Cơn bão số 12 đi qua, suốt 4 tuần nay hàng trăm hộ dân ở xã Ðạ Chais (Lạc Dương) phải sống trong cảnh thiếu nước sạch sinh hoạt nghiêm trọng vì đường ống bị lũ cuốn trôi, hư hỏng nặng nề chưa khắc phục được.
Cơn bão số 12 đi qua, suốt 4 tuần nay hàng trăm hộ dân ở xã Ðạ Chais (Lạc Dương) phải sống trong cảnh thiếu nước sạch sinh hoạt nghiêm trọng vì đường ống bị lũ cuốn trôi, hư hỏng nặng nề chưa khắc phục được.
 |
| Hệ thống nước tự chảy cung cấp cho toàn xã bị hư hỏng nặng người dân phải hứng nước mưa để sử dụng |
Chúng tôi ghé xã Đạ Chais khi chị Ka Sắ K’Giêng cùng nhiều bà con khác trong thôn Long Lanh, xã Đạ Chais đang ra bờ suối gùi từng can nước về sinh hoạt. Vẫn biết là nguồn nước không đảm bảo hợp vệ sinh nhưng chị cũng như các hộ dân nơi đây không có nhiều sự lựa chọn. Chị K’Giêng chia sẻ: “Bão đi qua mất nước sinh hoạt nên mỗi ngày đều phải ra suối gùi 5-6 can mới đủ nước để nấu cơm, rửa chén... Hôm nào trời mưa thì tắm nước mưa, còn không mưa thì ra suối tắm”.
Những ngày qua, dù sử dụng tất cả các dụng cụ để hứng nước mưa và ra bờ suối để chở nước nhưng 4 thành viên trong gia đình bà Trần Thị Bình (thôn Long Lanh) vẫn không đủ nước dùng. Bà Bình nói: “Mấy ngày nay mưa nhiều, gia đình tôi phải huy động tất cả các dụng cụ chứa nước để trữ nước mưa. Lượng nước này chỉ phục vụ ăn uống vì nó đảm bảo vệ sinh hơn nước suối”.
Trong khi đó, các hộ dân của thôn Ðưng K’Si cũng lâm vào tình cảnh tương tự bởi họ sử dụng chung đường ống dẫn nước sạch từ xã.
Bà Ka Sắ Ka Lém, người dân địa phương than phiền: “Muốn nấu ăn và nước uống phải hứng nước mưa, không thì phải mua nước bình còn các giếng đào, khoan của người dân đều ngập sâu sau lũ, chưa được khử trùng nên không sử dụng được”.
Ông Thân Văn Nghiên, Chủ tịch UBND xã Đạ Chais cho biết: “Đợt bão, lũ vừa qua đã khiến hàng nghìn mét khối đất đá dọc các sông suối, bờ ta luy bị cuốn trôi. Đây là nguyên nhân dẫn đến việc đứt gãy đường ống dẫn nước sạch của xã. Hệ thống nước tự chảy cung cấp cho toàn xã bị hư hỏng nặng với trên 62 m ống sắt bị lũ cuốn trôi và các trụ bê tông đỡ ống bị trôi hoàn toàn. Một trụ điện bị đổ vào trạm bơm khiến đứt toàn bộ dây điện làm toàn bộ nước sinh hoạt 3 thôn bị mất hoàn toàn làm ảnh hưởng không nhỏ tới đời sống của nhân dân, ước thiệt hại khoảng 100 triệu đồng. Sự cố này đã làm hơn 322 hộ/461 hộ dân với hơn 1.309 nhân khẩu ở địa phương lâm vào cảnh thiếu nước sinh hoạt nghiêm trọng”.
Theo lãnh đạo xã Đạ Chais, để khắc phục hậu quả này hiện gặp rất nhiều khó khăn vì nguồn nước ở xa, ống cũ bị cuốn trôi gần hết. Hiện tại, địa phương đang tích cực chỉ đạo nhân dân tận dụng tối đa các hạng mục của các công trình còn sót lại để cung cấp nước tạm thời cho sinh hoạt. Các đơn vị liên quan đang ra sức khắc phục thiệt hại để sớm cấp nước sinh hoạt cho bà con. “Tuy nhiên do việc mưa lớn kéo dài nhiều ngày nay nên tiến độ khắc phục còn chậm” - Chủ tịch UBND xã nói.
Ngoài vấn đề nước sạch, Đạ Chais cũng đang phải đối mặt với nhiều vấn đề kinh tế - xã hội bị thiệt hại, đình trệ khác. Theo thống kê của UBND xã Đạ Chais, đã có 90 ha diện tích sản xuất nông nghiệp bị ảnh hưởng sau mưa bão. Cụ thể có hơn 40 ha nhà kình bị đổ sập thiệt hại khoảng trên 13 tỷ đồng. “Trong đó nặng nề nhất phải kể đến 2 ha rau, hoa của bà con người DTTS bị hư hại hoàn toàn”, Chủ tịch Thân Văn Nghiêm nói. Là một trong những hộ bị thiệt hại nặng nề, ông Đa Du Ha Krong (trú tại thôn Long Lanh) ngậm ngùi nói: Năm 2012 được sự hỗ trợ của nhà nước ông làm được 0,5 sào hoa trong nhà kính. Sau bao năm nỗ lực, dành dụm ông làm thêm được 0,5 sào nữa. Từng là một trong những hộ điển hình trong sản xuất kinh tế vùng đồng bào DTTS ở Đạ Chais, nay toàn bộ tài sản của ông Krong đã bị cuốn sạch, thậm chí có nguy cơ tái nghèo. Chính quyền xã Đạ Chais cũng đang có nhiều nỗ lực để giúp đỡ các hộ gia đình như ông Krong sớm ổn định sản xuất.
Bên cạnh đó, các công trình xây dựng cơ bản trên địa bàn xã Đạ Chais cũng đang bị đình trệ. Cụ thể, tuyến đường đầu tư theo Chương trình 135 Liêng Su dài hơn 1 km đang thi công chỉ còn 300 m chưa thể thi công; hàng rào trường mẫu giáo hay đường vào khu sản xuất thôn Tu Póh cũng phải dừng lại vì mưa lớn kéo dài liên tục trong nhiều tuần qua.
Bão lớn đã đi qua nhưng hậu quả để lại trên mảnh đất Đạ Chais vẫn chưa dứt. Khi thời tiết có nhiều biến đổi, hoa Dã quỳ - loài hoa báo nắng trên mảnh đất Nam Tây Nguyên đã lác đác bông tàn nhưng mưa vẫn chưa dứt. Đặc biệt với mảnh đất tiếp giáp biển và rừng như Đạ Chais thì những cơn mưa càng nặng nề khiến nỗi lo ảnh hưởng của người dân vẫn thấp thỏm chưa dứt.
H. YÊN - H. MY
