bỉnh Cường, ở số nhà 45C Phan Đình Phùng, phường 1, TP Đà Lạt - nạn nhân của vụ “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” cho biết: Ngày 30/12/2009, ông mua lại lô đất có diện tích 1.132,43 m2 tại thửa 144 và một phần thửa 145, tờ bản đồ số C70-IV, số 6 Phạm Hồng Thái, phường 10, TP Đà Lạt của Hồ Bảo Thái, ở 25 Hoàng Diệu, phường 5, TP Đà Lạt. Nguồn gốc lô đất này là do Hồ Bảo Thái trúng đấu giá 4.380.000.000 đồng của Hội đồng đấu giá tài sản Nhà nước của UBND TP Đà Lạt theo Hợp đồng kinh tế số 23/HĐ-ĐGQSDĐ ngày 16/12/2009.
Thế nhưng, sau khi ký hợp đồng (chưa qua công chứng) bán lô đất nói trên và đã nhận của ông Vân Bỉnh Cường 4 tỷ đồng, ngày 26/1/2010, Hồ Bảo Thái tiếp tục dùng lô đất này bán cho bà Đặng Thị Thùy, ở 95B Nguyễn Văn Trỗi, phường 2, TP Đà Lạt với giá 6,150 tỷ đồng. Ngày 16/4/2010, Hồ Bảo Thái được cấp Giấy chứng nhận QSH nhà và QSD đất tại số 6 Phạm Hồng Thái và đến ngày 22/4/2010, Hồ Bảo Thái và bà Trần Thụy Ngọc Quyên (con gái bà Đặng Thị Thùy, được bà Thùy ủy quyền đứng tên) ký hợp đồng chuyển QSH nhà và QSD đất. Hợp đồng này được Văn phòng Công chứng số I, Lâm Đồng chứng thực.
Ngày 27/4/2010, bà Trần Thụy Ngọc Quyên nộp hồ sơ chuyển nhượng cho cơ quan chức năng TP Đà Lạt để làm thủ tục sang tên. Phát hiện được hành vi lừa đảo của Hồ Bảo Thái, ông Vân Bỉnh Cường đã có đơn trình báo nhiều cơ quan chức năng. Cùng với đó, có nhiều hộ dân và doanh nghiệp có đơn gửi cơ quan điều tra Công an TP Đà Lạt tố cáo Hồ Bảo Thái có hành vi vay mượn 37,803 tỷ đồng, 50 cây vàng, 18.000 USD rồi bỏ trốn ngày 30/4/2010.
Trong quá trình thụ lý, giải quyết tố giác tội phạm, Công an TP Đà Lạt đã ban hành Công văn số 464/CATP ngày 6/5/2010 đề nghị các cơ quan chức năng TP Đà Lạt tạm ngừng giao dịch, chuyển nhượng, mua bán, cấp giấy tờ có liên quan đến 5 thửa đất và tài sản gắn liền với đất đứng tên Hồ Bảo Thái, trong đó có nhà và đất tại số 6 Phạm Hồng Thái.
Đến ngày 11/5/2010, cơ quan điều tra Công an TP Đà Lạt ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với Hồ Bảo Thái về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”. Sau đó, vụ án được chuyển cho cơ quan CSĐT Công an tỉnh Lâm Đồng thụ lý giải quyết theo thẩm quyền.
Ngày 24/5/2010, cơ quan CSĐT Công an tỉnh ban hành quyết định truy nã Hồ Bảo Thái và ban hành Công văn số 625/CSĐT ngày 2/11/2010 giao nhà và đất tại số 6 Phạm Hồng Thái cho UBND phường 10, TP Đà Lạt quản lý.
Do vậy, việc làm thủ tục chuyển nhượng QSH nhà và QSD đất giữa Hồ Bảo Thái và bà Trần Thụy Ngọc Quyên không thực hiện được kéo dài từ ngày 27/4/2010 đến trước Tết Đinh Dậu 2017.
Tuy nhiên, đến ngày 23/1/2017, Văn phòng đăng ký đất đai, Chi nhánh Đà Lạt đã làm thủ tục sang tên chủ sở hữu nhà và đất của Hồ Bảo Thái cho bà Trần Thụy Ngọc Quyên, khiến ông Vân Bỉnh Cường phản ứng gay gắt.
Quan điểm của các ngành chức năng và luật sư xung quanh vụ án
Trả lời câu hỏi: Cơ sở nào để Văn phòng đăng ký đất đai (VPĐKĐĐ), Chi nhánh Đà Lạt chuyển QSH nhà và QSD đất của Hồ Bảo Thái đang bị truy nã về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” sang cho bà Trần Thụy Ngọc Quyên? Ông Võ Văn Hùng - Giám đốc VPĐKĐĐ Đà Lạt cho biết: Thực hiện chỉ đạo của UBND TP Đà Lạt tại Văn bản 416/UBND ngày 19/1/2017 “Giao Chi nhánh VPĐKĐĐ TP Đà Lạt căn cứ Quyết định số 35/QĐ-VKSLĐ ngày 16/1/2017 của VKSND tỉnh Lâm Đồng để giải quyết hồ sơ chuyển nhượng QSH nhà và QSD đất theo Giấy chứng nhận số BA828401 ngày 16/4/2010 của ông Hồ Bảo Thái tại số 6 Phạm Hồng Thái, phường 10, TP Đà Lạt theo quy định. Trong lúc đó, nội dung Quyết định số 35/QĐ-VKSLĐ nêu rõ: Chấp nhận đơn khiếu nại của bà Trần Thụy Ngọc Quyên, hủy bỏ một phần Văn bản số 464/CATP ngày 6/5/2010 của Trưởng CATP Đà Lạt về nội dung: Tạm ngừng giao dịch, chuyển nhượng, mua bán, cấp giấy tờ liên quan đến đất và tài sản gắn liền với đất thuộc thửa đất số 4, tờ bản đồ C70, Giấy chứng nhận số BA828401 do Hồ Bảo Thái đứng tên đăng ký tại số 6 Phạm Hồng Thái, phường 10, TP Đà Lạt. Do không còn biện pháp phong tỏa tài sản, nên VPĐKĐĐ, Chi nhánh Đà Lạt đã làm thủ tục sang tên QSH nhà và QSD đất tại số 6 Phạm Hồng Thái của Hồ Bảo Thái cho bà Trần Thụy Ngọc Quyên vào ngày 23/1/2017.
