Dự án sắp xếp dân cư tại vùng lõi Vườn Quốc gia Cát Tiên: Đụng đâu sai đó

Điều chỉnh, bổ sung nhiều hạng mục, công trình thuộc dự án khiến tiến độ triển khai chậm, làm tăng chi phí dự toán, chất lượng công trình không đảm bảo; thi công một số hạng mục không đúng thiết kế; nghiệm thu, thanh quyết toán không đúng thực tế thi công; đã nghiệm thu, thanh toán nhưng chưa thi công… Đó là những sai phạm tại Dự án đầu tư bố trí, sắp xếp dân cư ở vùng đặc biệt khó khăn Thôn 3 và Thôn 4, xã Phước Cát 2, huyện Cát Tiên (gọi tắt là Dự án).

Mục đích của Dự án nhắm tới ổn định cuộc sống của người dân sinh sống tại vùng lõi Vườn Quốc gia Cát Tiên, góp phần quản lý và bảo vệ rừng tại đây. Thế nhưng, qua kết luận của Thanh tra tỉnh Lâm Đồng thì tại Dự án này kiểm tra đến đâu đều phát hiện sai phạm đến đó.

Khu vực xây dựng phòng học, phân trạm y tế, nhà sinh hoạt cộng đồng tại Thôn 3 (xã Phước Cát 2). Ảnh: Đ.A

Không có ruộng vẫn hỗ trợ trồng lúa

Dự án do Trung tâm Quản lý và Khai thác công trình công cộng huyện, BQL Dự án đầu tư phát triển vùng đồng bào dân tộc và đặc biệt khó khăn huyện, UBND xã Phước Cát 2 làm chủ đầu tư. Dự án gồm nhiều hạng mục công trình được triển khai tại 2 thôn 3 và 4, như: Đầu tư đường giao thông, xây dựng phân trạm y tế, nhà sinh hoạt cộng đồng, phòng học, phòng công vụ cho giáo viên, hệ thống nước sinh hoạt tự chảy, hỗ trợ sản xuất. Từ năm 2008 đến nay, Dự án này đã thực hiện được hơn 14 km đường giao thông, xây dựng 2 phân trạm tế, 2 nhà sinh hoạt cộng đồng, 3 phòng học và 2 nhà công vụ, hỗ trợ sản xuất cho hơn 70 hộ dân. Theo đánh giá, hiện trạng các hạng mục, công trình đầu tư đã cơ bản phát huy hiệu quả so với mục tiêu đề ra, tạo điều kiện để nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người dân tại 2 thôn đặc biệt khó khăn này, chủ yếu là người đồng bào dân tộc thiểu số tại chỗ.

Tuy nhiên, qua kiểm tra, có rất nhiều tồn tại, sai phạm. Đối với hạng mục hỗ trợ phát triển sản xuất, tại 2 thôn có 49 hộ dân được hỗ trợ tiền để khai hoang, sản xuất lúa nước. Thế nhưng, do UBND xã Phước Cát 2 chưa có biện pháp giám sát để đảm bảo các hộ dân sử dụng tiền hỗ trợ đúng mục đích. Đặc biệt, dù Thôn 3 không có ruộng nhưng người dân vẫn được hỗ trợ trồng lúa nước, hoàn toàn không phù hợp với tình hình thực tế. Ngoài ra, nhiều công trình, hạng mục đầu tư tại nhà sinh hoạt cộng đồng, phân trạm y tế có máy móc, thiết bị chuyên môn cần sử dụng nguồn điện nhưng vào thời điểm đó chưa có điện đã gây lãng phí, hư hỏng thiết bị, không đáp ứng được nhu cầu của người dân.

Việc nghiệm thu, thanh quyết toán còn nhiều sai phạm và có tới 15/17 công trình được nghiệm thu, thanh quyết toán không đúng thực tế thi công với giá trị sai phạm hơn 2,6 tỷ đồng.