Sáng 22/2/2017, làm việc với chúng tôi, ông Vũ Văn Diến - Viện trưởng VKSND tỉnh Lâm Đồng lý giải: Thực hiện chỉ đạo của VKSNDTC và Ban Nội chính Tỉnh ủy, VKSND tỉnh đã tổ chức cuộc họp liên ngành: Công an - VKS - TAND và có sự tham gia của Ban Nội chính Tỉnh ủy vào ngày 13/1/2017. Tại cuộc họp này, các đại biểu cũng đồng ý quan điểm của VKS tỉnh về giải tỏa lệnh phong tỏa tài sản nhà và đất tại số 6 Phạm Hồng Thái của CATP Đà Lạt, bởi các lẽ: Việc hợp đồng mua bán nhà và đất giữa ông Vân Bỉnh Cường với Hồ Bảo Thái chưa qua công chứng, nên chưa có tính pháp lý. Ngược lại, hợp đồng mua bán nhà và đất giữa bà Nguyễn Thụy Ngọc Quyên với Hồ Bảo Thái đã được Văn phòng Công chứng số I Lâm Đồng chứng thực, đã có tính pháp lý. Vì vậy, Công văn 464 của Công an TP Đà Lạt đề nghị tạm ngưng giao dịch, chuyển nhượng, mua bán nhà và đất số 6 Phạm Hồng Thái là không có cơ sở và không đúng pháp luật, xâm phạm đến quyền và lợi ích hợp pháp của bà Trần Thụy Ngọc Quyên.
Cũng tại cuộc họp này, các ngành cũng đã thống nhất, sau khi giao nhà và đất tại số 6 Phạm Hồng Thái cho bà Trần Thị Ngọc Quyên, việc điều tra, truy bắt kẻ lừa đảo Hồ Bảo Thái vẫn được cơ quan cảnh sát điều tra tiếp tục thực hiện. Vì vậy, cơ quan cảnh sát điều tra vẫn tiếp tục phong tỏa nhà và đất tại số 6 Phạm Hồng Thái và bà Trần Thụy Ngọc Quyên chỉ được quyền quản lý, sử dụng nhà và đất tại số 6 Phạm Hồng Thái, chứ không được quyền chuyển nhượng, mua bán. Khi bắt được kẻ lừa đảo Hồ Bảo Thái, tài sản nhà và đất số 6 Phạm Hồng Thái sẽ được các cơ quan chức năng xử lý theo đúng quy định của pháp luật.
Không đồng ý với quan điểm của VKSND tỉnh, Luật sư Lê Cao Tánh (VP Luật sư Bá Tánh - Đà Lạt) cho rằng: Vụ án đang được tiếp tục điều tra để truy bắt kẻ lừa đảo, thì theo quy định của pháp luật, nhà và đất tại số 6 Phạm Hồng Thái là vật chứng của vụ án. Đã là vật chứng của vụ án thì phải được giao cho cơ quan có chức năng của Nhà nước quản lý, chỉ được trả cho ai đó khi vụ án đã bị đình chỉ điều tra, hoặc vụ án đã được giải quyết. Trong trường hợp này, chưa có quyết định thu hồi việc quản lý nhà và đất tại số 6 Phạm Hồng Thái của UBND phường 10, Đà Lạt, mà giao cho bà Trần Thụy Ngọc Quyên là sai luật. Với lại, tại thời điểm giao, bà Quyên chưa thực sự là chủ sở hữu nhà, chủ sử dụng đất tại số 6 Phạm Hồng Thái, bởi hợp đồng mua bán được công chứng xác nhận chỉ có giá trị pháp lý về mặt thủ tục, chứ bà Quyên chưa được sang tên đổi chủ, thì chưa xác định được chủ sở hữu và chủ sử dụng. Do đó, quyết định 35/VKSLĐ giao bà Trần Thụy Ngọc Quyên quản lý, sử dụng nhà và đất tại số 6 Phạm Hồng Thái trong khi vụ án đang tiếp tục điều tra thì lại càng vi phạm pháp luật. Với lại, theo quy định của pháp luật, không thể dùng một quyết định giải quyết đơn khiếu nại để truyền tải một quyết định hủy bỏ lệnh phong tỏa tài sản của cơ quan điều tra.
Điều đáng nói nữa là: Việc cấp QSH nhà và QSD đất của VPĐKĐĐ phải được căn cứ vào Nghị định 43 của Chính phủ, có chăng là quyết định của tòa án, chứ không thể theo quyết định của VKSND như trường hợp cấp QSH nhà và QSD đất tại số 6 Phạm Hồng Thái cho bà Trần Thụy Ngọc Quyên…
Qua những quan điểm có phần trái chiều nói trên, chúng tôi đồng quan điểm với Viện trưởng VKSND tỉnh Vũ Văn Diến rằng: Đây là vụ án rất phức tạp, cần sự cẩn trọng trong xử lý của các ngành chức năng và cần truy bắt cho bằng được kẻ lừa đảo Hồ Bảo Thái để làm sáng tỏ nhiều vấn đề xung quanh vụ án.
HOÀNG KIẾN GIANG