Sau khi giảm trừ tiền thuế mà các đơn vị kê khai đã nộp ngân sách thì số tiền sai phạm phải thu hồi là gần 2,4 tỷ đồng. Bên cạnh đó, dù nhiều hạng mục đã nghiệm thu, thanh toán giá trị xây lắp nhưng trên thực tế chưa thực hiện với giá trị hơn 168 triệu đồng, buộc phải tổ chức thi công bổ sung.

Ngay từ khi chuẩn bị trình tự, thủ tục đầu tư đã phát hiện chưa đúng quy định tại một số công trình. Điển hình như công trình xây dựng đường từ thôn Vĩnh Ninh đi Thôn 4 được phê duyệt và triển khai chưa phù hợp, tăng 3,2 km so với quy mô đã được UBND tỉnh phê duyệt. Công trình 3 phòng học và nhà công vụ tại Thôn 3 sau khi được triển khai thì mới được UBND tỉnh điều chỉnh quy mô cho phù hợp với thực tế đầu tư. Hệ thống nước sinh hoạt tự chảy tại Thôn 4 được phê duyệt lại không có khoản kinh phí xét nghiệm các chỉ tiêu nước nhằm đảm bảo an toàn cho người dân sử dụng. Còn công trình nước sinh hoạt tự chảy cho người dân Thôn 3 lại được lấy trực tiếp từ nguồn nước suối nên không đảm bảo mục tiêu đầu tư và độ an toàn cho người sử dụng. Trong quá trình triển khai Dự án, có 6/17 công trình chậm tiến độ hoàn thành theo cam kết từ 2 đến 19 tháng. Chậm nhất là công trình đường giao thông đi Thôn 3 dù đã chậm 19 tháng nhưng vẫn chưa được nghiệm thu, bàn giao đưa vào sử dụng. Nguyên nhân, do chất lượng mặt đường bê tông bị hư hỏng, chưa đảm bảo nên phải tiến hành kiểm định, khắc phục.

Kiểm điểm làm rõ trách nhiệm

Sau khi có kết luận thanh tra, UBND tỉnh Lâm Đồng đã chỉ đạo UBND huyện Cát Tiên tổ chức kiểm điểm và chỉ đạo kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm đối với tập thể, cá nhân có liên quan, nhất là trách nhiệm của nguyên Giám đốc Trung tâm Quản lý và Khai thác các công trình công cộng huyện Cát Tiên về các sai phạm mà thanh tra đã kết luận; trong đó, đã để xảy ra sai phạm lớn tại công trình xây dựng mặt đường từ thôn Vĩnh Ninh đi Thôn 3.

Cùng với việc kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm thì UBND tỉnh cũng chỉ đạo khẩn trương triển khai thực hiện các thủ tục để đầu tư xây dựng phần bổ sung đoạn thông tuyến đường giao thông từ thôn Vĩnh Ninh đi Thôn 4. Ngoài ra, đối với những sai phạm đã phát hiện, yêu cầu UBND huyện Cát Tiên chỉ đạo các phòng, ban và các đơn vị liên quan xử lý, khắc phục hạng mục bê tông mặt đường thuộc công trình xây dựng đường giao thông đi Thôn 3 đã bị hư hỏng, chưa đảm bảo chất lượng theo quy định; thi công bổ sung các hạng mục đã thanh toán nhưng chưa thực hiện; thực hiện xét nghiệm các chỉ tiêu nước đối với 2 công trình cấp nước sinh hoạt. Đặc biệt, UBND huyện Cát Tiên phải chỉ đạo Trung tâm Quản lý và Khai thác công trình công cộng có trách nhiệm thu hồi số tiền hơn 2,2 tỷ đồng, UBND xã Phước Cát 2 có trách nhiệm thu hồi số tiền hơn 189 triệu đồng do nghiệm thu, thanh toán các công trình không đúng thực tế thi công.

ĐÔNG ANH